Læknablaðið : fylgirit - 01.06.1998, Qupperneq 47

LÆKNABLAÐIÐ 1998; 84/FYLGIRIT 36
41
linga 11-18 ára í grunnskólum og framhaldsskól-
um. Unglingarnir voru beðnir að svara spurninga-
listum með því að krossa í viðeigandi reiti. Sömu
spurningalistum var dreift til 103 unglinga meðan á
innlögn þeirra stóð á Sjúkrahúsinu Vogi (SAA).
Unglingar voru jafnframt geðsjúkdómsgreindir, lit-
ið var á félagslegar aðstæður þeirra, áfengisvanda í
fjölskyldu þeirra og tíðni áfalla.
Niðurstöður: Greint verður frá samanburði á
niðurstöðum í þessum tveimur unglingahópum.
Unglingar með áfengis- og fíkniefnavanda höfðu
2,5 sinnum hærri vandamála stigasvörun en ung-
lingar úr úrtaki sem náði til alls landsins. Niður-
stöður gefa til kynna að spurningalistar þessir séu
hentugir til notkunar bæði til að greina geð- og at-
ferlisvandamál unglinga sem vistaðir eru á stofnun-
um eða sjúkrahúsum.
Ályktanir: Spurningarlistar Achenbachs eru
ódýrir og hentugir til greiningar á geðheilbrigðis-
vanda unglinga. Bera má niðurstöður saman við
sambærilegar rannsóknir í öðrum löndum. Jafn-
framt má leita upplýsinga um geð- og atferlis-
vandamál með spurningalistum þessum og kanna
þarfir fyrir meðferð.
E-36. Geðlyfjanotkun lyfjadeildarsjúk-
linga. Frumkynning á rannsókn á lyfj-
um við útskrift
Sigurður Örn Hektorsson*, Kristinn Tómasson*,
Þórður Harðarson **
Frá *geðdeild og **lyflœkningadeild Landspítal-
ans
Inngangur: Notkun geðlyfja á íslandi hefur
breyst nokkuð undanfarin 15 ár. Hæst ber vitneskja
um vaxandi notkun nýlegra geðdeyfðarlyfja af
flokki sérhæfðra blokkara endurupptöku serótóníns
(SSRI), en einnig má nefna nýleg óeiginleg sterk
geðlyf (atypical neuroleptics). Miðað við skil-
greinda daglega skammta (SDS) eru tauga- og geð-
lyf mest notuð allra lyfja á íslandi, en hjarta- og
æðasjúkdómalyf fylgja fast á eftir. Mikilvægt er að
þekkja hvernig notkuninni er háttað meðal þeirra,
sem haldnir eru öðrum sjúkdómum en geðsjúkdóm-
um. Markmið rannsóknarinnar er að kanna algengi
og notkunarmynstur geðlyfja meðal lyfjadeildar-
sjúklinga og bera saman við algengi notkunar lyfja-
flokksins almennt, svo og í tengslum við sjúkdóms-
greiningar þeirra.
Efniviður og aðferðir: 1. Læknabréf fyrir síð-
ustu legu hvers sjúklings lyflækningadeildar Land-
spítalans 1997 verða skoðuð og sjúkdómsgreining-
ar samkvæmt ICD-10 ásamt lyfjum við útskrift
samkvæmt ATC skráð í gagnagrunn.
2. Reiknað verður út eftirfarandi: Algengi og
dreifing geðlyfjanotkunar samkvæmt ATC flokkun
eftir aldri og kyni. Dreifing geðlyfjanotkunar eftir
ICD-10 greiningum
3. Niðurstöðurnar verða bornar saman við notk-
unarmynstur samkvæmt sölutölum á geðlyfjum á
sama tímabili og eldri rannsókn á ávísanavenjum á
geðlyf meðal almennings.
Niðurstöður: Alls voru skoðuð læknabréf 2471
sjúklings með samtals 4392 greiningar. Meðalfjöldi
greininga var 1,8 á hvern sjúkling. Langalgengastir
voru sjúkdómar í blóðrásarkerfi eða 48,5%. Sjúk-
dómar í öndunarfærum voru 6,7%, meltingarfærum
6,5%, vöðva, beinum og bandvef 6,5%, þvag- og
kynfærum 4,2%, innkirtlum 4,0%, en sjöundi al-
gengasti greiningarflokkurinn voru geð- og atferl-
israskanir með 2,5% allra greininganna, sem náðu
til 4,13% allra sjúklinganna. Geðlyfjanotkunin í
ljósi þessara greininga verður kynnt á þinginu, en
þær niðurstöður liggja ekki fyrir þegar þetta er rit-
að.
Ályktanir: í ljósi þess, að miðað við SDS eru
tauga- og geðlyf mest notuð allra lyfja á Islandi,
benda ofangreindar niðurstöður til umtalsverðrar
vanskráningar á geðgreiningum. Gleggri mynd
mun þó fást, þegar ofangreindar niðurstöður verða
bornar saman við geðlyfjanotkunina hjá þessum
sjúklingum.
E-37. Notkun þriggja mismunandi
áhættumælikvarða fyrir kransæðaað-
gerð hjá rosknum sjúklingum
Hjörtur Oddsson *, Kent Emilsson, Örjan Friberg,
Lena Sunemalm, Leif Brorson
Frá *Fjórðungssjúkrahúsinu á Akureyri, hjarta-
deild Regionsjukhuset Örebro
Inngangur: Kransæðaaðgerðum á rosknum
sjúklingum hefur fjölgað seinni ár, en þær rann-
sóknir sem byggt er á voru framkvæmdar á yngri
einstaklingum. Margir áhættumælikvarðar hafa
verið settir upp til að dæma horfur sjúklinga er fara
í kransæðaaðgerð. Við höfum í þessari rannsókn
borið saman þrjá vel þekkta áhættukvarða til þess
að dæma horfur sjúklinga eldri en 70 ára.
Efniviður og aðferðir: Sjúklingar sem gengust
undir kransæðaaðgerð frá apríl 1995 til apríl 1996.
Heildarfjöldi sjúklinga sem einvörðungu gengust
undir kransæðaaðgerð var 628, þar af 218 eldri en
70 ára. Þrír mismunandi áhættukvarðar (Clevland,
Parsonett og Tuman) voru skráðir hjá öllum sjúk-
lingum fyrir aðgerð. Niðurstöður voru síðan bornar
saman við lífshorfur sjúklinga að ári liðnu frá að-
gerð.