Sveitarstjórnarmál - 01.06.1996, Blaðsíða 26

FRÆÐSLUMAL
Hvernig fá grunnskólarnir námsgögn?
Hlutverk og starfsemi Námsgagnastofnunar
Hanna Kristín Stefánsdóttir, upplýsingafulltrúi Námsgagnastofnunar
Námsgagnastofhun er ríkisstofhun. Hlutverk hennar samkvæmt lögum er að „sjá
grunnskólum jyrir sem bestum náms- og kennslugögnum sem eru í samrœmi við uppeldis-
og kennslufæðileg markmið laga um grunnskóla og aðalnámskrár“.
Helstu verkefni stofnunarinnar eru því námsgagnagerð og -útgáfa, dreifing námsgagna
endurgjaldslaust til skólanna og rekstur fræðslumyndasafhs og Skólavörubúðar.
Starfimenn eru 41 talsins.
Breyting á rekstri grunnskóla
1. ágúst
Eins og kunnugt er taka sveitarfélög við
rekstri grunnskólans þann 1. ágúst nk. Jafn-
framt eru fræðsluskrifstofurnar lagðar niður
en í stað þeirra eru settar á laggimar skóla-
skrifstofur og viða fleiri en ein á því svæði
þar sem ein fræðsluskrifstofa starfaði áður.
Námsgagnastofnun er ein af þeim stofnun-
um sem þjóna grunnskólunum og því er
eðlilegt að rnargir spyrji hvort einhver breyt-
ing verði á rekstri hennar þann 1. ágúst nk.
Áður en því verður svarað þykir rétt að greina frá
hlutverki og verkefnum stofnunarinnar. Tímaritið Sveit-
arstjórnarmál er kærkominn vettvangur til þess arna.
Viðbúið er að ýmsir sveitarstjómarmenn hafi litla vitn-
eskju um starfsemi Námsgagnastofnunar enda hefur hún
ekki verið mikið til umræðu á opinberum vettvangi
fremur en skólamál yfirleitt.
Ung stofnun á gömlum merg
Námsgagnastofnun var sett á stofn með lögum árið
1980 og þar með voru Ríkisútgáfa námsbóka (þ.m.t.
Skólavörubúð) og Fræðslumyndasafn ríkisins sameinuð
í eina stofnun. Námsgagnastofnun er því einungis 16 ára
gömul en forsaga hennar er allmiklu lengri. Forveri
Námsgagnastofnunar, Ríkisútgáfa námsbóka, var sett á
stofn með lögum frá Alþingi 1936 og í byrjun annaðist
Ríkisprentsmiðjan Gutenberg útgáfu námsbókanna.
Nemendur á bamafræðslualdri (7-12 ára) fengu ókeypis
námsögn en kostnaður var greiddur með námsbóka-
gjaldi sem foreldrar inntu af hendi með hverju barni á
skólaskyldualdri.
Þáttaskil urðu 1956 er ákvæði um ókeypis
námsgögn náði einnig til unglinga (13-14
ára) og námsbókagjald var ári síðar hækkað
stórlega. Áður hafði gjaldið numið á ári sem
svaraði til minna en launa fyrir eina vinnu-
stund Dagsbrúnarverkamanns og svaraði það
nú til launa fyrir um 5 vinnustundir. Gjaldið
var því fimmfaldað. Til gamans má geta þess
að tímakaup Dagsbrúnarverkamanns í bygg-
ingarvinnu (eftir 5 ára starfsreynslu) er nú kr.
340,72. Miðað við sama hlutfall og árið 1957
væri námsbókagjaldið nú 1703 kr. Slík upphæð næði
skammt þegar miðað er við framboð á námsbókum og
þarfir og kröfur nútímans til skólanna en ríkið ætlar nú
tæplega kr. 5.100 á nemanda vegna kostnaðar við náms-
efni.
Samfara umfangsmikilli endurskoðun námsefnis á
vegum menntamálaráðuneytisins á 8. áratugnum var
námsefnisgerð á hendi þáverandi skólarannsóknadeildar
ráðuneytisins. En með tilkomu Námsgagnastofnunar
þótti eðlilegt að stofnunin tæki að sér alla námsefnisgerð
fyrir grunnskólann og fluttist námsefnisgerðin til stofn-
unarinnar 1985.
Frá 1936 hefur mikið vatn runnið til sjávar. Skólar
gátu valið um 38 úthlutunarbækur það ár og sex bækur
voru prentaðar. Nú eru um 2700 titlar á úthlutunarskrá
og um 70-80 nýir titlar koma út árlega auk fræðslu-
mynda og annars aðkeypts efnis.
Fjárveiting til stofnunarinnar
En hvert er þá framlag ríkisins til Námsgagnastofnunar
nú? kynni einhver að spyrja. Hve miklu verja skattborg-
arar landsins í námsgögn fyrir grunnskólanemendur?
88