Morgunblaðið - 17.01.2014, Blaðsíða 22

BAKSVIÐ
Helgi Vífill Júlíusson
helgivifill@mbl.is
Til þess að efla útflutningsgreinar á Íslandi þarf
að fjárfesta í þeim. En hér á landi eru gjaldeyr-
ishöft, sem draga úr áhuga erlendra fjárfesta.
„Þetta er vítahringur,“ sagði Karim Dahou,
framkvæmdastjóri skrifstofu fjárfestinga og at-
vinnulífs hjá Efnahags- og framfarastofnuninni
(OECD), á fundi Samtaka atvinnulífsins um
beina erlenda fjárfestingu sem fram fór á Hótel
Reykjavík Natura. Hann mælir með því að
gjaldeyrishöftin verði afnumin eins fljótt og auð-
ið er til að senda fjárfestum sterk skilaboðum.
Dahou sagði tvennt einkenna lönd með mikla
erlenda fjárfestingu: Fyrst ber að nefna hag-
vöxt og því næst að hagkerfin séu stór. Í kjölfar-
ið benti hann á að alla jafna séu lönd sem laði til
sín erlenda fjárfestingu með opin hagkerfi. En á
Ísland eru gjaldeyrishöft.
Skortir skýra stefnu
Ásdís Kristjánsdóttir, forstöðumaður efna-
hagssviðs Samtaka atvinnulífsins, dró saman í
pallborðsumræðum hvernig landið liggur fyrir
erlenda fjárfestingu. Fyrst benti hún á tvo þætti
sem lítið er hægt að gera við og draga úr áhuga
erlendra fjárfesta; smæð landsins og fjarlægð
frá mörkuðum. Því næst lýsti hún yfir óánægju
með að hér skorti skýra framtíðarsýn um er-
lenda fjárfestingu.
Guðbjörg Edda Eggertsdóttir, forstjóri Acta-
vis á Íslandi, sagði að fyrir um tuttugu árum
hefði Malta, sem er með 400 þúsund íbúa, sett
sér skýra stefnu í þessum efnum og að það hefði
gengið vel. Ef Actavis væri að ráðast í nýja fjár-
festingu og ætti nú að velja á milli Íslands eða
Möltu „er ég hrædd um að Malta yrði fyrir val-
inu,“ sagði hún. En tiltók að Actavis á Íslandi
væri ein mikilvægasta eining alþjóðlegu sam-
stæðunnar að Bandaríkjunum undanskildum.
Ásdís sagði að fleiri þættir hefðu áhrif á fjár-
festa. Hún sagði að hér væru miklar sveiflur í
verðbólgu og hagvexti, þá fæli íslenska krónan
einnig frá fjárfesta sem og fjármagnshöftin –
jafnvel þótt Seðlabanki Íslands veiti erlendri
fjárfestingu undanþágur. Fjárfestar óttist að
festast hér á landi með fjármuni. „Það er skilj-
anlegt og endurspeglar mikilvægi þess að opna
hagkerfið í náinni framtíð,“ sagði hún.
Tólf mánaða friður
Ragnar Guðmundsson, forstjóri Norðuráls,
átti ekki sæti í pallborðinu en stóð upp og vakti
athygli á því að undanþága Seðlabankans sem
Ásdís vék að væri einungis til eins árs. „Erlendir
fjárfestar sem hingað koma geta einungis verið í
friði í tólf mánuði í einu. Það er ein stærsta fyr-
irstaðan gegn erlendri fjárfestingu hér á landi.
Það þarf að skapa umhverfið til langs tíma þar
sem menn geta verið í friði með sína fjárfest-
ingu,“ sagði hann.
Ásdís benti líka á að regluverk hefði tekið
breytingum sem ýti undir tortryggni fjárfesta.
Þá þótti henni viðhorf stjórnvalda og almenn-
ings til erlendra fjárfesta fjandsamlegt. Kostir
þeirrar fjárfestingar séu að hún skilur eftir sig
skatttekjur, fyrirtækin kaupi innlendar afurðir
og skapi atvinnu.
Tökum alla áhættuna
Til þess að opna hagkerfið þurfi að tryggja
æskilega fjármöngun bankanna og lét hún þess
getið að það væri einmitt ígildi erlendrar fjár-
festingar.
Friðrik Már Baldursson, prófessor við hag-
fræðideild HR, benti á að erlendir fjárfestar fái
ekki að koma nálægt orkuframleiðslu hér á
landi. „Við viljum endilega taka alla áhættuna af
henni í stað sameiginlegra fjárfestinga í t.d. ál-
verum og orkuverum. Það hefði augljósa kosti í
för með sér. Fyrir okkur ætti ekki að skipta máli
hvort útlendingar eiga í orkuveri eða við Íslend-
ingar byggjum það til að selja orku til álvers í
eigu útlendinga, á því er lítill munur. Þetta er
einn stærsti þátturinn í því að við skorum hátt í
hindrunum hjá OECD,“ sagði hann.
Fjárfestingu þarf til að efla
útflutningsgreinar landsins
Morgunblaðið/Þórður
Pallborð Ásdís Kristjánsdóttir, forstöðumaður hjá SA, tók þátt í umræðum.
 Framkvæmdastjóri hjá OECD bendir á að gjaldeyrishöft draga á sama tíma úr áhuga erlendis
22 FRÉTTIRViðskipti | Atvinnulíf
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 17. JANÚAR 2014
Orka Styrkir fyrir fyrirtæki í orkuiðnaði.
● Opnað hefur verið fyrir umsóknir í
Startup Energy Reykjavik, nýja við-
skiptasmiðju fyrir fyrirtæki í orkutengd-
um iðnaði og þjónustu. Verkefnið gefur
fyrirtækjum, einstaklingum og hópum
einstakt tækifæri á að koma nýsköp-
unarverkefnum á framfæri.
Þeir sem standa á bakvið við-
skiptasmiðjuna fjárfesta fyrir 5 milljónir
í hverju verkefni, en sjö hugmyndir
verða valdar í tíu vikna vinnu við að full-
móta viðskiptahugmyndirnar. Þetta
kemur fram í tilkynningu.
Sjö orkuverkefni fá
35 milljónir króna
● Hagnaður bandaríska fjárfestinga-
bankans Goldman Sachs á fjórða árs-
fjórðungi 2013 nam 2,33 milljörðum
Bandaríkjadala. Afkoma bankans dróst
saman um 19% frá sama tíma fyrir ári.
Var samdráttur á öllum sviðum bank-
ans nema á fjárfestingabankasviði.
Tekjur Goldman Sachs námu 8,78 millj-
örðum dala og minnkuðu um tæplega
5% á milli ára. Það er engu að síður
nokkuð meira en spár greinenda gerðu
ráð fyrir.
Minni hagnaður Goldman
● Eignasafn Seðlabanka Íslands
(ESÍ) tók við um 550 fasteignum sem
voru í eigu Dróma þegar samningar
náðust á milli ESÍ, Dróma og Arion
banka um yfirtöku ESÍ á ákveðnum
eignum og skuldum Dróma og upp-
gjöri á kröfu Arion banka á Dróma,
segir Haukur C. Benediktsson, fram-
kvæmdastjóri ESÍ, í samtali við
mbl.is.
Fyrstu tveir mánuðirnir verða not-
aðir til að ná utan um allar þær eignir
sem ESÍ fékk í sinn hlut. Stór hluti
þeirra er nú til sölu og engin breyting
verður gerð þar á, að sögn Hauks.
Það sé ekki hlutverk ESÍ að halda ut-
an um fasteignir til lengri tíma.
ESÍ fékk 550 fasteignir
STUTTAR FRÉTTIR
 


