Sagnir - 01.06.2004, Blaðsíða 36

HVERVER I
I HUN
kaupenda gerði því erfitt fyrir. Sífelldar beiðnir um að kaupendur borgi
blaðið bera vitni um það. Einnig kom fram að ritstýran hagnaðist ekkert
á blaðinu en gerði sig ánægða með að halda því skuldlausu. Hækkun
prentkostnaðar þrengdi að því eins og öðrum blöðum á landinu og má
teljast merkilegt að það skuli ekki hafa gefið upp öndina fyrr.
Inga Lára hélt sífellt í vonina um að tímarnir yrðu betri og hún gæti
stækkað blaðið. Loks árið 1926 kom blaðið út í helmingi stærra broti og
sagði hún í ritstýruspjallinu að það hafi verið um tvennt að ræða, að
stækka það og vonast þannig eftir auknum vinsældum eða leggja upp
laupana. Kom fram oftar en einu sinni að hún varð fyrir vonbrigðum
með gengi blaðsins og átti bágt með að trúa því að konur vildu ganga af
eina kvennablaði bæjarins dauðu. I síðasta tölublaðinu ríkti óvissa um
hvort það kæmi út aftur eða ekki, hún var ekki viss. Hún hafði lagt
óhemju vinnu í blaðið og því yrði það henni sárt að sjá það leggjast niður
en sendi lesendum sínum kveðju ef svo yrði. Það varð síðasta kveðjan.69
LOKAORÐ
Inga Lára Lárusdóttir markaði sér stöðu sem ein róttækasta kvenrétt-
indakona íslendinga á fyrri hluta 20. aldar. Tímarit hennar, 19. júní, var
pólitískt þjóðmálarit og Inga Lára ekki aðeins sú sem skráði sögu kven-
réttindabaráttunnar á þessum tíma heldur greindi hún hana einnig og
túlkaði. Hún tók sér stöðu sem pólitískur þjóðfélagsskýrandi á svipaðan
hátt og Bríet og gaf henni hvergi eftir. Inga Lára var þjóðfélagsgagnrýn-
andi, kröftug í skrifum sínum og lék stórt hlutverk innan kvennabarátt-
unar. Tímarit hennar var málsvari kvenréttindakvenna frá upphafi til
endaloka. Hún tók upp hanskann fyrir kvenréttindi við hvert tilefni og
aðrar kvenréttindakonur notuðu einnig 19. júní til að koma skoðunum
sínum á framfæri. 19. júní var fyrst og fremst kvenréttindablað. Steinunn
H. Bjarnason var viss um að Ingu Láru yrði minnst um aldur og ævi fyrir
störf sín og frumkvæði þegar hún skrifaði: „Þegar saga kvenréttinda-
málsins verður skráð mun Inga Lárusdóttir fá þar veglegan sess; hún
hefur sjálf lagt fram málgögnin í 19. júní.“70 Þessi ósk hefur enn ekki
ræst.
Tilvísanir
I Hagemann, Gro, „Det kvinnelige element,
lutret og styrket. Kvinnesak og kvinnelighed
1 forrige árhundredets Kristiania",
H0ydeskrekk. Kvinner og offentlighet, ritstj.
Gro Hagemann og Anne Krogstad, Osló,
1994, bls. 29-32.
2 ÞÍ. Kirknasafn. Ministerialbók Selárdals-
prestakalls V-Barðastrandarsýslu 1873-1906,
aðföng BA 6, bls. 14.
3 Alþingismannatal 1845-1995, ritnefnd Vig-
dís Jónsdóttir o.fl., Reykjavík, 1996, bls. 309-
310. - íslenzkir guðfrœðingar 1847-1947.
Minningarrit á aldarafmæli Prestaskólans,
Björn Magnússon tók saman, II. bindi,
Reykjavík, 1947, bls. 184-185. - Páll E. Ólafs-
son, íslenzkar œviskrár J-N. Frá landnáms-
tímum til ársloka 1940, III. bindi, Reykjavík,
1950, bls. 385-386. - Sveinn Níelsson, Presta-
tal og Prófastar á íslandi, Reykjavík, 1949,
bls. 182-183.
4 Agnar Kl. Jónsson, Lögfrœðingatal 1736-
1950, Reykjavík, 1950, bls. 273-274. - íslensk-
ir guðfrœðingar 1847-1947, bls. 184-185. - Páll
E. Ólafsson, íslenzkar œviskrár J-N, bls. 385-
386.
5 Borgarskjalasafn. Gjörðabók skólanefndar
1901-1931, bls. 11-41. - Magnús M. Lárusson,
íslenzkir guðfræðingar 1847-1947, bls. 184-
185. - Kvennaskólinn í Reykjavík 1874-1974,
ritnefnd Guðrún P. Helgadóttir o.fl., Reykja-
vík, 1974, bls. 291.
6 Kvennskólinn í Reykjavík 1874-1974, bls.
79, 318.
7 Borgarskjalasafn. Gjörðabók barnaskóla-
nefndar 1901-1931, bls. 66. - Ólafur Þ. Krist-
jánsson, Kennaratal á fslandi, I. bindi,
Reykjavík, 1958, bls. 301. - Sigríður Thorlaci-
us, Saga Bandalags kvenna í Reykjavík 1917-
1977, Reykjavík, 1983, bls. 114. - Steinunn H.
Bjarnason, „Inga Lárusdóttir, kennari. 23.
sept. 1880-7. nóv. 1949“, Nýtt kvennablað 11.
árg. 1. tbl. 1950, bls. 4.
8 Kvennablaðið 17. árg. 5. tbl. 1911, bls. 37. -
Gísli Jónsson, Konur og kosningar. Þœttir úr
sögu íslenskrar kvennréttindabaráttu, Reykja-
vík, 1977, bls. 98.
9 Borgarskjalasafn. Gjörðabók barnaskóla-
nefndar 1901-1931, bls. 165-172,188.
10 Skólaskýrsla Kvennaskólans í Reykjavík
1923-1948 og 1948-1951, bls. 61. - Sigríður
Thorlacius, Saga Bandalags kvenna, bls. 114.
- Steinunn H. Bjarnason, „Inga Lárusdóttir,
kennari", bls. 4.
II Borgarskjalasafn. Manntal í Reykjavík
1920. - Alþingismannatal, bls. 309-310. - Lbs.
699 fol. Einkaskjöl og skilrfki úr dánarbúi
Ólafs Lárussonar. Til samanburðar voru árs-
laun Ingu Láru frá Barnaskólanum veturinn
1916-1917 u.þ.b. 950 kr. Arfurinn sem hún
fékk eftir föður sinn var að verðmæti 26.500
kr., þar af rúmlega 2190 kr. í lausafé. Átti þá
eftir að skipta 21.493,45 kr. á milli systkin-
anna fimm.
34 SAGNIR 24 ÁRGANGUR '04
N G A L Á R A
L Á
R
U S
D
Ó T T
R
O G
T í M A R