Morgunblaðið - 28.12.2013, Blaðsíða 24

24 FRÉTTIRErlent
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 28. DESEMBER 2013
Riga. AFP. | Flugeldar lýsa upp
himininn yfir Riga þegar Lettland
tekur upp evruna 1. janúar nk. en á
meðal borgarbúanna eru fáir sem
fagna þessum tímamótum. Kannanir
benda til þess að um fimmtungur
landsmanna styðji upptöku evr-
unnar en tæp 60% séu andvíg henni.
Helsta skýringin á þessu er að til
að uppfylla skilyrðin fyrir upptöku
evrunnar þurftu Lettar að taka á sig
miklar launalækkanir vegna þess að
ríkisstjórnin vildi ekki fella gengi
latsins þar sem það hefði seinkað að-
ildinni að evrusamstarfinu.
Margir Lettar kæra sig kollótta
um þau loforð ríkisstjórnarinnar að
upptaka evru leiði til aukinna fjár-
festinga í Lettlandi og greiði fyrir
auknum viðskiptum við evrulöndin.
Óttast verðhækkanir
Margir Lettar óttast að upptaka
evrunnar leiði til verðhækkana í
Lettlandi. „Allir búast við verð-
hækkunum í janúar,“ sagði 56 ára
kona í þorpi nálægt Riga í samtali
við fréttamann AFP. Andris Vilks,
fjármálaráðherra Lettlands, segir
að þessar áhyggjur séu ástæðu-
lausar og bendir á að þegar Eistland
tók upp evruna fyrir tveimur árum
námu verðhækkanirnar 0,2 til 0,3
prósentum.
Evran verður fjórði gjaldmiðill
Lettlands, á eftir rúblunni, lettnesku
rúblunni og latinu, frá því að landið
var hluti af Sovétríkjunum áður en
þau leystust upp árið 1991. Stjórn-
völd í Litháen stefna að því að landið
taki upp evruna árið 2015.
Pólski hagfræðingurinn Witold
Orlowski, telur að áhuga stjórnvalda
í Eystrasaltsríkjunum á evrunni
megi að miklu leyti rekja til sögu
þeirra sem fyrrverandi sovét-
lýðvelda. „Eystrasaltsríkin eru al-
gerlega tilbúin að gera allt sem þau
geta til að vera eins langt frá arftök-
um Sovétríkjanna og eins nálægt
kjarna Evrópusambandsins og
mögulegt er,“ segir Orlowski.
Lettum tókst að uppfylla skilyrðin
fyrir upptöku evrunnar þrátt fyrir
mikinn efnahagssamdrátt á árunum
2008-2009 þegar landsframleiðslan
minnkaði um tæp 25%. Á sama tíma
endurgreiddu Lettar lán frá Evr-
ópusambandinu og Alþjóðagjald-
eyrissjóðnum að andvirði 7,5 millj-
arða evra, jafnvirði 1.200 milljarða
króna.
Til að ná markmiðunum þurfti
lettneska stjórnin að grípa til erfiðra
sparnaðaraðgerða, m.a. lækka laun
opinberra starfsmanna og lífeyris-
greiðslur um allt að 25%. Þessar að-
gerðir eru líklega helsta ástæða þess
hversu lítill stuðningur er við upp-
töku evrunnar í Lettlandi.
AFP
Evru mótmælt Lettar mótmæla upptöku evrunnar fyrir utan þinghúsið í Riga. Kannanir benda til að aðeins um 20%
Letta styðji upptöku evrunnar. Lettland tekur upp gjaldmiðilinn á nýársdag og verður átjánda evruríkið til þess.
Tæp 60% Letta and-
víg upptöku evrunnar
 Taka upp evruna eftir erfiðar sparnaðaraðgerðir
Evrusvæðið
SPÁNN
ÍTALÍA
AUSTURRÍKI
UNGVERJAL.
SLÓVENÍA
RÚMENÍA
BÚLGARÍA
LITHÁEN
* Frá 2014
DANMÖRK
ÞÝSKALAND
ÍRLAND
PÓLLAND
PORTÚGAL
BRETLAND
TÉKKLAND
SLÓVAKÍA
BELGÍA
KRÓATÍA
FRAKKLAND
HOLLAND
LÚXEMBORG
SVÍÞJÓÐ
EISTLAND
FINNLAND
Önnur lönd ESB
Lönd á evrusvæðinu
MALTA GRIKKLAND KÝPUR
LETTLAND*
Heimild: Evrópusambandið