Læknablaðið : fylgirit - 01.06.1998, Blaðsíða 52

Læknablaðið : fylgirit - 01.06.1998, Blaðsíða 52
46 LÆKNABLAÐIÐ 1998; 84/FYLGIRIT 36 E-46. Fosfóserín í stjórneiningu (R Domain) cystic fibrosis transmembrane conductance regulator (CFTR) hafa mismunandi áhrif á klóríð straum Olafur Baldursson*, Michael J. Welsh**, Herbert A. Berger* Frá *lyflœkningadeild, lungna- og gjörgœsludeild háskólasjúkrahússins í Iowa City, **Howard Hug- hes Medical Institute lowa City Inngangur: CFTR er 1480 amínósýrna prótín sem tilheyrir svokölluðum ABC (ATP Binding Casette) jónaganga flokki. CFTR flytur klóríðjónir í þekjuvef lungna, meltingarfæra, húðar og fleiri líffæra. Stökkbreytingar í geni CFTR á stutta armi sjöunda litnings valda cystic fíbrosis. Nákvæm gerð CFTR er óþekkt, en vitað er að það er samsett úr tveimur himnueiningum (Transmembrane Dom- ains) sem mynda sjálf göngin gegnum frumuhimn- una og þremur frymishlutum. Frymishlutarnir eru tvö kjarnsýrutengi (Nucleotide Binding Domains) og ein stjórneining (Regulatory (R) Domain). Stjórneiningin er sérstök þar sem hún er eini hluti CFTR sem er ekki til í öðrum ABC jónagöngum. Af öðrum göngum úr þessum flokki má nefna p- glykóprótín (svo sem MDRl) sem dælir krabba- meinslyfjum út úr frumum og veldur ónæmi æxla gegn lyfjameðferð. Tvennt þarf til að CFTR opnist. I fyrsta lagi þarf ATP að bindast kjarnsýrutengjum og hydrólýserast. I öðru lagi þarf að fosfórýlera serín amínósýrur (og mynda þar með fosfóserín) í stjórneiningu með prótín kínasa A. Þrátt fyrir mikl- ar rannsóknir á síðustu árum er enn óljóst hvernig þessir tveir atburðir opna göngin og hvernig þau lokast. Efniviður og aðferðir: Rannsókn okkar beindist að því að skilgreina þátt fosfóserína í stjórneiningu í starfsemi CFTR. Við beyttum staðbundnum stökkbreytingum (site directed mutagenesis) til þess að breyta fjórum serínum í alanín í stjórnein- ingu CFTR. Alanín fosfórast ekki og gátum við því notað þessa aðferð til þess að mæla áhrif fosfórun- ar serína á mismunandi stöðum í stjórneiningu á starfsemi CFTR. Við völdum serín 660 (S660), S737, S795 og S813 þar sem fyrri rannsóknir bentu til að þessi serín væru fosfóruð við lífræn skilyrði (in vivo). Við mældum klóríð straum gegnum CFTR þar sem aðeins ein breyting hafði verið gerð (S660A, S737A, S795A eða S813A). Við mældum einnig straum gegnunt CFTR þar sem öllum fjórum serínum hafði verið breytt í alanín samtímis (S- Quad-A). Straummælingar voru gerðar með því að tjá ofangreind CFTR afbrigði og eðlilegt CFTR (E- CFTR) í þekjuvefsfrumum sem komið var fyrir í Ussing hylkjum. Frumurnar voru síðan örvaðar ró- lega með cpt-cAMP eða af krafti með forskólín og IBMX. Til samanburðar var einnig mældur straum- ur í þekjuvef einum saman. Klóríð straumur eftir væga örvun var mestur í þekjuvef með E-CFTR = S737A >S795A >S660A = S813A >S-Quad-A = þekjuvefur án nokkurs CFTR. Marktækur munur var einnig á klóríð straum milli CFTR tegunda eft- ir mikla örvun með forskólín og IBMX; mestur straumur í þekjuvef með S737A >E-CFTR = S795A >S660A = S813A = S-Quad-A >þekjuvefur án CFTR. Niðurstöður: Niðurstöðurnar benda til þess að ofantalin fjögur fosfóserín gegni lykilhlutverki í að opna CFTR þar sem nær enginn straumur mældist í S-Quad-A eftir væga örvun. Rannsóknin sýnir einnig að hlutverk þessara serína í starfsemi CFTR er misjafnt. S660 og S813 örvuðu klóríðstraum mest en S737 virtist á hinn bóginn draga úr straumi. Við könnuðum hlutverk serínanna nánar með því að breyta CFTR þannig að eitt serín af fjórum var látið óhreyft en hinum þremur breytt í alanín. Þessi CFTR afbrigði höfðu öll sama straum og S-Quad- A. Alyktanir: Við ályktum því að ekkert eitt fos- fóserín geti örvað straum til jafns við E-CFTR. Þessar tilraunir sýndu einnig að bæði örvun vegna fosfórunar S660 eða S813 og hömlun vegna fosfór- unar S737 var háð því að hin serínin væru óhreyfð og bentu þar með til þess að fosfórun eins seríns gæti haft mikilvæg áhrif á fosfórun annarra serína í stjórneiningu CFTR. Rannsóknin eykur skilning á hlutverki og samspili fosfóserína í starfsemi CFTR. E-47. Sjúkdómur í vélinda, maga og skeifugörn. Er Helicobacter pylori or- sökin? Bergþór Björnsson*,**, Kjartan B. Örvar*, Krist- ín Ólafsdóttir*, Ásgeir Theodórs*,*** Frá *meltingarsjúkdómadeild St. Jósefsspítala Hafnarftrði, **lœknadeild HÍ, **lyflœkningadeild Sjúkrahúss Reykjavíkur Inngangur: Tengsl H. pylori og ætisára, maga- bólgu, krabbameina og meltingarónota án sára (NUD) eru vel þekkt. Faraldsfræðilegar rannsóknir sýna algengi sýkingarinnar og talið er að um 40% Islendinga hafi sýkst af bakteríunni. Oft er ráðlagt að athuga hvort sýking sé til staðar áður en frekari rannsókn (til dæmis holsjárskoðun) er gerð. Til- gangur rannsóknarinnar var að kanna algengi H. pylori hjá sjúklingum með einkenni frá efra melt- ingarvegi. Þá var einnig athugað samband milli ástæðu fyrir holsjárskoðun og niðurstöðu hennar. Efniviður og aðferðir: Gerð var framvirk athug- un á 562 sjúklingum, aldur sjö til 90 ára (meðalald- ur 52,4; staðalfrávik 18,2), sem vísað var til hol- sjárskoðunar á árunum 1996 til 1997 vegna ein- kenna. Karlar voru 247, aldur sjö til 90 ára (meðal-
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88

x

Læknablaðið : fylgirit

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Læknablaðið : fylgirit
https://timarit.is/publication/991

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.