Læknablaðið - 15.11.1999, Blaðsíða 7

LÆKNABLAÐIÐ 1999; 85: 859-60
859
Ritstjórnargrein
Tækniþróun og nýjungar
í heilbrigðiskerfinu
Vancouverhópurinn er samstarfshópur lækn-
isfræðitímarita sem hefur haft frumkvæði að
þemaheftum um málefni sem brenna á læknum
og heilbrigðisstofnunum. Læknablaðið hefur
tekið þátt í þessu samstarfi frá upphafi og enn
er blásið til sóknar.
I nóvember eru blöð Vancouverhópsins helg-
uð nýjungum í læknisfræði. Læknablaðið hefur
af þessu tilfefni og komandi árþúsundaskiptum
ákveðið að fjalla um nýtt svið sem hefur verið
að hasla sér völl bæði innan sjúkrastofnana og
til hliðar við þær, það er heilbrigðistækni.
Heilbrigðistækni sem skilgreina má sem
þróun og hagnýtingu nýrrar tækni í læknisfræði
hefur verið að ryðja sér til rúms á íslandi svo
eftir hefur verið tekið. Mest hefur borið á nýj-
um fyrirtækjum og frumkvöðlum sem af þraut-
seigju hafa komið af stað nýrri starfsgrein, en
einnig hefur átt sér stað mikið þróunarstarf inn-
an sjúkrastofnana sem hafa verið uppspretta
þeirrar grósku sem við erum að sjá. Ljóst er að
störf margra íslendinga geta, ef vel er á haldið,
byggst á þróunarstarfí þessara fyrirtækja og
einstaklinga. Samstarf þessara aðila og heil-
brigðisstofnana er því mikilvægt og algjör for-
senda þess að árangur náist á þessu sviði.
I þessu tölublaði er rudd braut fyrir ítarlegri
umfjöllun um heilbrigðistækni, þróun hennar
innan heilbrigðiskerfisins og innan nýrra fyrir-
tækja sem Læknablaðið mun beita sér fyrir að
kynna í næstu tölublöðum. Var ákveðið að fara
þá leið fremur en að fjalla um svo viðamikið
efni í einu hefti. Er það merki um hina miklu
grósku sem ríkir á þessu sviði og má þar nefna
framleiðslu lækningatækja, stoðtækjagerð,
lyfjaframleiðslu, hugbúnaðargerð og líftækni.
I þessu hefti er viðtal við Helga Kristbjarnar-
son lækni, stofnanda Flögu sem er fyrirtæki
sem vart þarf að kynna lengur. Hins vegar skip-
ar það fyrirtæki þann sess að vera eitt af þeim
fyrstu sem læknir stofnar um hugmynd sem
hann og fjölskylda hans þróuðu í framhaldi af
starfi hans við svefnrannsóknir á geðdeild
Landspítalans. Hér er dæmi um það hvernig
áræði og dugur hafa skilað sér í nýjum starfs-
vettvangi, ekki eingöng fyrir frumkvöðulinn
heldur einnig fjölda annarra einstaklinga en
starfsmenn Flögu eru nú 50.
I blaðinu er einnig athyglisverð grein um
heilbrigðistækni sem þróuð hefur verið inni á
sjúkrastofnun og varðar nýtingu upplýsinga-
tækni við fjarlækningar. Grein Þorgeirs Páls-
sonar og Asmundar Brekkan er vonandi aðeins
sú fyrsta af mörgum sem eiga eftir að birtast í
Læknablaðinu um það hvernig nýjungar hafa
breytt eða geta breytt starfsemi heilbrigðis-
stofnana, aukið aðgengi sjúklinga að heilbrigð-
isþjónustu og haft áhrif á læknisstarfið á kom-
andi árum. Það er athyglisvert að velta fyrir sér
hvaða áhrif fjarlækningar geta haft á þróun
læknisfræðinnar í dreifbýlu landi eins og Is-
landi. Tilhneigingin hefur verið samþjöppun
sérhæfðrar þjónustu á höfuðborgarsvæðinu,
þannig að fólk úr dreifbýli hefur í sívaxandi
mæli þurft að taka sér ferð á hendur til að leita
eftir slíkri þjónustu. Án efa hafa þættir svo sem
aðgengi að heilbrigðisþjónustu áhrif á búsetu-
þróun svo ekki sé minnst á þann gífurlega
kostnað til dæmis vegna tapaðra vinnustunda
sem hlýst af því einu að sjúklingar þurfi að
ferðast á milli landshluta.
Það er því athyglisvert að lesa grein Þorgeirs
og Ásmundar um nýtingarmöguleika upplýs-
ingatækni við fjarlækningar og flutning gagna
og möguleika sem skapast við að veita sér-
hæfða þjónustu í heimabyggð sjúklingsins, þó
svo að um miðlæga þjónustuuppbyggingu sé að
ræða á sérhæfðum öndvegissetrum í læknis-