Stígandi - 01.07.1943, Qupperneq 29

Stígandi - 01.07.1943, Qupperneq 29
STÍGANDI HALLDÓR HALLDÓRSSON: UM MÁLVÖNDUN Nú á síðari árum hefir margt verið rætt og ýmislegt ritað um málvöndun. Menn hafa ekki verið á eitt sáttir, enda engin von til þess. Málið er flókið, og eðlilega geta ýmis sjónarmið komið til greina. Sumir eru íhaldssamir í þessum greinum, aðrir rót- tækir, eins og vænta mátti. Kennarar hafa yfirleitt gerzt for- mælendur málverndar, eins og þeim sómir, en hafa fyrir þá af- stöðu sína sætt aðkasti ýmissa rithöfunda, sem ef til vill hefir þótt að sér sveigt og hafa jafnvel búizt við, að þeir lægju vel við höggi. Hefir í þeim deilum margt verið óviturlega mælt, af lítilli þekkingu á málunum og enn minni skilningi á þeim. Það er ekki ætlun mín að kryfja þær deilur til mergjar í þessari grein. Henni er ekki ætlað að vera ádeila. Miklu fremur hefi ég í hyggju að ræða málið fræðilega, að svo miklu leyti sem það er unnt. En jafnframt vænti ég þess, að greinin geti orðið til þess að hvetja ýmsa til meiri vandvirkni um meðferð íslenzkrar tungu. Áður en ég ræði málvöndun sérstaklega, tel ég nauðsynlegt að ræða nokkuð um málið almennt. Málið er félagslegt fyrirbæri, sem aldrei hefði orðið til, ef maðurinn væri ekki félagsvera. Því má ekki gleyma, að maðurinn er maður af tveimur sökum. Hann er annars vegar einstaklingur, þ. e. að einhverju leyti frá- brugðinn öllum öðrum, verður alltaf að nokkru leyti að lifa einn, er líffræðileg heild, fullkomlega og skýrlega greind frá öll- um öðrum lifandi verum. En hins vegar er maðurinn félagsvera, verður að vera samvistum við aðra, beygja sig að nokkru leyti fyrir vilja þeirra, hefir nautn af því að njóta félagsskapar þeirra og getur aldrei náð verulegum þroska án þess að komast í kynni við reynslu þeirra og nema af henni. Það er þetta síðara atriði, um manninn sem félagsveru, sem nauðsyn ber til að hafa í huga, er menn gera sér grein fyrir mál- inu og gildi þess. Það er félags- og samvistaþörf mannsins, sem hefir skapað málið. Það er ekki skapað af neinum einstaklingi,
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80

x

Stígandi

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Stígandi
https://timarit.is/publication/1085

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.