Sagnir - 01.04.1985, Side 61

ÁSTMÖGUR ÞJÓÐARINNAR?
bænarskrám heima í héraði var
pólitísk hernaðarlist sem Jón hafði
dálæti á.) Einnig má gera ráð fyrir
að menn hafi ekki viljað ganga í ber-
högg við skoðanir Jóns eftir að hafa
þegið af honum vinargreiða.
í orði og verki
Hinn próflausi pólitíkus frá íslandi
átti ekki í mörg hús að venda með
atvinnu í borginni við sundið. Jón
Sigurðsson vildi aðeins þann starfa
sem gaf honum möguleika á að
sækja þing annað hvert sumar. En
tveggja til þriggja mánaða sumar-
leyfi var fáheyrt á þessum tíma. Þó
má segja að Danir hafi reynst Jóni
vel alla jafnan og lítt látið hann
gjalda forystu í sjálfstæðisbaráttu
(slendinga. í raun er ekki annað að
sjá en Jón hafi átt góða að meðal
háskóla- og stjórnmálamanna í
Danmörku sem greiddu götu hans
við mörg tækifæri.
Ýmis atvik höguðu því þannig að
Jón átti örðugt með að fá fasta at-
vinnu á árunum 1853-1855. Um
tíma stóðu á honum öll spjót og sá
hann ekki fram á annað en þurfa að
hætta stjórnmálaafskiptum, a. m. k.
um sinn. Jón kom ekki til þings árið
1855 og skrifast það, að hluta til, á
reikning fátæktar. Vinum og kunn-
ingjum Jóns var ástand hans kunn-
ugt og lögðu þeir sig fram við að
reyna að aðstoða hann. Það hefði
hvergi nærri dugað Jóni til fram-
færslu þótt nokkrir nákomnir hefðu
veitt fjárstuðning og varð því ráð að
leita almennra samskota. Fordæmi
var fyrir slíkum samskotum frá
1851-52, í kjölfar Þjóðfundarins,
þegar safnað var fyrir Jónana Guð-
mundsson ritstjóra og Sigurðsson.
Þá hafði sá fyrrnefndi verið sviptur
embætti en Jón Sigurðsson stóð
ekki tæpt í það sinnið. Samskotin
1851 -52 urðu ekki mikil og kannski
ekki sótt mjög fast.13
Árið 1855 var annað uppi á ten-
ingunum og reið á að hlúa að efna-
hag Jóns Sigurðssonar. En gætni
þurfti að hafa við því stoltum manni
eins og Jóni tók það þungt að leita
ásjár annarra og geta ekki sjálfur
allskostar framfleytt sér og sínum.
Nokkru fyrir þingið 1855 var haldinn
Þingvallafundur. Vinur og baráttu-
félagi Jóns, Jón Guðmundsson rit-
stjóri, setti fundinn og kom að þessu
viðkvæma máli á eftirfarandi hátt:
Við eigum ekki nema einn, þó
máske nokkrir hafi góðan vilja -
ekki nema einn mann, sem vér
getum kallað öflugan, óbilugan
leiðtoga, sem hefur lagt hin beztu
ár sín og krafta og atvinnu í söl-
urnar fyrir yður... Eða því skyldi
slíkur maður vinna yöur og slíta
kröftum sínum fyrir alls ekki
neitt, þegar honum bjóðast beztu
kjör og heiðarleg staða fyrir aðra
atvinnu. Ég vona yður skiljist það
af þessari samlíkingu, hvað það
sé, sem með fram máske veldur
því, að tryggðreyndur vinur vor
allra, herra Jón Sigurðsson, kem-
urhér ekki til þings í ár.14
Á undan þessu ákalli höfðu farið
fram, eftir kunningjaleiðum, þreif-
ingar um fjárstyrk og héldu áfram
eftir Þingvallafund. Venjulega höfðu
menn góð orð um en minna fór fyrir
framkvæmdunum. Þingvallafund-
urinn var upptekinn við að velta fyrir
sér hvernig mætti gera vel við fjóra
danska þingmenn, sem stutt höfðu
kröfur íslendinga um verslunar-
frelsi, en gerði lítið til þess að styðja
þann mann sem verslunarfrelsið
var mest að þakka. Þó var um það
rætt að senda Jóni einhverja heið-
ursgjöf en jafnvel það varð aldrei
nema orðin tóm.
í Reykhólasveit við Breiðafjörð
gerðist það að prestsdóttir gifti sig 7.
júní 1855. Brúðkaupið varhaldið að
Stað á Reykjanesi. Þegar gestir
höfðu neytt matar síns og „orðnir
SAGNIR 59