Frúin - 01.06.1963, Blaðsíða 4

BRIET
BJARNHEÐINS-
DÓTTIR
„T^RÚIN“ hefur beðið mig um, að
kynna að nokkru fyrir lesendum
blaðsins skörunginn og kvenfrelsis-
konuna Bríetu Bjanhéðinsdóttur. Brí-
et var á sínum tíma einn hinn sterki
og óvenjulegasti persónuleiki þessar-
ar þjóðar, hún var mjög umtöluð
manna á meðal, sumir fundu henni
flest til foráttu, aðrir fylgdust með
starfi hennar og áhugamálum af
undrun og jafnvel aðdáun, en aðeins
lítill hópur karla og kvenna skildi
það, að hér var á ferðinni boðberi
nýs tíma, afrekskona, sem í raun og
veru tókst að vekja íslenzkar konur
til meðvitundar um rétt sinn til jafns
við karlmanninn og fylkja þeim und-
ir það merki. Þessi kona er dáin fyr-
ir aðeins rúmum tuttugu árum og nú
býr hver einasta íslenzk kona að
starfi hennar á einhvern hátt, hefði
ástæðu til þess að hugsa til og þakka
Bríetu Bjarnhéðinsdóttur fyrir bar-
áttu hennar og starf, þjáningar henn-
ar og óskir, sem aldrei urðu tilefni
til þess að slakað væri á eða gefist
upp. En hraði tímans er í dag svo
mikill, að það sem var mikilsvert í
gær er gleymt í dag, þess vegna er
mér kært að fá tilefni til að minna
ungu, íslenzku konuna á hetjuna,
sem í upphafi stóð í fylkingarbrjósti
fyrir frelsisbaráttu kvenna hér á
landi.
Bríet Bjarnhéðinsdóttir er fædd
27. sept. 1856 að Haukagili í Vatns-
dal, en ólst upp að Böðvarshólmi í
Vesturhópi, hjá foreldrum sínum,
sem þar bjuggu við lítil efni. Börnin
voru fjögur og var Bríet elzt. Þegar
hún var á fermingaraldri missti móð-

Frú Bríet Bjarnhéðins-
dóttir var ein af þeim kon-
um, sem hæst bar á þeim
árum þegar konur urðu að
berjast harðvítugri baráttu
fyrir sjálfsögðum jafnrétt-
iskröfuirii sínum. „Frúin::
hefur beðið hina merku
konu frú Aðalbjörgu Sig-
urðardóttur að varpa ljósi
yfir ævi og starf braut-
ryðjandans. Blaðið vill
hvetja konur til að lesa af
athygli þessa ágætu grein
og íhuga hve mikið gott
getur leitt af óeigingjörnu
og fórnfúsu hugsjóna-
starfi.
fllalbjörcfu
^tyuríarcltttur.
ir hennar heilsuna og lá rúmföstárum
saman. Varð Bríet þá að taka að sér
forstöðu heimilisins innan bæjar og
eftirlit með yngri systkinum og hefur
það hert hana og þroskað um aldur
fram. Bróðir Bríetar annar var Sæ-
mundur Bjarnhéðinsson, hinn þekkti
holdsveikralæknir, stórgáfaður mað-
ur, sem gat sér orðstír á sínu sviði,
einnig meðal erlendra lækna. For-
eldrar þeirra systkina lögðu hart að
sér við að kosta hann til náms, sem
von var, svo efnilegur námsmaður
sem hann var, en þá voru heldur ekki
tök á að kosta fleiri börn til slíkra
hluta. Mun það hafa verið það fyrsta,
sem með þungum sársauka vakti
Bíetu til meðvitundar um muninn á
því að vera drengur eða stúlka, að
unga stúlkan gat ekki átt von á
neinni menntun hjá fátæku alþýðu-
fólki, hversu vel sem hún var gefin,
þó reynt væri að gera eitthvað fyrir
drenginn. Hún fann kraftana og
menntaþrána ólga innra með sér, en
úrræðin engin, til þess að fá þeim
nokkra fullnægingu. Þegar hún var
á tvítugsaldri dreif hún sig að heim-
an í menntaleit, enda var þá móðir
hennar komin til nokkurrar heilsu,
en faðir hennar látinn. Réðst hún
bráðlega í vist að Bægisá, til séra
Arnljótar Ólafssonar, hins merka
skálds og fræðimanns. Mun hann
hafa veitt henni nokkra tilsögn og
leiðbeint henni, minntist hún hans
jafnan meðvirðingu ogkærleika. Einn
vetur var svo Bríet við nám á kvenna-
skólanum á Laugalandi, en þar voru
jafnan kennd bókleg fræði ekki síð-
ur en hannyrðir og frú Valgerður
4
FRÚIN