Sagnir - 01.06.2004, Blaðsíða 51

Sagnir - 01.06.2004, Blaðsíða 51
■ ANNA AGNARSDÓTTIR 6 Þetta gerðist árin 1907,1909,1913 og 1914. 7 Agnar Kl. Jónsson, Stjórnarráð íslands 1904-1964, Reykjavík, 1969,1. bindi, bls. 73-74 og 325-327. 8 Hallgrímur Hallgrímsson, „Klemens Jónsson ráðherra", Merkir fslendinear. Nýr flokkur, Jón Guðnason bjó til prentunar, IV. bindi, bls. 261. 9 Bréfin eru í varðveislu afkomenda Klemensar. 10 Peter A. Alberti (1851-1932) dómsmálaráðherra Dana og jafn- framt íslandsráðherra. 11 Johan H. Deuntzer (1845-1918) forsætis- og utanríkisráðherra Dana. 12 Dr. Valtýr Guðmundsson (1860-198) prófessor og alþingismað- ur, leiðtogi Framfaraflokksins, í andstöðu við Heimastjórnarflokk- inn. Við hann er „Valtýskan" kennd. 13 Björn Jónsson (1846-1912) ritstjóri ísafoldar. 14 Magnús Stephensen (1836-1917) landshöfðingi 1886-1904. 15 Kristján IX. 16 skipa 17 Sjá Kristján Albertsson, Hannes Hafstein. I. bindi, bls. 363.1 sjálfsævisögu sinni ritar Klemens að tilnefning hans í embættið hafi verið skilyrði fyrir ráðherradómi Hannesar 18 Ólafur Halldórsson (1855-1930) var skrifstofustjóri í hinni ís- lensku stjórnardeild í Kaupmannahöfn 1889-1904. Hann lét af því embætti 27. janúar 1904 en stýrði síðan afgreiðslu skrifstofu stjórnarráðsins í Kaupmannahöfn til 1909. 19 Bæjarfógetinn á Akureyri var jafnframt sýslumaður í Eyja- fjarðarsýslu. 20 Páll Briem (1856-1904) var amtmaður í Norður- og Austuramt- inu. 21 Eftir að Klemens lét af embætti fyrir norðan var Ingólfur Bjarnarson, skrifari hans, (síðar alþingismaður) settur til bráða- birgða en frá 1. maí var Páll V. Bjarnason (f. 1873 ) settur bæjarfó- geti, síðar sýslumaður Skagfirðinga og Snæfellinga. Þann 20. júlí var Guðlaugur Guðmundsson, sýslumaður Skaftfellinga og aiþing- ismaður skipaður bæjarfógeti og sýslumaður, og tók við um haust- ið. Sjá Klemens Jónsson, Saga Akureyrar, Reykjavík, 1948, bls. 207. 22 Hér á Hannes við að landritarinn er embættismaður og situr áfram þótt skipt verði um ráðherra íslands. 23 [Sigurður] J. Sigurðsson ( 1858 -1936) var árið 1903 amtsskrif- ari og amtsbókavörður á Akureyri frá 1893 til 1903 og var oft settur sýslumaður og bæjarfógeti um tíma. Hann var nýtekinn við árið 1902 sem útibússtjóri Landsbankans. Hann var mágur Einars Benediktssonar. Sjá Steindór Steindórsson, Akureyri. Höfuðborg hins bjarta norðurs, Reykjavík, 1993, bls. 128. 24 Stefán T. Stephensen (1843-1919) umboðsmaður á Akureyri. Hann var bróðir Magnúsar Stephensen landshöfðingja, umboðs- maður Munkaþverárklausturs og bæjarféhirðir og féhirðir í útibúi Landsbankans. Hann var sýsluskrifari hjá Klemensi. 25 Björn Jónsson (1846-1912), þá ritstjóri ísafoldar, síðar ráð- herra. 26 Jónas Jónassen (1840-1910), landlæknir 1881-82 (settur) og 1895-1906. 27 Sjálfsævisaga Klemensar Jónssonar. í vörslu afkomenda hans. 28 Guðrún Borgfjörð. Hún skrifaði endurminningar sínar, Minn- ingar, Agnar KI. Jónsson gaf út, Reykjavík, 1947, en því miður entist henni ekki aldur til að Ijúka þeim og nær frásögnin ein- göngu til 1888. 29 Klemens átti fjögur börn með fyrri konu sinn, Þorbjörgu Stef- ánsdóttur. Önnu Guðrúnu (1890-1987), Karen Emilie (1893-1911), Agnar Stefán (1896-1900) og andvana dóttur fædd 1901. Anna var eina barnið af fyrra hjónabandi sem náði fullorðinsárum og giftist hún Tryggva Þórhallssyni forsætisráðherra. Með seinni konu sinni, Önnu Maríu Schiöth, eignaðist Klemens tvö börn: Agnar Kl. Jónsson (1909-1984) sendiherra og ráðuneytisstjóra og Ölmu Val- borg (1910-1919). 