Sagnir - 01.06.1997, Page 117

Helgi Þorláksson
Er ritstjórn Sagna á
réttri leið?
Umsögn um Sagnir 17, flutt á fundi 6. febrúar 1997
Eitthvert huggulegt glansprent
Arið 1984 var Sögnum líkt við sagn-
fræðilega Rás 2 og kallaðar „eitthvert
huggulegt glansprent sem væri dæmt til
að mistakast.“ Þetta gerðist eftir bylting-
una þegar Sagnir fengu nýjan búning og
vöktu rnikla athygli, ekki síst íslensku-
nema. Ummælin eru úr fréttabréfi þeirra.
Viðtökur almennings voru hins vegar afar
góðar og blaðið seldist allvel og hefur
komið út árlega síðan, mjög í sama bún-
ingi.
Eg var beðinn urn að fjalla um rit-
stjórnarstefnu síðasta árgangs (nr. 17) og
blaðið í heild. Ritstjórnarstefna Sagna,
eins og ég skil hana, er alltaf sú sama, að
ná til almennra lesenda, ekki síst utan
sagnfræðinnar, án þess að slá af fræðileg-
um kröfum. Þetta skyldi frá 1984 gert
með frísklegri framsetningu textans, fjör-
legri uppsetningu og umbroti og ríkulegu
myndavali. Sú stefna ríkir enn og núna er
fengin svo mikil reynsla að ritstjórum á
hverju ári ætti að vera leikurinn tiltölu-
lega auðveldur. I aðalatriðum hefur líka
tekist vel en þó get ég ekki látið hjá líða
að gagnrýna sumt í von uin að það geti
orðið til þess að Sagnir verði enn betra
tímarit.
Sagnfræðinemar
birta oftast skólarit-
gerðir sinar í Sögn-
um og er ætlað að
endursemja þær
með það í huga að
þær falli fleiri í geð
en kennurum í
sagnfræði. Kennarar
spyrja fyrst og
fremst um það
hvort efnið sé vel
kannað og ályktanir
vel rökstuddar en
kippa sér litt upp
við það þótt textinn
sé líflaus og fram-
setning öll drunga-
leg. Það er hins
vegar haft fyrir satt
að þeir sem standa
utan sagnfræðinnar
en hafa áhuga á
sögu nenni ekki að
lesa líflausa og
tyrfna texta, jafnvel
þótt rannsókn sé
góð og merk. Þetta
var sagnfræðinemum afar hugstætt þegar
afráðið var að koma Sögnum í nýjan
búning árið 1984. Menn þóttust skynja
það að textar eftir háskólamenntaða sagn-
fræðinga þættu jafnan eða oft bragðlausir,
„Sagnfræðinemar hljóta að
gera þá kröfu til sjálfra sín
að þeir hafi eitthvað nýtt
fram að færa í Sagnagrein-
um, skoði mál á nýjan hátt
eða dragi fram óþekkt efni."
ef ekki leiðinlegir, og vildu breyta þessari
ímynd, ekkert minna. Það sem olli þessu
kannski einkum voru atvinnuhorfur sem
mönnum þóttu ekki bjartar en það hefur
jafnan legið í landi meðal sagnfræðinema
við Háskóla Islands að örvænta um fram-
tíð sína. Menn vildu fá vinnu við skriftir
og það er afar gleðilegt hversu margir af
þeim sem tóku þátt í útgáfu Sagna 1984
og næstu ár á eftir fást einmitt við sagn-
fræðilegar skriftir og glíma við að fá efni
sínu læsilegan búning án þess að draga úr
fræðilegum kröfum. Reynslan af Sögnum
sýnir að það er þörf fyrir sagnfræðilegt
efni í læsilegum búningi og núna efast
varla neinn um að breytingin, sem gerð
var árið 1984, var réttmæt.
Til þess að ná þessu nefnda markmiði
verður efni að vera grípandi á einhvern
hátt. En hvernig, um það má deila. Sagn-
fræðinemar hljóta að gera þá kröfu til
sjálfra sin að þeir hafi eitthvað nýtt fram
að færa í Sagnagreinum, skoði mál á nýj-
an hátt eða dragi fram óþekkt efni. En
hvers óska lesendur Sagna? Okkur er sagt
að rúmur helmingur þeírra sem kaupa
ritið sé ekki í Sögufélagi. Ætli þeir hugsi
Forslðumynd 17. árgangs Sagna.
SAGNIR 115