Læknablaðið : fylgirit - 01.06.1998, Qupperneq 74

66
LÆKNABLAÐIÐ 1998; 84/FYLGIR1T 36
blokkun. Nfmesúlíð er nýtt gigtarlyf sem talið er
hafa ríkjandi COX2 blokkun en flest gigtarlyf göm-
ul og ný hafa blandaða COXl / COX2 verkun sem
er skammtaháð. Mælingar á COXl / COX2 blokk-
un gigtarlyfja hefur aðallega farið fram á vefja-
gróðri eða hjá tilraunadýrum. Tilgangur rannsókn-
arinnar var að bera saman áhrif nímesúlíð og
naproxen á COX efnahvörf hjá mönnum.
Efniviður og aðferðir: Rannsóknin var með tví-
blindu krossuðu sniði. Naproxen var gefið 500 mg
x 2 og nímesúlíð 100 mg x 2 í 14 daga með 14 daga
hléi á milli. Þátttakendur voru 36 heilbrigðir ein-
staklingar, 23 íslendingar og 13 írar, 24 karlar og
12 konur á aldrinum 45-65 ára. COXl hemlun var
metin með mælingu á thromboxan B2 í sermi og
COX2 hemlun með mælingu á lípópólýsakkaríð
örvaðri myndun á PGE2 í plasma á meðferðardegi
3, 10 og 14 og degi 1-3 eftir meðferð. Magn PGE:
og 6-keto PGFu var mælt í magasýnum (hjá 13
írsku þátttakendunum) á meðferðardegi 0 og 14
(COX1 virkni). Prostanoid mæling var gerð með
enzyme immuno-assay (Assey Design, Ann Arbo-
ur, MI).
Niðurstöður: COXl blokkun: Thromboxan B:
var strax á þriðja degi lækkað um 98% í naproxen-
hópi en um 34% í nímesúlíðhópi og var þetta
óbreytt á dögum 10 og 14. I magasýnum lækkaði
magn PGE2 um 75% hjá naproxenhópi og 10% hjá
nímesúlíðhópi og 6-keto PGFta lækkaði um 82% í
naproxenhópi en um 15% í nímesúlíðhópi. COX2
blokkun: Lípópólýsakkaríð örvuð myndun á PGE2
var minnkuð á þriðja degi um 74% hjá naproxen-
hópi en um 93% hjá nímesúlíðhópi og hélst þetta
óbreytt á dögum 10 og 14.
Ályktanir: Dæmt eftir COXl blokkun ætti tíðni
aukaverkana almennt af nímesúlíð að vera 0,35
miðað við naproxen. Ef litið er sérstaklega á PGE:
og 6-keto PGFia í magaslímhúð þá ætti tíðni auka-
verkana af nímesúlíð í maga að vera 0,15 miðað við
naproxen.
COX2 blokkun bendir til að virkni nímesúlíð sé
1,25 miðað við naproxen.
E-83. Notkun og kostnaður lyfja sem
notuð eru við sýrutengdum sjúkdómum
á Norðurlöndunum, sjö ára tímabil
Linda Björk Olafsdóttir*, Hallgrímur Guðjóns-
son**, Bjarni Þjóðleifsson**
Frá *GlaxoWeIlcome lif, **lyflœkningadeild Land-
spítalans
Tilgangur: Að kanna notkun og kostnað lyfja
sem notuð eru við sýrutengdum sjúkdómum á Is-
landi og bera saman við önnur Norðurlönd.
Efniviður og aðferðir: Könnunin var aftur-
skyggn. Upplýsingar um notkun og kostnað á lyfj-
um við sýrutengdum sjúkdómum voru fengnar frá
Nordic Statistics on Medicines 1990-1995. Að auki
fengust upplýsingar fyrir árið 1996 frá Heilbrigðis-
og trygglngamálaráðuneytinu. Sjö ára tímabil var
valið, 1990-1996. Könnuð var notkun og kostnaður
fyrir þau lyf sem falla undir ATC A02, sýrubind-
andi lyf, lyf við sársjúkdómum og uppþembu og
undirflokka A02. Notkunin var mæld í skilgreind-
um dagskömmtum (defined daily dose, DDD) á
1000 íbúa og verðmæti lyfja miðað við heildsölu-
verð og reiknaður út heildarkostnaður úr heildsölu
á 270 þúsund íbúa á ári.
Niðurstöður: Niðurstaðan er sú að töluverðar
breytingar hafa átt sér stað á þessu tímabili. Árin
1990 til 1992 var notkun A02-lyfja mest á íslandi
en hefur síðan staðið í stað. Mesta aukningin var í
Svíþjóð úr 21,3 skilgreindum dagskömmtum
(1990) í 31,2 (1995), sem er 46% hækkun. Minni-
háttar hækkun var í Danmörku og Noregi, en í
Finnlandi minnkar notkunin lítilsháttar. Heildar-
kostnaður A02-lyfja stendur í stað á Islandi. Mesta
kostnaðaraukning er í Svíþjóð, eða um 140% á sex
árum. Kostnaður vex í Danmörku, Noregi og Finn-
landi, en ekki eins mikið og í Svíþjóð.
Mestu breytingarnar eru í flokki A02B. Þar sker
Svíþjóð sig út úr, þar sem notkunin hefur aukist um
120% á sex ára tímabili og kostnaður hefur aukist
um 190% og er lang hæstur í Svíþjóð árin 1994 og
1995. Sá lyfjaflokkur sem þar hefur mestu áhrif er
A02BC eða prótónupumpublokkarar. Notkunin í
öðrum undirflokkum A02 fer minnkandi á þessu
tímabili.
Kostnaður á dagskammt í flokki A02 fór töluvert
hækkandi í öllum löndunum nema íslandi. Hækk-
unin er mest í Svíþjóð eða 64%, en önnur lönd eru
með meira en helmings hækkun, fyrir utan ísland
sem stendur í stað. Island var með lang hæsta
kostnaðinn árin 1990 til 1993, en er með næst
lægsta árið 1995.
Ályktanir: Notkun og kostnaður lyfja við sýru-
tengdum sjúkdómum var mest á íslandi 1990-1992.
Frá árinu 1994 hefur Svíþjóð verið með lang mestu
notkunina og kostnaðinn. Lyfjameðferð hér á landi
við sýrutengdum kvillum er tiltölulega ódýr miðað
við önnur Norðurlönd, að Danmörku undanskildri.
E-84. Iðrabólga og heilkenni Sjögrens
Björn Guðbjörnsson*, Nick Cariglia*,**, Ragnar
Sigurðsson***, Helgi Valdimarsson****
Frá *lyflcekninga-, **speglunar- og ***augndeild
Fjórðungssjúkrahússins á Akureyri, ****ónœmis-
frœðideild Landspítalans
Inngangur: Heilkenni Sjögrens (SS) er algeng-
asti fjölkerfasjúkdómurinn. Heilkenni Sjögrens
kemur bæði fyrir sem einstakt fyrirbæri (primary
SS) og sem fylgikvilli annarra gigtsjúkdóma