Sveitarstjórnarmál - 01.06.1998, Blaðsíða 44

UMH VERFISMAL
Bændur hafa víöa tekiö aö sér aö jarögera lífrænan úrgang fyrir sveitarfélög eöa einstök fyrirtæki. Myndin er frá
heimsókn til bónda í Maine-ríki í Bandarikjunum sem hefur tekiö aö sér jarögerö á úrgangi frá verslunarkeðju í
ríkinu. í baksýn má sjá hrauka af pappa sem blandaö er saman viö grænmetisúrkastið. Ljósm.: B.G.J.
Sorp
- vandamál eða möguleikar?
Bjöm Guðbrandur Jónsson, umhveijissérfrœðingur hjá Linuhönnun hf.
Sorp og annar úrgangur í föstu
formi eru augljósir fylgifiskar
mannlegs samfélags. A síðari helm-
ingi þessarar aldar hefur mikil aukn-
ing átt sér stað á magni hins fasta
úrgangs samfara bættum lífskjörum,
aukinni neyslu og auknurn fólks-
fjölda. Víðast hvar hefur förgun
þessara efna orðið samfélagslegt
viðfangsefni og reglan er sú um
allan heim að þessi mál eru á
ábyrgð og á verksviði sveitarfélaga.
Lengi vel fólst sorpförgun ein-
faldlega í því að koma föstum úr-
gangsefnum úr augsýn og úr alfara-
leið, á afvikna staði þar sem fáir sáu
til. Sums staðar voru efnin hulin
með jarðefnum til að forðast fok og
aðra fylgikvilla opinna sorphauga.
Upp úr 1970 komast þessi mál í
brennidepil enda sorphaugar þá víða
farnir að taka mikið pláss og
þrengja að nærliggjandi byggðum.
Á þessum tíma fer líka að bera á
áhyggjum almennings af umhverfis-
málum yfir höfuð. Yfirfullir sorp-
haugar og mikil myndun úrgangs
var augljós staðfesting á neikvæð-
um umhverfisáhrifum neyslusamfé-
lagsins.
Á þeim tæpu 30 árum sem síðan
eru liðin hefur meðferð sorps smám
saman orðið alvöru viðfangsefni á
ýmsum stigum ákvarðanatöku.
Kröfur til þessarar starfsemi af
hendi heilbrigðis- og umhverfisyfir-
valda hafa aukist og flest bendir til
að þær muni í framtíðinni enn
aukast. Sveitarfélög um heim allan
hafa því, nauðug viljug, leitað leiða
til að mæta kröfum yfirvalda og í
seinni tíð einnig kröfum almennings
um haldbærar aðferðir við með-
höndlun úrgangs.
Vióhorf dagsins
Sérfræðingar hafa farið nokkra
kollhnísa síðustu áratugina varðandi
1 06