Félagsbréf - 01.01.1957, Blaðsíða 9

FÉLAGSBRÉF
7
gagnlegra verður það. ísland er land
flokkshyggju og flokkavalds. Hér er
ekki fyrst spurt að málefnum, heldur
að því, hvaða stjórnmálaflokki ein-
staklingurinn fylgi, og er hann svo
dæmdur eftir því. Sjálfsagt er, að lýð-
ræðisflokkar deili innbyrðis, einn er í
stjórn og annar í stjórnarandstöðu, en
hér verða þessar deilur svo hatram-
ar og blandaðar persónulegum skæt-
ingi, að einstaklingum, sem ekki fylgja
sama flokki, veitist oft örðugt að
starfa saman að því, er þá alla varð-
ar, — að sameiginlegum áhugamálum,
og gegn ógnunum við sameiginleg
verðmæti. — í ávarpi á stofnfundi
Frjálsrar menningar mælti Gunnar
Gunnarsson, heiðursforseti félagsins,
m. a. á þessa leið:
„Hversu mjög sem vér, sem hér er-
um saman komin, kunnum að vera á
öndverðum meiði um hinn minni vand-
ann, má ekki sameiginleg ábyrgð vor
á undirstöðunni fara forgörðum, sam-
eiginlegt fylgi vort við grundvallar-
atriðin heltast úr lestinni eða hníga
sem Baldur fyrir óheillaörvum líð-
andi stundar. En sú er hættan og ein-
mitt þarna er veikleiki lýðræðis þess,
er verðskuldar nafnið, veikleiki sem
illvígir andstæðingar hafa vel kunnað
og læra æ betur að færa sér í nyt“
Gæti ekki fyrsta verkefnið ef til
vill snert lýðræðissinnaða Islendinga
innbyrðis, ekki í þá átt að fá þá til
að fella niður flokkadeilur, heldur að
stuðla að því að þeim verði auðið,
þrátt fyrir þær, að vinna saman gegn
ógnunum við lýðræðið. Ef slíkt tæk-
ist, er vel af stað farið.
Ávallt eru þeir margir, og ekki sízt
meðal menntamanna, sem engum flokki
geta bundizt, finnst margt athugavert
við alla flokka og telja þá ræna sig
frelsi. íslenzk flokkshyggja gerir slík-
um mönnum illfært að starfa á nokkru
sviði, er stjórnmál snertir, nema þeir
séu þá um leið dregnir í dilk stjórn-
málaflokks. Það hefur verið eitt af
meginverkefnum félaganna erlendis að
veita slikum mönnum tækifæri til að
vinna fyrir hugsjónir lýðræðisins, án
þess að nokkur stjórnmálaflokkur
komi þar nærri. Yæri slíks ekki einnig
full þörf hér?
Þeir sem vilja vinna að verndun
og eflingu frjálsrar þjóðmenningar,
hljóta að gæta þess, að grundvöllur
undir frjálsa menningu sé traustur.
Yæri ekki ef til vill ástæða til að ýta
ofurlítið við samvizku þjóðarinnar
gagnvart menningu sinni, glöggva
hana enn betur á, hvað hún á og hvers
hún missir, ef andlegt frelsi glatast.
Hér eiga lýðræðissinnaðir rithöfundar
og listamenn, ekki sízt þeir ungu,
verk að vinna. Ég efast ekki um, að
Frjáls menning á eftir að leggja þess-
um málum drjúgt lið undir forystu
þeirra Gunnars Gunnarssonar og Tóm-
asar Guðmundssonar, sem báðir hafa
unnið manna bezt að vexti og viðgangi
íslenzkrar mennigar á síðari árum.
E. H. F.