Sveitarstjórnarmál - 01.06.1998, Qupperneq 47

UMHVERFISMÁL
massinn er undir þaki eða inni í lok-
uðu rými. Greinarhöfundur metur
það svo að múgaaðferðin sé sú að-
ferð sem helst kemur til greina hér-
lendis við jarðgerð í stórum stíl.
Kostnaður við múgaaðferðina er
mun lægri en við þær aðferðir sem
eru á hærra tæknistigi. Mannvirki
eru fá og einföld og sömuleiðis
tækjabúnaður en starfsemin þarf
töluvert landrými. A ráðstefnu sem
greinarhöfundur sótti nýlega í borg-
inni Harrogate í Englandi um þróun
á aðferðum við meðferð lífrænna
úrgangsefna var athyglinni mjög
beint að hinum einfaldari aðferðum
við jarðgerð, einmitt vegna hinnar
fjárhagslegu skilvirkni þeirra. Á
ráðstefnunni kom fram það mat að
múgaaðferðin væri um fjórum sinn-
um ódýrari miðað við hvert unnið
tonn úrgangs en aðferðir þar sem
lokuðum hátækniaðferðum væri
beitt, t.d. sjálfvirkri loftun.
Múgaaðferðin hefur þegar verið
prófuð hérlendis án teljandi vand-
kvæða. Frá því að jarðgerð garðaúr-
gangs af höfuðborgarsvæðinu hófst
árið 1994 hefur Sorpa notað múga-
aðferð til að umbreyta grasi, trjá-
greinum og hrossataði yfir í moltu
sem fyrirtækið hefur
síðan markaðssett á
höfuðborgarsvæð-
inu. Annan lífrænan
úrgang, eins og t.d.
eldhúsúrgang frá
heimilum, má einnig
vinna með þessari
aðferð svo framar-
lega að hann sé
flokkaður strax á
upphafsstað.
Ávinningur
sveitarfélaga
af flokkun
og nýtingu
úrgangs
I mörgum lands-
hlutum er stefnt að
því eða þegar komið
það fyrirkomulag að
hafa einungis einn
sameiginlegan urð-
unarstað fyrir mörg
sveitarfélög, jafnvel
heilu kjördæmin.
Þessi tilhneiging
endurspeglar fyrst og fremst tvennt í
þróun síðustu áratuga. I fyrsta lagi
aukna umhverfisvitund almennings
Meö fækkun uröunarstaöa munu flutningar á sorpi aukast og ríkari ástæöa veröur fyrir
sveitarfélög aö endurvinna þaö sem hægt er heima viö og spara þannig flutninga og
uröunargjöld. Ljósmynd: Unnar Stefánsson.
Starfsumhverfi viö sorphiröu er mikilvægur þáttur viö end-
urskipulagningu sorpmála. Ljósmynd: Unnar Stefánsson.
sem ekki vill hafa sorp í nágrenni
sínu (svokölluð NIMBY viðbrögð,
„Not In My BackYard"). í öðru lagi
endurspeglar þessi tilhneiging
strangari kröfur yfirvalda um frá-
gang og rekstur urðunarstaða sem
gera þessi mannvirki margfalt dýrari
en áður var. Reikna verður með að
stofnun nýs urðunarstaðar komi til
með að vekja upp ágreining og
hugsanlega málarekstur við ná-
grannalandeigendur og hagsmuna-
aðila. Málatilbúnaður sveitarfélag-
anna eða samtaka þeirra varðandi
einn urðunarstað er augljóslega ein-
faldari en ef um marga slíka væri að
ræða. Hagkvæmni þess að setja upp
einn „pottþéttan" urðunarstað í stað
margra er einnig nokkuð ljós.
Á Vesturlandi og Suðurlandi og
að hluta á Austurlandi sést þessi
þróun vel. Við þessa tilhögun verða
flutningar á sorpi fyrirsjáanlega stór
liður í heildarkostnaði sveitarfélaga
við sorphirðu, mun stærri liður en
áður. Urðunargjöld verða ef að lík-
um lætur einnig umtalsverður
1 09