Morgunblaðið - 15.03.2013, Blaðsíða 16

16 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 15. MARS 2013
Á aðalfundi Fé-
lags nýrnasjúkra
í vikunni var
samþykkt álykt-
un þar sem skor-
að er á Alþingi
að samþykkja
þingsályktun-
artillögu Sivjar
Friðleifsdóttur
og fleiri um líf-
færagjafa.
Samkvæmt tillögunni felur Al-
þingi velferðarráðherra að skipa
nefnd sem kanni með hvaða leiðum
megi fjölga líffæragjöfum frá látn-
um einstaklingum. Ráðherra leggi
fram frumvarp þar um á Alþingi
fyrir árslok 2014.
Taka undir tillögu
um líffæragjafa
Á Landspítala.
Forritunarkeppni framhaldsskól-
anna fer fram í Háskólanum í
Reykjavík (HR) í dag og á morgun.
45 lið eru skráð til keppni en það er
metþátttaka.
Keppt er í þremur deildum: Kirk-
deildinni, Spock-deildinni og
Scotty-deildinni eftir því hversu
þrautirnar eru erfiðar en nöfnin
vísa til Star Trek-kvikmyndanna.
Tölvunarfræðideild HR hefur
verið með keppnina frá upphafi en
deildin er stærsta tölvunar-
fræðideild landsins. Forritunar-
keppnin er keppni fyrir alla nem-
endur í framhaldsskólum sem hafa
áhuga á hönnun, forritun og tölv-
um. Fram kemur í tilkynningu að
keppnin hafi verið haldin í fjölmörg
ár og ásókn í hana stöðugt farið
vaxandi.
Spock og Kirk Hluti af dómnefnd keppn-
innar í viðeigandi gervum.
Keppa í forritun
STUTT
Páll Guðmundsson, framkvæmda-
stjóri Ferðafélags Íslands (FÍ), og
Gísli Már Gíslason, prófessor við
Háskóla Íslands, hafa skrifað undir
ritsamning um að Gísli skrifi árbók
félagsins 2016 um Rauðasands-
hrepp hinn forna og Eyrar.
Einnig var undirritaður samn-
ingur milli FÍ og Hjörleifs Gutt-
ormssonar náttúrufræðings, þess
efnis að Hjörleifur skrifi árbókina
2018 um Upphérað og öræfin suður
af.
Samið um árbækur
Ferðafélagsins
Kjartan Kjartansson
kjartan@mbl.is
Þær forvirku rannsóknarheimildir
sem íslenska lögreglan hefur á að
skipa ná ekki til þeirra sviða þar sem
mest þörf er fyrir þær, eins og til að
fyrirbyggja hryðjuverk eða skipu-
lagða glæpastarfsemi. Þetta var á
meðal þess sem kom fram í erindi
Stefáns Eiríkssonar, lögreglustjór-
ans á höfuðborgarsvæðinu, um rann-
sóknarheimildir lögreglu á hádegis-
fundi Varðbergs í gær.
Hann sagði að ýmsar heimildir til
forvirkra rannsókna og upplýsinga-
öflunar væru þó til staðar hjá lög-
reglu, meðal annars til að fyrir-
byggja umferðarslys, innbrot og að
fylgjast með síbrotamönnum. Þá
hefðu tollgæsla og gjaldeyriseftirlit
Seðlabankans jafnvel rýmri heimild-
ir en lögregla til eftirlits og beitingu
þvingunarúrræða við það.
Öryggislögregla fái heimildir
Lögreglan lendir helst á vegg
vegna skorts á heimildum til for-
virkra rannsókna þegar kemur að
skipulagðri glæpastarfsemi að sögn
lögreglustjóra. Aðeins sé hægt að
rannsaka menn sem séu grunaðir
um refsiverða háttsemi. „Hér á landi
hefur það verið heppilegt að þeir
sem eru í þessum samtökum eru í
bullandi glæpastarfsemi, jafnvel
háttsettir menn innan þeirra, sem er
óvenjulegt annars staðar. Erlendis
hefur lögreglu reynst erfitt að ná
tangarhaldi á toppunum því þeir
verja sig mjög,“ sagði Stefán.
Hann telur mikilvægt að lögregla
fái heimild til að skoða einstaklinga
sem tengjast glæpasamtökum og í
einhverjum tilfellum einstaklinga
sem hafa tengsl við meðlimi í slíkum
samtökum eða hafa afbrotaferil. Þá
nefndi hann önnur tilvik þar sem lög-
regla ætti að geta rannsakað ein-
staklinga. Til dæmis einstaklinga
sem bærust á án þess að fyrir liggi af
hverju það stafaði, þá sem kaupa og
flytja inn mikið magn af tilteknum
efnum sem hægt er að nýta í fíkni-
efnaframleiðslu eða sprengiefnagerð
og í einhverjum tilfellum einstak-
linga sem aðhyllast öfgafullar
skoðanir eða skrif.
Stefán taldi þó rétt að forvirkar
heimildir næðu aðeins til afmarkaðs
sviðs brota og að sterk rök þyrftu að
liggja fyrir svo þær væru veittar.
Þær þyrftu að vera háðar skýrum
skilyrðum og vera veittar af dómara
í öllum tilfellum. Þá væri ekki rétt að
veita þær almennri lögreglu heldur
ætti að stofna sérstaka öryggis-
lögreglu líkt og þekkist á Norður-
löndunum.
