Helgafell - 01.09.1942, Síða 54

282
HELGAFELL
inga vegna efnis og stílsnilldar, nýtur
alþýða hér á landi þess ekki í íslenzk-
um búningi.
Ævisögur eru einhver hinn vinsæl-
asti skemmtilestur að skáldsögum und-
anskildum. En íslenzkur almenningur
greip þó ekki feginshendi , .Viktoriu
drottningu” í þýðingu Kristjáns Al-
bertssonar. Einnig hér var útgáfu-
stjórnin furðulega nösk á að detta of-
an á það, sem alþýða manna lætur sig
litlu varða og fellur ekki í smekk henn-
ar. Bókin fjallar ekki um það efni,
sem almenningi hér er hugstætt, þess
vegna nýtur hún ekki mikilla vin-
sælda, þótt hún sé vel samin. All-
margir þýðingargallar eru á bókinni,
sem hafa orðið mjög að umtalsefni.
Reyndar vita allir kunnugir, að þýð-
andinn er prýðilega ritfær maður, en
hann var fjarverandi, er bókin var
prentuð, og varð útgáfustjórninni þó
ekki að vegi að láta leiðrétta helztu
málvillur eða jafnvel auðsæ penna-
glöp, sem slæðzt höfðu inn í þýðing-
una.
Um skáldsögur þær, sem Menning-
arsjóður hefur gefið út, er rétt að taka
það fram, að þær eru báðar vel þýdd-
ar og sóma sér miklu betur í íslenzkum
búningi en rit þau, sem áður er minnzt
á. Sultur mun þó tæpast eiga erindi
til alþýðu hér á landi. Verkið er þeg-
ar tekið að fyrnast, og efnið er orðið
þvælt, þótt það aflaði höfundi þess
frægðar á sínum tíma. Nú sýnist mér
ótímabært að gefa það út á þennan
hátt. Talsvert öðru máli gegnir um
Önnu Kareninu, sem er miklu stór-
brotnara verk og sígildara og líklegra
til að verða við kröfum þeim, sem al-
menningur hér á landi gerir nú til
skáldrita.
Það er þarft verk að gefa út er-
lendar úrvalsskáldsögur handa ís-
lenzkri alþýðu. En einnig hér mega
menn ekki gleyma garminum honum
Katli, almenningi, sem á að njóta þess-
ara verka. Það nægir engan veginn,
þótt rit þessi séu fræg erlendis. Þau
verður að velja þannig, að þau hafi
almennt gildi fyrir íslendinga nú í dag,
þau verða að vera við hæfi íslenzkrar
alþýðu og eiga erindi til meginþorra
hins stóra lesendahóps, sem þær eru
ætlaðar.
Utgáfa úrvalsrita íslenzkra skálda er
líka góð hugmynd og sömuleiðis út-
gáfa hinnar fyrirhuguðu íslandssögu.
En á miklu veltur, hvernig þessi verk
verða af hendi leyst.
Á rangri leið
Ég hef hér að framan leitast við að
sýna fram á, að val margra þeirra
bóka, sem Menningarsjóður og Þjóð-
vinafélagið hafa gefið út, er mjög af
handahófi, ef ekki alveg út í bláinn.
Þær samsvara hvergi nærri menning-
arkröfum íslenzks almennings. Þær
eru hjáróma við menningu vora, þær
hafa frosið í hel í íslenzku veðri og ná
ekki tilgangi sínum. Bækur þessar
liggja ólesnar í þúsundatali og fara
beint í ruslakistuna. Verið getur, að
útgáfustjórninni takist enn um hríð að
dreifa 12.000 eintökum af þvílíkum rit-
um meðal landsmanna, en hún mun
komast að raun um, ef hún hefur ekki
þá þegar gert það, að hún er jafnfjarri
hinu menningarlega markmiði og áð-
ur. Mörg hinna þýddu rita eru and-
vana, þegar þau eru komin í íslenzkan
búning og sett í xslenzkt menningar-
umhverfi. Þau eru alþýðu manna ekk-
ert lífsins vatn. Drykkurinn, sem að
henni er réttur svo örlátlega, er svo
göróttur, að hún veigrar sér við að
drekka af honum, þótt hún sé þyrst;
og hann svalar henni ekki, þótt hún
drekki. Því finnst mér ekki úr vegi að
bera fram þá kröfu fyrir hönd íslenzks
almennings, að stjórn þessarar miklu
bókaútgáfu ræki starf sitt af meiri al-
úð og menningarskilningi en hingað til.
Hún verður að hætta að gefa steina