Helgafell - 01.09.1942, Blaðsíða 38

BRÉF FRÁ LESENDUM
Eru Passíusálmarnir ortir
á hollenzku?
,,Fyr«t tóku þeir Jesú minn fró mór. Nú
eru Jreir búnix að taka Guð minn frá mér
Hka. En Djöfulinn minn skulu þeir þó aldrei
frá mér taka!" (Ensk trúkona).
Dulspekingar spáðu því meðal annars um
lrina fyrri heimsstyrjöld, að á hinu fjórða ári
hennar mundi koma frá norðlægu landi mikill
maður, sem hnekkja skyldi böli mannskepn-
unnar. Enn mun ekki fullráðin gátan, hvort
þessi spádómur rættist né hvar hann kom nið-
ur.
En nú gerast í þessari styrjöld tíðindin sjálf,
þó að enginn spádómur væri á undan genginn.
Maður einn í Norðurlandi hefur óforvarandis
rneðtekið orð Jahve og birt það fyrir lýðnum
(f Alþýðubl. hinn 12. og 23. sept.). Ekki er
það upphaf vizkunnar, sem til hans kom, held-
ur niðurlag hennar, þá er hún var mjög langt
leidd orðin.
En þetta er hin síðasta vizka, sem opinberuð
skal fávísum lýð, og þeim, sem jengi hafa
þverskallast, — vitrun sú, sem kom til Halldórs
Halldórssonar, ungs manns, þá er hann var
að kenna feðratungu sína í menntaskóla Norð-
lendinga, á dögum þeirra Halldórs Kiljans og
Ragnare í Smára, á fjórða ári styrjaldarinnar, í
nfunda mánuðinum:
Sjá, ég hef útvalið þig sérstaklega! Far þú
og spá þú hjá lýð mínum! Seg þú þeim, sem
þverekallast, og seg þú allri þjóð þinni: Hrafn-
kelssaga, hún er ekki rituð á íslenzka tungu,
eins og falsspámennirnir hafa kennt. Og þú
skalt segja þeim, til sannindamerkis, að þær
breytingar, sem Kiljan hefur nú gert á þessari
bók, það eru ,,ekki stafsetningarbreytingar,
heldur málbreytingar". ,,H. K. L. hefur þann-
ig breytt máli b6\arinnar“. Og þú skalt enn
endurtaka það, , ,oð máli b6\arinnar hefur ver-
íð breytt". Allt þetta skaltu segja þeim orð-
rétt, eins og ég legg þér í munn, svo að þeir
trúi þér og láti af þvf að þverskallast gegn
sannleikanum. Þennan boðskap vil ég láta út
ganga af munni þínum, í nafni hinna fáu út-
völdu, ,,sem hafa gert sér þaS oð atvinnu ið
breyta meSalgreindu alþý&u)6lki ! hcimslc-
ingja". Þetta skalt þú og birta þeim orðrétt. Og
þú skalt ekki Játa hér við sitja, heldur skaltu
segja þeim, að það athæfi, sem Kiljan hefur
í frammi haft, það séu ,,fornritaþýSingar“, og
þú skalt setja þetta orðrétt sem yfirskrift grein-
ar þinnar, að öllum megi þetta augljóst verða,
svo að mennirnir hafi enga afsökun.
Og orðið, sem kom til Halldórs Halldórsson-
ar, hefur þegar borið ávöxt í ísrael. Aðrir
menn, sem fúslega hafa viðtöku veitt þessum
lærdómi, sanna nú á prenti, að Laxdæla saga
er ekki heldur á vora tungu rituð. Einn kviðl-
ingur tekur þar af öll tvímæli: „Halldór og ek,
höfum engi þrek." Og gott var það, að kviðl-
ingurinn týndist ekki.
Orð drottins kom þá helzt til spámannanna,
er fárlegir atburðir höfðu orðið í landinu, og
svo er enn með oss. Kiljan er ráðinn illí að
gera, enn sem fyr; hann tekur Hrafnkelssögu of-
an úr hillu sinni og lætur vélsetjara, skynbæran
mann, setja hana á lögboðinni stafsetningu,
hinni kínversku, sem af mikilli vizku er ætluð
börnum og alþýðu þessa lands. Bóksali nokkur
gefur út bókina og selur tíföldu verði, að þvi
er talið er. En það er háttur fjáraflamanna, að
gera sér að gróða heimsku yfirvalda og almenn-
ings. En í skynsamlegu þjóðfélagi mundi jafn-
vel Ragnar í Smára ekki hafa komið slíku
bragði við: enn síður getað haft sér þetta að
hefndargamni. Menntamálaráð hefði átt að
gefa út Hrafnkelssögu fyrir sitt fé, handa börn-
um og unglingum, og ekki upp á hina kín-
versku stafsetningu, eins og Kiljan hefur gert
af löghlýðni, heldur á einfaldri og alþýðlegri
stafeetningu. Enn beinna lægi þó við, að ríkis-
útgáfa skólabóka gerði þetta. En hvorug þess-
ara menningarstofnana hefur séð í þessu sóma
sinn.
Nú er aukin hejdur svo haglega frá gengið,
að með illvirkjum skal hver sá talinn, sem
gerir sig líklegan til að greiða barninu veg inn
í heim fornsagnanna, ef hann gerir það á þá
einu leið, sem fær er: að rjúfa þyrnigerði staf-
setningarinnar.
Tvær markverðar tilraunir hafa verið í frammi
hafðar til að gera fornsögurnar aðgengilegar
fyrir börn og unglinga. Hið fyrra tilræðið
frömdu þeir Þórhallur biskup og Pálmi Pálsson;