Helgafell - 01.09.1942, Page 35

HEILSUFAR OG HINDURVITNI
263
lækninga, en þessu er alls ekki svo
fariÖ. Þvert á móti er það svo, að sog-
skálar hafa reynzt hin sæmilegasta
læknisaðferð við mörgum óljósum
kvillum, er verkir fylgja. Skýringin á
því, hvernig sogskálar bæta verki og
þess háttar, er sennilega sú, að þegar
þær eru settar á hinn sjúka stað, kem-
ur aukin blóðsókn að staðnum, háræð-
arnar þar víkka út og hleypa meiru af
nærandi blóði að staðnum en ella, og
blóðið tekur þá einnig upp úrgangs-
efni á hinum sjúka stað og ber þau
burtu. Ég gat þess hér að framan, að
sogskálarnar drægju blóð út úr háræð-
unum og valda þannig mari á yfir-
borði. Við þetta komast efni þau, sem
í blóðinu eru, út í vefinn, þar á meðal
hvít og rauð blóðkorn, en þau eiga þar
ekki heima. Verður því að rýma þeirr
burtu hið fyrsta. Rauðu blóðkornin
leysast sundur á staðnum og efnin,
sem í þeim eru, og þess vegna taka
marblettir ýmsum litarbreytingum úr
bláu í grænt og síðast í gult, unz marið
smáhverfur. Það fer því fram hreins-
unarstarf á staðnum og annast um það
ýmsar frumur, sem smjúga út úr blóð-
inu og ryðja valinn, ef svo mætti segja.
Það sem á sér stað, er því svipað því,
er gerist, þegar líkaminn læknar bólgu.
Læknirinn framkallar í raun og veru
smávegis bólgu með sogskalunum,
bólgu, sem er frábrugðin bólgu í venju-
legum skilningi í þvi, að her eru engir
sýklar að verki. En við þetta beinist
blóðrásin betur en ella að hinum sjuka
stað, og þar með varnarkraftar likam-
ans sjálfs, og bati sá, er fæst, er þessu
að þakka.
Fyrrum tíðkaðist það, að höggvið
var í með bíld eftir koppsetningu, og
einstaka skottulæknar gera þetta enn í
dag. Þótti mikils um vert að hleypa
marða blóðinu út, þegar búið væri að
draga það út að yfirborðínu. Ég hef
orðið þess var, að sumum sjúklingum
byki hér um afturför að ræða, þar sem
læknisfróðir menn höggva ekki í á eft-
ir, en láta sogskálarnar nægja.
Fólk ber mestu virðingu fyrir óholl-
um vessum, sem séu í líkamanum. og
er vessatrúin eldgömul kredda. Það
vantaði heldur ekki, að séð væri um
að láta vessana koma, og var það, sem
fyrr segir, fyrst og fremst gert með þvf
að höggva í á eftir koppsetningu og
láta blæða úr. En oft var og er bætt um
með því að setja plástur yfir og láta
hann ,,draga‘‘, sem kallað er.
En þetta, að plástrar draga, er ekki
annað en það, að margir þeirra valda
bruna, missterkum þó, eftir því hver
plásturinn er, og sá vessi, sem út kem-
ur, þegar settur er plástur yfir kopp-
setningarsár, er ekki annað en bólgu-
og brunavessi, sem kemur fram vegna
aðgerðarinnar, en eigi af því, að um
sé að ræða neina óholla vessa í líkam-
anum, er hleypa þurfi út fyrir alla
muni.
Margur sjúklingurinn er fullur lotn-
ingar fyrir þeim vessum, er gangi út úr
líkamanum víð vessandi eczem og t.
d. fótasár, sem oft koma vegna æða-
hnúta. En þessir vessar eru eingöngu
bólgufyrirbrigði.
Ég hef rekizt á það, að einstaka fólk
hefur fengið skottulækna til þess að
brenna sig með steinolíubökstrum, og
þótt það gefast vel. Steinolíubruninn
getur haft svipaðan læknismátt og
ýmsar mannúðlegri aðfarir og mein-
lausari, eins og t. d. sogskálar eða
sinnepsplástur. Gildi steinolíubruna
sem læknisráðs, ef leyfilegt er að kalla
hann því nafni, er eingöngu fólgið í
því, að fram kemur bólga, er beinir
varnarkröftunum að þeim stað, sem
brenndur er. En steinolíubruninn er