Læknablaðið : fylgirit - 15.12.1994, Side 48

44
LÆKNABLAÐIÐ/FYLGIRIT 27
TAUGASÁLFRÆÐILEGT MAT OG
E 59 HEILABLÓÐFLÆÐISSKÖNNUN (SPECT) VIÐ
GREININGU Á HEILABILUN.
Þuríður J. Jónsdóttir, Jón Snædal, Guðmundur J.
Elíasson Geðdeild Landspítalans,
Öldrunarlækningadeild Landsp., ísótópastofa Landsp.
Gerður var samanburður á niðurstöðum úr
taugasálfræðilegu mati og heilablóðflæðisskönnun með
SPECT hjá 38 sjúklingum með heilabilun. Athugað var
annars vegar hvemig þessum rannsóknaraðferðum bar
saman við klíníska orsakagreiningu og hins vegar
samræmi þeirra í milli við mat á staðbundnum
breytingum í heila.
Klínísk orsakagreining á heilabilun byggðist á DSM-
III-R skilgreiningu, NINCDS-ADRDA og breyttum
Hachinski skala. Taugasálfræðileg próf voru flokkuð
samkvæmt starfssviðum heilans og staðsetningu þeirra
starfssviða í heilaberki. SPECT myndir vom gerðar í
coronal, sagittal og transaxial plani og einnig í þrívidd.
Taugasálfræðilegt mat virðist næmara en SPECT á
breytingar hjá einstaklingum með skammt genginn
sjúkdóm og hefur því betra samræmi við klíníska
greiningu. Heilablóðflæðisskönnun virðist aftur á móti
greina betur staðbundnar breytingar þegar
sjúkdómurinn er kominn á hærra stig. Samræmið á milli
þessara rannsóknaraðferða var gott eða mjög gott í 73,7
% tilvika en sæmilegt eða lélegt í 26,3 % tilvika.
Þessar aðferðir em mjög gagnlegar við rannsóknir á
orsökum heilabilunar og við athugun á staðbundnum
breytingum i heila og til að finna sjúklinga með klíniska
greiningu sem þurfa frekari rannsóknar við.
Taugasálfræðilegt mat og blóðflæðisskönnun em einnig
mikilvæg tæki til að greina ferli vitrænnar og
skynrænnar hrömunar í heilabilun.
_ __ ÁFENGISNEYSLA OG
t bU GEÐGREININGAR VÍMUEFNASJÚKLINGA.
Kristinn Tómasson, Geðdeild Landspítalans,
Per Vaglum Det Medisinske Fakultet, Universitetet i
Oslo
Inneaneur: Algengi annarra geðsjúkdóma er hátt
meðal þeirra sem leita sér meðferðar við ffkniefna
misnotkun. Því er áhugavert að kanna samband
áfengisneyslu og geðgreininga meðal sjúklinga sem leita
sér slíkrar meðferðar.
Efniviður og aðferðir: Frá desember 1991 til
september 1992 var gerð úrtakskönnum meðal allra
sjúklinga sem leggjast inn til meðferðar á sjúkrahús SÁÁ
-Vog og hjá sjúklingum sem leggjast inn í vímuefnaskor
geðdeildar Landspítalans. Af 368 sjúklingum luku 316
sjúklingar stöðluðu geðviðtali (DIS) með fullnægjandi
hætti og stöðluðu viðtali til að meta magn áfengisneyslu
mánuðinn fyrir innlögn. Um það bil einu og hálfu ári
síðar voru allir beðnir um að svara spurningum um
áfengisneyslu á síðustu 4 vikum og jafnframt spurningum
um geðheilsu (MHI-5). _
Niðursiöður: Áfeneisnevsla mánuðinn fyrir
innlögn var mjög breytileg in miðgildi áfengisneyslu
karla var 2,1 lítri og meðal kvenna 0,8 lítrar. Þeir sem
höfðu andfélagslegan persónuleika, eða merki um glöp
drukku meira og þeir sem höfðu kvíðakastasjúkóm
drukku minna. Eftir eitt og hálft ár höfðu 2/3 karla og
kvenna sem drukku minna en miðgildi ekki bragðað vín í
mánuð. Meðal þeirra sem drukku meira en miðgildi voru
það 2/3 kvenna sem ekki höfðu bragðað vín í mánuð, en
einvörðungu helmingur karlanna. Þeir sem drukku
mánuðinn fyrir eftirrannsóknina drukku álíka mikið og
mánuðinn fyrir innlögn. Meðal þeima sem höfðu drukkið
tiltölulega lítið fyrir innlögn voru tengsl við
áframhaldandi drykkju miili kvíðasjúkdóma (43% vs
33% p=0.03) og þá sérlega milli kvíðakasta sjúkdóms
(75% vs 33% p=0.007) og neyslu mánuðinn fyrir seinni
athugunina. Tengsl voru milli mikillar drykkju og
slæmrar geðheilsu (pcO.Ol)einu og hálfu ári eftir
meðferð.
Á1 vktu n : Mikil áfengisneysla tengist
andfélagslegum persónuleika og einkennum um glöp hjá
áfengissjúklingum. Þótt kvíðakasta sjúkdómur tengist
tiltölulega minni neyslu þegar sjúklingurinn leitar sér
meðferðar þá eru horfur þeirra slæmar um að ná bindindi
einu og hálfu ári síðar. Þeir sem halda áfram að drekka,
drekka svipað magn og áður og geðheilsa þeirra er verri.