Túlka hagsmuni þröngt
Símahleranir bárust til tals á
fundinum og lýsti lögreglustjóri
áhyggjum sínum af frumvarpi innan-
ríkisráðherra sem gerir ráð fyrir að
skilyrði fyrir því að heimildir til hler-
ana séu veittar yrðu hertar. Nú næg-
ir að brot sem rannsakað er varði
átta ára fangelsi eða að ríkir al-
manna- eða einkahagsmunir krefjist
þess að heimild til hlerunar sé veitt.
Verði frumvarpið að lögum þarf
brotið að varða sex ára fangelsisrefs-
ingu og ríkir almanna- eða einka-
hagsmunir að liggja að baki.
„Ég tel að þetta geti verið býsna
hættulegt því þessir ríku hagsmunir
eru túlkaðir mjög þröngt af dómstól-
um. Nái frumvarpið fram að ganga
þá þrengir það verulega að getu lög-
reglunnar til að sinna þeim verkefn-
um sem hún gerir í dag,“ sagði hann.
Máli sínu til stuðnings nefndi Stef-
án nýlegt mál þar sem gæsluvarð-
haldskröfu var hafnað yfir manni
sem hafði numið á brott tvær stúlkur
eftir að hafa tælt þær inn í bíl sinn og
misnotað þær kynferðislega. Lög-
regla hafi talið að almannahagsmun-
ir stæðu til þess að maðurinn sætti
varðhaldi en á það féllst Hæstiréttur
hins vegar ekki.
Hafa ekki heimildir
sem á þarf að halda
 Hættulegt að þrengja að hlerunum að mati lögreglustjóra
 Forvirkra heimilda þörf gegn skipulagðri glæpastarfsemi
Morgunblaðið/Brynjar Gauti
Hleranir Beiðnum um símahlustanir er svo gott sem aldrei hafnað af ís-
lenskum dómstólum. Innanríkisráðherra vill herða skilyrði fyrir þeim.
Frábært úrval af
þroskaleikföngum
Gylfaflöt 7, Grafarvogi | Sími 587 8700 | www.krumma.is
Opið: mán.-fös 8:30-18:00, lau 11:00-16:00
Öryggi – gæði - leikgildi
„Öflugt atvinnulíf og arðbær fyrir-
tækjarekstur er undirstaða lífsgæða
fólksins í landinu. Við sem störfum í
íslenskum iðnaði upplifum að mynd-
ast hafi gjá milli atvinnulífsins og
stjórnvalda. Stjórnmálamenn hafa á
undanförnum árum orðið viðskila við
íslenskan iðnað.“ Þetta sagði Svana
Helen Björnsdóttir, formaður Sam-
taka iðnaðarins, í ræðu sinni á Iðn-
þingi sem fram fór í gær.
Svana var endurkjörinn formaður
Samtaka iðnaðarins á aðalfundi SÍ í
gær. Hún fékk 96,5% greiddra at-
kvæða. Kosningaþátttaka var 80,3%.
Alls gáfu sex kost á sér.
Svana sagði í ræðu sinni að það
væri frumskylda stjórnvalda í land-
inu að tryggja atvinnulífinu við-
skiptaumhverfi sem stæðist sam-
anburð við það umhverfi sem
viðskipta- og samkeppnisþjóðir
byggju við. Vanræktu stjórnvöld það
hlutverk liði allt þjóðfélagið fyrir það;
það tapaði í samkeppninni um fólk og
fjármagn og lífskjör í landinu versn-
uðu.
Þá fjallaði Svana um aðildar-
viðræðurnar við Evrópusambandið.
Hún sagði skiljanlegt að margir væru
efins um að aðild væri rétta skrefið,
atvinnuleysi væri mikið og viðvarandi
í flestum evrulöndum, Evrópa yrði
væntanlega svæði hægs vaxtar næstu
áratugi miðað við til dæmis Asíu og
Norður-Ameríku og rekstur evr-
unnar kallaði á miklar breytingar, svo
sem að reka björgunarsjóði og bræða
saman ríkisfjármál evrulandanna.
Hún sagði það þó engu að síður
sína skoðun að farsælast væri að
halda viðræðunum áfram. Þar kæmi
fram viðleitni til að búa íslensku at-
vinnu- og þjóðlífi betri skilyrði og
jafna samkeppnisstöðuna.
Í ályktun fundarins er minnt á að
gera á nýja kjarasamninga í lok árs.
Ekki megi gera sömu mistök og árið
2011 „þegar samið var um ríflegar
launahækkanir vegna fyrirheita
stjórnvalda um að fjárfestingum og
verðmætasköpun yrði hleypt af
stokkunum. Þegar það gekk ekki eft-
ir rötuðu nafnlaunahækkanir út í
verðlagið og drógu úr auknum kaup-
mætti landsmanna“.
Morgunblaðið/Ómar
Iðnþing Fjölmennt var á þingi Samtaka iðnaðarins. Formaður SI sagði iðn-
aðinn líða fyrir að menntakerfið hefði ekki slegið taktinn með atvinnulífinu.
Gjá milli atvinnu-
lífs og stjórnvalda
 Svana endurkjörin formaður SI