Sveitarstjórnarmál - 01.06.1996, Síða 7

FRÆÐSLUMÁL
skóla, ef ósk kæmi fram um það frá sveitarfélögunum
eða félögum kennara eða hvorum tveggja.
Var hvað eftir annað spurt, hvort í þessu fælist ekki
brigð við kennara af hálfu ríkisvaldsins, sem myndi ein-
hliða eða að ósk sveitarfélaga svipta þá réttindum. Ég
kvað svo ekki vera eða mundu verða. Reyndin varð
einnig sú. Ný lög um réttindi og skyldur opinberra
starfsmanna voru samþykkt á Alþingi, án þess að einu
orði yrði breytt í frumvarpinu um réttindi og skyldur
kennara og skólastjómenda í grunnskóla.
I bréfi frá 21. mars 1996 frá Sambandi íslenskra sveit-
arfélaga, sem er undirritað af formanni þess og fram-
kvæmdastjóra, kemur fram, að sambandið fallist á „að
þegar samningsumboð við grunnskólakennara er komið
til sveitarfélaganna, verði kennurum heimilt að segja
upp kjarasamningum, verði gerðar breytingar með lög-
um, á réttindum þeirra og skyldum, í andstöðu við sam-
tök kennara.“ Jafnframt segir í þessu bréfi, sem má rekja
beint til fyrrnefndra orða í greinargerð með lagafrum-
varpinu um réttindi og skyldur kennara og skólastjóm-
enda við grunnskóla, að uppsögn samninga skuli þá
miðast við gildistöku nýrra laga og að tilkynning skuli
hafa borist Sambandi íslenskra sveitarfélaga eigi síðar
en einum mánuði eftir gildistöku nýrra laga og uppsagn-
arfrestur sé þrír mánuðir.
Úrsögn úr verkefnisstjórn
Hinn 16. febrúar barst menntamálaráðuneytinu bréf
eða yfirlýsing undirrituð af formanni Kennarasambands
Islands og Hins íslenska kennarafélags. Fyrirsögn á
þessu skjali er eftirfarandi: Yfirfærsla grunnskólans í
uppnámi vegna alvarlegrar atlögu að réttindum opin-
berra starfsmanna. Þar mótmæla félögin frumvarpsdrög-
um um breytingar á lögum um réttindi og skyldur starfs-
manna ríkisins, um Lífeyrissjóð ríkisstarfsmanna og um
samskiptareglur á vinnumarkaði.
I lok skjalsins segir: „Kennarafélögin hafa því, að svo
komnu máli, ákveðið að draga sig út úr öliu samstarfi
um flutning grunnskólans til sveitarfélaga og lýsa fullri
ábyrgð á hendur stjórnvöldum. Verði af flutningi við
þessar kringumstæður er það í fullri andstöðu við kenn-
arafélögin sem líta svo á að þar með séu kjarasamningar
lausir 1. ágúst næstkomandi."
Hinn 21. febrúar svaraði ég þessari yfirlýsingu og
segir meðal annars í því bréfi: „Með hliðsjón af hinu
góða samstarfi, sem tekist hefur rnilli menntamálaráðu-
neytis og fulltrúa kennarafélaganna vegna flutnings
grunnskólans, er ástæða til að harma þessa ákvörðun
kennarafélaganna. Af hálfu ráðuneytisins er ítrekaður
margyfirlýstur vilji þess til samráðs og samstarfs við
kennarafélögin um flutning grunnskólans og önnur mál-
efni. Ráðuneytið mun áfram vinna í samræmi við
ákvæði laga um grunnskóla."
Þama kemur fram, að brotthvarf kennara úr verkefnis-
stjóm og öðmm nefndum, sem unnu að flutningi grunn-
skólans, myndi ekki leiða til stöðvunar á starfi annarra
að málinu.
Almennar umræður um réttindamál ríkisstarfsmanna
leiddu í ljós, að fulltrúar kennara lögðu höfuðáherslu á
frumvarp til laga um lífeyrismál, þegar þeir ræddu um
stöðu sína og brotthvarf úr samstarfi um flutning grunn-
skólans. Kom þetta meðal annars fram í máli Eiríks
Jónssonar, formanns Kennarasambands Islands, á fundi
með ráðherrum skömmu eftir að kennarar slitu samstarf-
inu. Þegar frumvarpið um réttindi og skyldur kennara og
skólastjómenda grunnskóla var til umræðu á Alþingi 14.
mars 1996, lýsti Davíð Oddsson forsætisráðherra yfir
því, að ríkisstjórnin myndi ekki reyna að þvinga fram, að
frumvarp um lífeyrismálin yrði afgreitt á því þingi, sem
þá sat, þess vegna ætti það ekki að vera þröskuldur í vegi
þess, að grunnskólinn flyttist.
Hinn 18. mars samþykkti fulltrúaráð Kennarasam-
bands Islands ályktun í tilefni af þessari yfirlýsingu for-
sætisráðherra og samþykkti aðild fulltrúa sambandsins
að vinnu við flutning grunnskólans, enda yrðu aðilar
sammála um forsendur, sem fundurinn ítrekaði. Var ósk-
að eftir svörum ríkisstjómarinnar og Sambands íslenskra
sveitarafélaga um þessar forsendur. Svaraði sambandið
með bréfi dagsettu 21. mars, sem vísað er til hér að fram-
an. Forsætisráðherra svaraði fyrir hönd ríkisstjómarinnar
26. mars.
Það svar dugði kennarasamtökunum þó ekki. Stjórnir
þeirra komu hins vegar saman til fundar hinn 16. aprfi
1996 og samþykktu þá, að fulltrúar kennara hæfu aftur
vinnu í nefndum vegna flutnings grunnskólans. Sagði
Eiríkur Jónsson, að á fundi í samráðsnefnd um endur-
skoðun laga um Lífeyrissjóð starfsmanna ríkisins hefði
verið staðfest, að nefndin myndi vinna að lífeyrismálum
í samræmi við yfirlýsingar forsætisráðherra á fundi með
fulltrúum verkalýðshreyfingarinnar 10. aprfi.
Samkomulag um kostnaöarskiptingu
A þeim tveimur mánuðum, sem kennarar voru utan
samvinnunnar um flutning grunnskólans, unnu fulltrúar
ríkis og sveitarfélaga hörðum höndum að því að ná sam-
komulagi um fjárhagslega hlið málsins.
Kostnaðamefndin skilaði mértillögum sínum 13. febr-
úar 1996. Urðu nefndarmenn sammála um mat á kostn-
aði vegna þeirra verkefna, sem færðust frá ríki til sveitar-
félaga og flutning tekjustofna frá ríki til sveitarfélaga til
að mæta þeim kostnaði. Fulltrúi sveitarfélaganna í
nefndinni taldi þó, að annar kostnaður við framkvæmd
grunnskólalaga mundi auka útgjöld þeirra frá því, sem
nú væri, og þann kostnað yrði einnig að bæta sveitarfé-
lögunum.
Til þess að komast að endanlegri niðurstöðu um kostn-
aðarþáttinn lagði verkefnisstjórn til við mig að tillögu
fulltrúa Sambands íslenskra sveitarfélaga, að skipuð yrði
sérstök samninganefnd með þremur fulltrúum ríkisins og
þremur fulltrúum sveitarfélaganna. Komst nefndin að