Alþýðuhelgin - 24.12.1949, Síða 47

JÓLAHELGIN
45
Starfsfólk
ísafoldar-
prentsmiðju
1927.
foldarprentsmiðju nokkru fyrir alda-
mótin, var einn aðalbrautryðj-
andi leikfimi, knattspyrnu og
frjálsíþrótta á íslandi. Var hann
íþróttamaður ágætur.
Margir erlendir menn hafa unnið
í ísafoldarprentsmiðju, bæði fyrr og
síðár, jafnvel fremur en í öðrum
prentsmiðjum hér, og hafa stund-
um borizt með þeim ýmsar nýjung-
ar og framfarir í prentiðninni. Einu
sinni urðu allmikil átök milli prent-
aranna og eiganda prentsmiðjunn-
ar. Það var þegar prentsmiðjan
Gutenberg var stofnuð. Var þá send-
ur hingað danskur prentari, Christ-
ensen að nafni, fulltrúi frá prentara-
sambandinu danska. Átti hann að
rannsaka og leggja úrskurð á, hvort
þessi ágreiningur væri þess eðlis, að
ísafoldarprentsmiðja mætti ekki
hafa í þjónustu sinni danska prent-
ara, sem ráðnir höfðu verið. Leit
hann svo á, að ekkert væri því til
fyrirstöðu, að þeir ynnu við prent-
smiðjuna. Síðar breytti Christen-
sen þessi um nafn og kallaði sig
Bramsnæs. Hann hefur um langt
skeið verið meðal mestu atkvæða-
manna í dönskum stjórnmálum,
og einn af fremstu leiðtogum jafnað-
armanna, tvisvar fjármálaráðherra,
samtals um sex ára skeið, og lengi
bankastjóri. Hann er nú aðalbanka-
stjóri þjóðbankans danska.
PRENTSMIÐJAN STÆKKAR.
Þegar Vilhjálmur Finsen stofnaði
Morgunblaðið árið 1913, samdi hann
um prentun þess við ísafoldarprent-
smiðju, enda mun Ólafur Björnsson
prentsmiðjustjóri hafa átt þátt í
stofnun blaðsins. Hófst þá í prent-
smiðjunni eitt hið erfiðasta vinnu-
tímabil, sem prentarar muna eftir.
Það var ofraun starfsmönnum, með
handsetningu og þeim hlutfallslega
frumstæðu tækjum, sem þá voru
fyrir hendi, að koma Morgunblað-
inu út á hverjum degi, enda var
margur prentarinn hart leikinn eft-
ir þá raun. Bein afleiðing af hinni
örðugu glímu við prentun Morgun-
blaðsins, var. öflun nýrra og fljót-
virkari tækja í prentsmiðjuna, bæði
fullkomnari og afkastameiri prent-
véla og setjaravéla, þá er þær komu
til sögunnar. Má segja, að síðan hafi
prentsmiðjan stöðugt verið að vaxa,
vélar hennar og tæki orðið fleiri,
betri og hraðvirkari nálega með
hverju ári, þótt mestur hafi vöxtur
hennar orðið síðustu 10—15 árin.
/
STJÓRNENDUR.
Þegar Björn Jónsson varð ráð-
herra íslands 1909, varð hann að
sjálfsögðu að láta bæði af ritstjórn
ísafoldar og yfirstjórn prentsmiðj-
unnar. Tók þá við þeim störfum
sonur hans, Ólafur Björnsson. Af-
salaði Björn syni sínum til fullrar
eignar prentsmiðjunni og blaðinu,
ásamt bókbandi og pappírsbirgðum.
Gegndi Ólafur ritstjórn ísafoldar til
dauðadags, 1919, en stjórn prent-
smiðjunnar hafði hann með hönd-
um þar til árið 1916, er Herbert M.
Sigmundsson gerðist prentsmiðju-
stjóri. Herbert var sonur Sigmund-
ar Guðmundssonar, hins fyrsta
prentara ísafoldar. Hann hóf iðn-
nám í ísafoldarprentsmiðju 1897,
dvaldist um skeið við prentstörf er-
lendis að námi loknu, en kom heim
og gerðist verkstjóri í prentsmiðj-
unni 1906. Prentsmiðjustjóri var
hann síðan frá árinu 1916 til 1929,
er hann lét af því starfi og stofnaði
eigin prentsmiðju.
Eftir lát Ólafs Björnssonar var
ísafoldarprentsmiðja gerð að hluta-
félagi. Voru það erfingjar feðganna
Björns Jónssonar og Ólafs Björns-
sonar og nánustu vinir þeirra, sem
hlutafélagið mynduðu. Fyrsti stjórn-
arformaður hlutafélagsins var
Sveinn Björnsson, núverandi for-
seti íslands.
Árið 1929, þegar Herbert M. Sig-
mundsson hvarf frá ísafold, tók