Sagnir - 01.06.1994, Blaðsíða 46

snúið heim frá Englandi „til Austfjarða,
dvalizt þar og eð syðra naer X sumur ept-
ir sínum eigin vilja. . .“,03 Urslit málsins
urðu þau að „í nafni heilagrar þrenningar
var þar svo um ályktað, að hann straffiist
[sic] á lífinu eptir Recess og Stóra-
dónai."104 Arið 1649 strauk danskur pör-
upiltur úr járnum á Bessastöðum og
komst í enska duggu undir Jökli."15 Þó er
að sjá að Englendingar hafi ekki ávallt
verið ginkeyptir fyrir íslenskum vand-
ræðamönnunt. Arið 1671 var brenndur á
alþingi ísfirskur galdramaður, sent hafði
strokið til DýraQarðar „og vildi koma sér
í skip með Engelskum, en fékk ei. . ,“106
Vandræðamaður að nafni Jón Jónsson er
af annálunr sagður hafa lokið ævi sinni í
Englandi, „gekk þar í hóruhús og var af
þeim geltur.“107 Ekki er loku fyrir það
skotið að Jón þessi hafi komist utan nteð
ensku skipi þó að þess sé ekki getið. Arið
1667 kom heim frá Englandi Bjarni
Bjarnason frá Hesti í Önundarfirði108 og
má ætla að hann hafi notað enskt skip
a.m.k. aðra hvora leiðina.
Einnig gerðist það oftsinnis að ensk
skip strönduðu við Island og þeir skip-
verjar sem komust af þurftu þá að leita á
náðir íslenskra bænda. Arið 1616 strand-
aði enskt skip í Þingeyjarsýslu og komust
níu menn af109 en árið 1618 strönduðu
tvö skip austur við Eyjasand og ein dugga
fýrir Vestfjörðum.110 Nokkrir rnenn kom-
ust lífs af þessum skipum og vistuðust í
landi. Arið 1632 „forgengu 8 enskar
duggur fýrir austan unr haustið í stór-
stormum, týndust menn og allt annað af
fjórum, en mannbjörg á hinum.“nl Það
er táknrænt að Englendingar þurftu unt
leið að þola náttúruhamfarir og hertar
aðgerðir Dana gegn verslun þeirra við
landið. A alþingi 1633 „var álitið i lög-
réttu, að svo framt sem þessir Engelskir
menn væru frí menn ad liggja undir
landinu og ekki í forboði kong nrajestets,
þá virðist oss nauðsynlegt og kristilegt
þeint að hjálpa, sem öðrunr skipbrots-
mönnum og þeirra gózi fýrir tilbærileg
bjarglaun, eptir kong majestets bréfi.“"2
Islendingar vildu a.m.k. fá eitthvað fýrir
sinn snúð fýrst þeir máttu ekki versla við
Englendingana. Einnig er hugsanlegt að
undir yfirskyni bjarglauna hafi farið fram
launverslun þvi að ekkert lát varð á
henni þrátt fýrir bann konungsins. Hinn
10. maí 1650 fær Hallur Jónsson, senr
bjargað hafði enskum skipbrotsmönnum
úr sjávarháska, leyfi til að halda flakinu í
bjarglaun.113 Hinn 9. ágúst 1660
„drukknaði maður í Loðmundarfirði á
engelskum bát, en tveir Engelskir komust
af. . .“ Annað strand átti sér stað ári síðar
við Vestmannaeyjar, „fórust átta menn,
en fjórir konrust af.“lu Arið 1664 brotn-
aði enskt fiskiskip á utanverðunr Tálkna-
firði og konrust sjónrenn af því lífs af.lb
44 SAGNIR