   
  
   
  

 




 
  
  

 
 
!"# $% " &'( )* '$*
++,-./
+//-01
+2,-03
3+-204
+/-5,4
+5-/.1
+35-2/
+-+2+.
+54-55
+,5-25
++,-44
+//-1,
+2,-5.
3+-+2/
+/-/++
+5-/1+
+35-00
+-+20,
+55-.
+,5-,+
321-332,
++,-10
+/1-0+
+24-20
3+-+5
+/-/44
+5-10.
+35-/
+-+255
+55-/.
+,5-1,
Skannaðu kóð-
ann til að sjá
gengið eins og
það er núna á
Frank Barry, prófessor í
alþjóðaviðskiptum við Tri-
nity-háskólann í Dublin,
sagði á fundi SA að Írland
væri með óvenjumikla er-
lenda fjárfestingu, eink-
um í framleiðslu, og að
útflutningur væri landinu
afar mikilvægur. Írland
fór illa í fjármálakrísunni
árið 2008 og líkti hann landinu við skip;
háar skuldir væru eins og akkeri sem væri
niðri en útflutningsgreinarnar væru vélin
sem drægi landið áfram.
Hann benti á að alþjóðleg fyrirtæki
komi ekki til landsins með það fyrir aug-
um að þjónusta innanlandsmarkaðinn,
enda sé hann lítill, heldur horfi þau til út-
flutnings frá landinu. Það ævintýri hafi
hafist fyrir sextíu árum. Áður hafi landið
verið lokað en sú stefna hafi gengið sér til
húðar, grípa þurfti til annarra meðala og
landið var opnað.
Hann telur að óvenjumikil erlend fjár-
festing eigi rót sína að rekja til lágra fyr-
irtækjaskatta, enska tungumálsins og að
með inngöngu í Evrópusambandið árið
1973 hafi landið fengið aðgang að innri
markaðnum. Nú geti t.d. spítalar í Frakk-
landi, sem einnig tilheyrir ESB, ekki sagt
við lyfjafyrirtæki, að þeir kaupi einungis af
þeim lyf ef komið verið upp lyfjaverk-
smiðju þar í landi.
Hann segir að lítil hagkerfi hafi oft lága
fyrirtækjaskatta, þau eigi erfiðara með að
búa til stórfyrirtæki eðli málsins sam-
kvæmt, og að stór hagkerfi eigi auðvelt
með að draga til sín erlendar fjárfestingar
frá fyrirtækjum sem vilja þjónusta þann
markað.
Mikill útflutningur
VÉLIN SEM DREGUR ÍRLAND ÁFRAM
Frank Barry
Vertu vinur okkar á facebook
www.facebook.com/weledaísland
Weleda birkisafinn er bragðgóður drykkur sem örvar vatnslosun og styður við náttúrulega út-
hreinsun líkamans, birkisafinn léttir á líkamanum, losar bjúg og byggir hann upp. Það er mikilvægt
fyrir líkamalega vellíðan. Í samhljómi við mann og náttúru. Lesið meira um lífrænar vörur á weleda.is
* Lyf og heilsa, Apótekarinn, sjálfstætt starfandi apótek og heilsuverslanir um allt land.
Vilt þú létta á líkamanum eftir jólahátíðina?
Weleda Birkisafinn hjálpar!
20%
afsláttur í
janúar*