Sveitarstjórnarmál - 01.06.1998, Blaðsíða 4

FORUSTUGREIN
Baráttan gegn eiturlyfjunum
Eiturlyfjaneysla er alvarlegt þjóðfélagslegt vanda-
mál. Umsvif eitursalanna fara stöðugt vaxandi og
dreifing og sala fíkniefna fer fram með skipulegum
hætti um land allt. Ekkert sveitarfélag er undanskilið
og ekkert heimili getur verið óhult. Unglingamir em
markhópur eitursalanna, sem fara ekki í manngreinar-
álit og spyrja hvorki um stétt, stöðu né heimilisástæð-
ur. Uppeldislegar aðstæður bama og ungmenna eru
allt aðrar en áður var og hraði og spenna neyslusamfé-
lagsins eiga að líkindum sinn þátt í því að vamir opin-
berra aðila, foreldra og uppalenda em ekki eins áhrifa-
ríkar og vera þyrfti til að takast á við vandann.
Afleiðingamar birtast okkur með þeim hætti að sí-
fellt lleiri ungmenni verða háð notkun eiturlyfja með
þeim hörmungum sem því fylgja fyrir viðkomandi
einstaklinga og fjölskyldur þeirra. Glæpir og ofbeldi
eru óhjákvæmilegir fylgifiskar sölu og neyslu eitur-
lyfja. Skipuleg og vel undirbúin innbrot á heimili og í
fyrirtæki í leit að verðmætum til að fjármagna eitur-
lyfjakaup eru nánast daglegur viðburður og sömuleiðis
líkamsárásir eiturlyfjaneytenda á saklaust fólk.
Stjórn sambandsins og fulltrúaráð þess hafa tekið
fíkniefnavandann til umfjöllunar á fundum sínum og á
vegum sambandsins starfaði vinnuhópur sem skilaði
10 punkta tillögum um forvarnastarf og vímuefna-
vamir. Niðurstöður vinnuhópsins og ályktanir fulltrúa-
ráðsfundanna hafa verið sendar öllum sveitarstjómum
í landinu. Ymsar þeirra hafa brugðist við með skipu-
legum hætti og komið á samstarfi félagsmálayfirvalda,
skóla og frjálsra félagasamtaka um markvisst starf að
vímuefnavörnum. Aætlunin Island án eiturlyfja árið
2002 er samstarfsverkefni ríkisins og Reykjavíkur-
borgar og lleiri borga í Evrópu sem vinna að hlið-
stæðu takmarki. Sambandið á formlega aðild að því
samstarfi með skipan fulltrúa í verkefnisstjóm þess.
Aukin eiturlyfjaneysla er alþjóðlegt vandamál sem
teygir anga sína inn í íslenskt samfélag eins og önnur
þjóðfélög. Ríkisvaldið gegnir stóru hlutverki í heftun
útbreiðslunnar með löggæslu og tollaeftirliti sem verð-
ur að vera öflugt og skilvirkt. Það setur jafnframt regl-
ur um refsingar og viðurlög við brotum sem þurfa að
vera áhrifarík. Síendurtekin afbrot þeirra sem selja eða
neyta eiturlyfja eru ótrúlega algeng sem bendir til þess
að refsiramminn þarfnist gagngerrar endurskoðunar.
Þess er vænst að lögreglu- og tollayfirvöld búi sig nú
til nýrrar sóknar í þeim tilgangi að draga úr innflutn-
ingi og sölu eiturefnanna og glæpastarfseminni með
nýjum og skipulagðari vinnubrögðum. Sú krafa rís hátt
í þjóðfélaginu um þessar mundir.
Forvamir og eftirmeðferð fyrir eiturlyfjaneytendur er
einnig hlutverk ríkisvaldsins þótt ýmsir fleiri komi að
þeim verkefnum. I þeim efnum hefur verið gert mikið
átak á undanfömum árum, sérstaklega fyrir frumkvæði
félagasamtaka og einstakra meðferðarstofnana og
mörg sveitarfélög hafa einnig unnið vel og skipulega
að forvarnarstarfi, til að mynda í grunnskólum.
Fræðslu um skaðsemi eiturefnanna þarf að efla og sér-
staklega þarf að beina henni að bömum og ungmenn-
um. Margt bendir til að þess háttar fræðslustarfsemi
þurfi að skipuleggja betur og auka samvinnu þeirra
fjölmörgu sem sinna því verkefni.
Barátta opinberra aðila má sín þó lítils ef öflugur
stuðningur landsmanna er ekki fyrir hendi. Foreldrar
og aðrir uppalendur á stofnunum og á heimilum gegna
þar mikilvægu hlutverki. Ef árangur á að nást verða
einstaklingamir að taka höndum saman með ríki, sveit-
arfélögum og félagasamtökum í baráttunni gegn eitur-
lyfjunum. Öll viljum við búa í öguðu og siðuðu samfé-
lagi. Gmnnurinn að slíku samfélagi er í raun lagður á
heimilunum þótt skólar og uppeldisstofnanir eigi mik-
ilvægan þátt í mótun þess.
Margbreytileg viðfangsefni bíða nýrra sveitarstjóma.
Baráttan gegn eiturlyfjunum er þó sameiginlegt við-
fangsefni þeirra allra. Það er skylda hvers sveitarfé-
lags að hafa forystu um það verkefni og stuðla með því
að betra og heilbrigðara samfélagi og bjartari framtíð
unga fólksins, sem eitursalarnir beina sérstaklega
spjótum sínum að.
Þórður Skítlason
66