Sagnir - 01.06.2004, Blaðsíða 103

Einstaka staðhæfing í grein Hildar er vafasöm.
Hún segir t.d.: „þrátt fyrir að Balbo hafi verið
stjórnmálamaður er hans ekki minnst sem slíks,
heldur fyrir afrek hans sem flugmanns" (bls. 33).
Síðar kemur fram að „hann fékk flugmannsrétt-
indi í júní 1927 og var árið eftir orðinn foringi
ítalska loftflotans“ (bls. 33). Greinilegt er að sú
ráðning var pólitísk og síðara starf Balbos sem
flugmálaráðherra þjónaði fyrst og fremst pólitísk-
um tilgangi, að „sýna heiminum færni og kraft
ítalska flughersins", eins og Hildur bendir raunar
á (bls. 33).
EFST Á BAUGI
Sagnfræðin skiptist í mörg sérsvið og lítil sam-
staða er oft á milli sagnfræðinga um það hvaða
rannsóknir eigi að teljast „efstar á baugi“ þá og
þá stundina, þótt vissulega megi greina tísku-
sveiflur í sagnfræðinni eins og öðrum vísinda-
greinum. Ritstjórar 23. árgangs Sagna reyna ekki
að skilgreina hvað sé efst á baugi með því að
bjóða upp á „þemahefti“, það er fremur að fjöl-
breytnin fái að njóta sín.
Atburðir líðandi stundar eru greindir í tveimur
viðtölum. Annars vegar er rætt við Magnús Þor-
kel Bernharðsson, sem hefur kennt sögu Austur-
landa nær við háskóla í Bandaríkjunum. Magnús
er manna fróðastur um sögu Iraks og því upplagt
að tala við hann í ljósi þeirrar skuggalegu stöðu
sem nú ríkir í alþjóðamálum eftir að Bandaríkin
hernámu írak með stuðningi íslendinga og fleiri
þjóða. Einnig er rætt við Orra Vésteinsson lektor
í tilefni af því að nú hefur verið tekið upp nám í
fornleifafræði við sagnfræðiskor Háskóla íslands.
Þá eru nokkrir viðmælendur beðnir um að segja
skoðun sína á málþingum og er það bæði fróðleg
og skemmtileg lesning.
Ekki er hægt að leggja fræðilegt mat á viðtölin,
þau eru fyrst og fremst blaðamennska og ber að
dæma sem slík. Þau eru hins vegar jákvætt innlegg
í blaðið, brjóta upp formið og koma í veg fyrir að
það verði of líkt ritgerðasafni. En vitaskuld þarf
að vanda til verka og tekst það því miður ekki
alltaf. Sem dæmi um villur má nefna að talað er
um sögu „Abbasid-keisaradæmisins" í viðtalinu
við Magnús (bls. 31) en þar er vitaskuld verið að
vísa til kalífa af ætt Abbasar. Ekki er tímasetning
þar heldur nákvæm.
HVERNIG HEFUR TEKIST TIL?
Athygli vekur að margir höfundar, sennilega
meirihluti þeirra, styðjast við munnlegar heimild-
ir, og þá einkum viðtöl. Það vekur upp spurningar
um það hvernig búið er um hnútana og gengið frá
heimildunum. Notkun viðtala leggur sagnfræðing-
um óneitanlega skyldur á herðar, ef slíkur vitnis-
burður á að hafa eitthvert gildi verður hann að
vera aðgengilegur öðrum sagnfræðingum og erfitt
að sjá hvernig það er hægt án þess að upptökur að
viðtölum séu geymdar einhvers staðar. Ekki verð-
ur þó séð af greinum hvort höfundar hafa viðhaft
slík vinnubrögð.
Um stíl flestra greinanna í Sögnum er það að segja að hann er þægilegur, átakalít-
ill og ekki mikið um tilraunastarfsemi. Nokkuð er um klisjustíl í sumum greinun-
um. Hann birtist í setningum eins og: „Internetið er því það sem koma skal“ (bls.
80). Einnig er hvimleitt þegar klifun og endurtekningar á sjálfsögðum hlutum ein-
kenna stíllinn, t.d. þegar sagt er: „Mismunandi túlkunaraðferðir leiða til ólíkra nið-
urstaðna" (bls. 73) eða þegar rætt er um að „taka netið í sína þjónustu og láta það
vinna fyrir sig“ (bls. 81). Þess konar stíl ber að varast.
Ekki eru heldur allar myndlíkingar vel heppnaðar. Á bls. 9 kemur fram að Reyn-
ir Oddsson hafi „marga fjöruna sopið“ í kvikmyndagerð en skömmu síðar fær
reykvískur fjölskyldufaðir „að súpa seyðið“ í kvikmynd Reynis, Morðsögu.
Á bls. 33 er tilvitnun á ensku birt óþýdd og er það bagalegt, ekki síst þar sem
greint er frá samræðum tveggja ítala sem væntanlega hafa ekki farið fram á ensku.
Ritgerðir í 23. árgangi Sagna eru þroskuð verk, eftir M.A.-nema eða B.A.-nema
á lokastigum náms. Þær standast fyllilega samanburð við hvaða sagnfræðilegu
greinar sem er, enda hafa þær hér verið ræddar sem slíkar og ekki hikað við að
gagnrýna það sem getur talist álitamál.
SKRÁ YFIR RITGERÐIR í SAGNFRÆÐISKOR
OKTÓBER 2003 - FEBRÚAR 2004
STÚDENTAR ÚTSKRIFAÐIR 25. OKTÓBER 2003
B.A.-RITGERÐIR:
íris Ellenberger: -vrsirjo í 't.olea -ui’i >nr .cytj;-- nu d k.vji -;i
1944-2000. (Leiöbeinandi Guðmundur Jónsson).
Hrafnhildur Ragnarsdóttir:
(Leiöbeinandi Sigríður Matthíasdóttir)
Hugrún Ösp Reynisdóttir:
hvaö var deilt? (Leiðbemandi G-uðmundur Jónsson)
Unnur María Bergsveinsdóttir: Forlög þín hafa veriö mér mikið umhugs-
unarefni1 C'rlðg 247 einstaklinga ó seinni hluto 19. aldar (Leiðbeinondi
Gísli Gunnarsson).
Þóra Pétursdóttir: Þjóöernishyggja í íslenskri fornieifafrœði ó 19. og 20.
öld. (Leiðbeinendur Guömundur Hólfdanarson og QrriVésteinsson).
STÚDENTAR ÚTSKRIFAÐIR 28. FEBRÚAR 2004
B.A.-RITGERÐIR:
Hilma Gunnarsdóttir: .. ; "r.YJuor:durskoður,in Aóferðir og huq-
myndir í sagnfrœöi ð óttunda og níunda áratug tuttugustu aldar. (Leið-
beinendur Gfsli Gunnarsson og Sigurður Gylfi Magnússon)
Orri Jóhannsson:
(Leiðbeinandi Sveinbjörn Rafnsson;,
Ragnhildur Björg Guðjónsdóttir: ar , , , mi;
anna. (Leiðbeirtandi Gísli Gunnarsson)
Valdimar Stefánsson: íslendinga saga Sturlu bórðarsonar Ættarsaga
eða þjóðarsaga? (Leiöbeinandi Gunnar Karlsson).
M.A.-RITGERÐIR:
Guðrún Alda Gísladóttir: Gripir úr Þjórsárdal. (Leiöbeinendur Colleen
Batey og Orri Vigfússon).
MSÖGN UM 23
Á R G A N G
S A G N A SAGNIR 24 ÁRGANGUR 04 101