Læknablaðið : fylgirit - 15.12.1994, Side 63

LÆKNABLAÐIÐ/FYLGIRIT 27
57
CHOLEDOCHAL CYSTUR
Kristján Valdimarsson, Guðmundur Bjarnason,
Jónas Magnússon, Landspítalanum.
Choledochal cystur eru hvers konar útvíkkanir á
extrahepatískum gallgöngum. I þriðjungi tilfella er
jafnframt útvíkkun á intrahepatískum gallgöngum. Þetta
er mjög sjaldgæft fyrirbæri og er talið að í langflestum
lilfellum sé um meðfæddan galla að ræða. Helstu
einkenni sem sjúklingar fá eru kviðverkir, fyrirferð og
gula. í um helmingi tilfella greinast sjúklingar fyrir 10
ára aldur. í ljós hefur komið á síðustu árum að hætta á
krabbameini í exrahepatískum gallgöngum er verulega
aukin ef choledochal cystur eru ekki fjarlægðar ásamt
gallblöðru. Tilgangur þessarar kynningar er að gera
grein fyrir reynslu okkar af choledochal cystum og
endurskoða greinar um þetta efni.
Sjúkraskrár á Landspítalanum voru athugaðar frá
árinu 1970-93 og greindust þrír einstaklingar, allir
kvenkyns, með choledochal cystur. Allir sjúklingarnir
greindust á barnsaldri (2-10 ára) og voru fæddir árin
65, '71, '79. Sjúkdómseinkenni voru svipuð eða:
fyrirferð í kvið, gula, niðurgangur, kviðverkir, uppköst
°g hiti. Sjúklingarnir greindust með ómskoðun eða með
‘ntravenous biligrafiu. í öllum tilvikum var
upphafsmeðfcrð að drainera cysturnar annað hvort með
eholedochocysto-duodeno/jejeno stomiu eða cholecysto-
jujunostomiu. Sjúkdómsgangur eftir það var
mismunandi. Sjkl. fæddur '65 var með viðvarandi
kviðverki og rúmlega 20 árum eftir aðgerð fór að bera á
ógleði ásamt hitatoppum. Um haustið '93 var síðan gerð
hepatico-jejunostomia og hefur sjúklingur verið
E 85
einkennalaus síðan. Sjkl. fæddur '71 hefur haft
kviðverki af og til eftir aðgerð og þurfti síðast
sjúkrahúslegu vegna þess fyrir um það bil 10 árum.
Sjkl. fæddur '79 hefur fengið endurtekin kviðverkjaköst
og lagst margoft inn á spítala vegna pancreatitis,
cholangitis og choledocholithiasis.
Greinar um choledochal cystur benda til þess að
hepatico-jejunostomiu sé sú meðferð sem gefur bestan
árangur. Ef cystan ásamt gallblöðru er ekki fjarlægð má
gera ráð fyrir enduraðgerðartíðni í kringum 50% í stað
10%. Tíðni fylgikvilla eykst stórlega sé cystan ekki
fjarlægð. Þeir helstu eru cholangitis, pancreatitis,
þrengsli í tengingum, steinamyndanir í gallkerfi og
stóraukin hætta á krabbameini. Hættan á krabbameini í
extrahepatískum gallgöngum eykst með hækkandi aldri
og er talað um að það séu allt að 50% líkur á því að
sjúklingur fái krabbamein einhvern tímann á ævinni ef
choledochocystan er ekki fjarlægð.
Ef einstaklingur greinist með choledochal cystu
virðist besta meðferðin vera sú að gera hepatico-
jejunostomiu. Með þeirri aðgerð dregur verulega úr
fylgikvillum, reoperationum og hættu á krabbameini í
gallkerft.
E 86
MAT á árangri nissen-aðgerðar við
bakflæði í vélinda
Kristján Guðmundsson, læknir, Borgarspítalanum,
lómas Kristjánsson, st.med., Jónas Magnússon,
Prófessor, Landspítalanum.
Sjúklingar með mikið bakflæði í vélinda eiga kost
a svilangri lyfjameðferð eða aðgerð. Árangur aðgerðar er
yfirleitt góður en lyfjameðferð dugir ekki alltaf og er dýr.
Greining með 24 klst. pH mælingu og meðfylgjandi
hrýstimæling í vélinda er venjulega undanfari aðgerðar.
hlælingarnar sýna lengd og þrýsting í neðri hringvöðva
velinda og nákvæmt mynstur bakflæðis og tengsl þess
V|ð einkenni. Við rannsóknina eru einkenni metin og
reynt að gefa þeim tölugildi.
Sextán sjúklingar (10 konur og 6 karlar) sem
8engist hafa undir Nissen fundoplication á þremur
sJukrahúsum voru mældir fyrir og eftir aðgerð.
‘V'eðalaldur var 44 ár (20-70 ár) og það liðu að meðaltali
^ 9 mán. (2-18 mán.) frá aðgerð til mælingar.
Varðandi einkenni varð verulegur og marktækur
munur til hins betra á brjóstsviða (p=0.0013) og
regurgitation (p=0.0004) en ekki marktækur bati á
dysphagiu og brjóstverkjum. Þrýstingur í neðri
hringvöðva vélindans var óbreyttur en lengdin marktækt
meiri (p=0.027). Intraabdominal hluti hringvöðvans
lengdist marktækt (p=0.006). Marktæk breyting til hins
betra varð á heildartíma með pH <4 (p=0.003).
(Wilcoxon Signed Rank Test).