Árbók skálda - 01.12.1956, Page 63

Gísli J. Ástþórsson:
Eik? spurði maðurinn þurrlega
(Listin að byggja)
Af þrjú hundruð og sextíu rukkurum sem ég man eftir í svipinn er mér
minnisstæðastur snaggaralegur karl með brúnt kastskeiti sem vatt sér inn til
mín einn góðan veðurdag og hótaði að hirða innbúið. Mér er ókaflega hlýtt
til hans. Hann er eini rukkarinn í veröldinni sem hefur ógnað kommóðunni
minni ón þess ég ryki upp til handa og íóta og tæmdi veskið í kjöltu hans.
Karlinn með kastskeytið hafði nefnilega farið húsavillt. Hann var með vit-
lausan mann í takinu. Ég hvæsti framan í hann, sparkaði í sköflunginn á
honum, rak upp djöfullegan hæðnishlátur og sagði honum að fara til fjand-
ans. Það var ógleymanleg stund. Einkar hlálegt var það líka að hann var
sennilegast eini rukkarinn í bænum sem ekkert tilkall átti til kommóðunnar.
Hann var rúllugardínurukkari og húsið var ekki einu sinni orðið fokhelt.
Þegar kennslukver fyrir húsbyggjendur verður gefið út hér á landi — og
slík útgáfa er orðin mjög aðkallandi — þarf einn kaflinn að vera um rukk-
ara. Hann gæti heitið: Hvernig maður á að fela sig fyrir rukkurum eða
skjóta þeim ref fyrir rass. Það er ekki þar með sagt að allir rukkarar séu
vondir menn í mínum augum. Ég ímynda mér meir að segja að stéttin eigi
sína sómamenn, þó að það sé djúpt á þeim. Ég á bara við að það er jafn
gott að menn viti það frá byrjun að ef þeir ráðast í að byggja hús og eiga
ekki morð peninga, þá er þeim hér um bil eins nauðsynlegt að kunna að
stinga rukkara af eins og að eiga lóð undir húsið.
Ég lærði þá lexíu kennslubókarlaust. Ég er búinn að byggja. Nú sé ég
það á göngulagi manns hvort hann er rukkari, og ég sé það á svipnum á
honum á hundrað metra færi hvort ég á að halda strikinu eða skjótast bak
við næsta húsvegg. En ég vildi það hefði verið til handhægur bæklingur um
lifnaðarhætti rukkara. Það hefði sparað mér talsvert taugaslit. Það var til
dæmis sunnudagarukkarinn illræmdi. Hann lá á meltunni á virkum dögum
en læddist úr fylgsni sínu um helgar og fór á veiðar. Hann var gúmmísól-
aður og kom aftan að manni og ræskti sig og dró fram blaðið. Að lokum
lærði ég auðvitað á hann. En ég svitna enn þann dag í dag ef einhver
kemur aftan að mér og ræskir sig.
Raunar er ég ekki alveg viss um að ég hefði byrjað að byggja ef ég hefði
vitað hvað í vændum var. Það er nefnilega ekki nóg að kunna að skjótast
út um gluggann um leið og rukkarinn birtist í dynmum. Líf húsbyggjandans
er hvert skakkafallið öðru. verra. Heimur hans er sífellt á heljarþröm. Ég