30 Stefán J. Stefánsson (1863-1921) var árið 1903 kennari í Möðruvallaskóla og annar þingmaður Skagfirðinga. Þeir Klemens stofnuðu hlutafélag til að gefa út blaðið Stefni. Sjá Klemens Jóns- son, Saga Akureyrar, bls. 185. 31 Einar H. Kvaran (1859-1938) skáld var ritstjóri Norðurlands á Akureyri frá 1901-1904. Snemma vetrar höfðu Valtýingar stofnað það á Akureyri en Einar og Páll Briem amtmaður voru helstu leiðtogar Valtýinga fyrir norðan. 32 Finnur Jónsson (1858-1934), bróðir Klemensar. Finnur var pró- fessor í norrænu við Kaupmannahafnarháskóla en varð aldrei þingmaður. Amtmaður vildi að þeir bræður byðu sig fram í Eyja- firði 1903 en þegar þingsæti Klemensar losnaði, fór Finnur fram en náði ekki kjöri. Sjá Kristján Albertsson, Hannes Hafstein, I. bindi, bls. 330 33 Páll V. Bjarnason var settur sýslumaður í Eyjafjarðarsýslu í nokkra mánuði 1904 en þá var Guðlaugur Guðmundssson (1856- 1913) skipaður sýslumaður og jafnframt bæjarfógeti á Akureyri. 34 Stefán og Klemens voru mjög nánir vinir (sbr. neðanmálsgrein 30 hér að ofan ) „bundum ... fasta og innilega vináttu ... hélst það æ síðan, þrátt fyrir gersamlega andstöðu okkar í pólitík, einkum eftir að Valtýskan fór að komast í algleyming árið 1899“ skrifaði Klemens í endurminningum sínum. Væntanlega hafa pólitískar deilur þeirra orsakað tímabundin vinslit. 35 Kristján Albertsson, Hannes Hafstein, I. bindi, bls. 363. T.d. var Lárus H. Bjarnason lítt hrifinn af valinu. 36 I sjálfsævisögunni skrifaði Klemens: „Ég barðist fastlega gegn Valtýskunni sem ég álit hafa gert stórskaða á íslandi bæði andlega og verklega..." Hins vegar var hann mikill vinur Páls Briem og vildi koma á samvinnu manna úr báðum flokkum á sínum tíma árið 1902 en margir flokksmenn hans máttu ekki heyra á það minnst. Sbr. Kristján Albertsson, Hannes Hafstein, I. bindi, bls. 329. 37 Hallgrímur Hallgrímsson, „Klemens Jónsson ráðherra“, bls. 258. 38 Sjálfsævisaga Klemensar Jónssonar. 39 Kristján Albertsson, Hannes Hafstein, I. bindi, bls. 273. 40 Sama heimild, bls. 273-74. 41 Sama heimild, bls. 289. 42 Sjálfsævisaga Klemensar Jónssonar. 43 Kristján Albertsson, Hannes Hafstein, I. bindi, bls. 315. 44 Bergsteinn Jónsson, Tryggvi Gunnarsson, IV. bindi, bls. 475. 45 Kristján Albertssson, Hannes Hafstein, I. bindi, bls. 340-352. Tölurnar eru á bls. 351. 46 Sama heimild, bls. 356. - Bergsteinn Jónsson, Tryggvi Gunnars- son, IV. bindi, bls. 472. 47 Hallgnmur Hallgrímsson, „Klemens Jónsson ráðherra“, bls. 261. 48 Sjálfsævisaga Klemensar Jónssonar. 49 Sama heimild. 50 Kristján Albertsson, Hannes Hafstein, I. bindi, bls. 332 og 357. - Hannes Þorsteinsson, Endurminningar og liugleiðingar um liitt og þetta er á dagana hefur drifið. Ritaðar afhonum sjálfum 1926- 1928, Reykjavík, 1962, bls. 268. 51 Sjálfsævisaga Klemensar Jónssonar. 52 Hannes Þorsteinsson, Endurminningar og hugleiðingar um hitt og þetta er á dagana hefur drifíð, bls. 268. 53 Sjálfsævisaga Klemensar Jónssonar. 54 Kristján Albertsson, Hannes Hafstein, I, bls. 357. 55 Sjálfsævisaga Klemensar Jónssonar. 56 Hallgrímur Hallgrímssson, „Klemens Jónsson ráðherra", bls. 262. 57 Sama heimild, bls. 258 og 267. °G HERNÁMS BRETA Á ÍSLANDI HATAST VIÐ HERNÁMIÐ sagnir 24 ÁRGANGUR 04 49
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108

x

Sagnir

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Sagnir
https://timarit.is/publication/1025

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.