Stígandi - 01.10.1943, Síða 34

96
VONBRIGÐI
STÍGANDI
búið í mér, og í samanburði við það virtist mér veruleikinn dauf-
ur. Eldsvoðinn var fyrsti mikli viðburðurinn í lífi mínu. Með
honum var von um eittbvað hræðilegt að engu gerð.
Óttist ekki. að ég muni halda áfram að skýra yður frá von-
brigðum mínum í einstökum atriðum. Ég læt mér nægja að
segja, að háskalegur lestur óteljandi bóka nærði vonir mínar urn
lífið: lestur skáldanna. Ó, mér hefur lærzt að hata þau, þessi
skáld, sem rita sín stóru orð á alla veggi og helzt vildu letra þau
með glóð Vesúvíusar á sjálft liiminhvolfið, — því að ég get ekki
gert að því, að mér finnst sérhvert stórt orð vera lygi eða háð!
Heilluð skáld hafa brýnt fyrir mér, að málið sé fátækt, ó, að það
sé fátækt, — ó, nei, herra minn! Málið er auðugt, finnst mér, það
er firna auðugt samanborið við fátækt og takmörkun lífsins.
Þjáningunni eru takmörk sett: hinni líkamlegu með yfirliðinu,
hinni sálarlegu með sl jóleikanum, — því er eins varið með gæf-
una! En hin mannlega frásagnarþörf ltefur fundið upp orð, sem
ljúga út fyrir jressi takmörk.
Á ég sök á Jressu? Smjúga áhrif vissra orða aðeins mér þannig
gegnum merg og bein, að ]>au veki hugboð um viðburði, sem
alls ekki eru til?
Ég bef gengið út í bið rómaða líf, fullur Jressarar löngunar
eftir einhverju, einhverjum viðburði, sem samsvari ltinu sterka
Itugboði mínu. Guð sé mér náðugur, mér hefur ekki hlotnazt
Jrað. Ég hef liakkað til þess að sjá Irægustu héruð jarðarinnar,
til Jress að ganga fram fyrir Jrau listaverk, sem mannkynið veg-
samar með stærstu orðunum, ég hef staðið frannni fyrir Jreim og
sagt við sjálfan mig: Þetta er fallegt. Og samt: Er Jrað ekki fall-
egra? Er þetta allt og sumt?
Ég hef engan skilning á staðreyndum. Það skýrir ef til vill
allt. Einhvers staðar í heiminum uppi í fjöllum stóð ég við djúpa,
þrönga gjá. Gjárbarmarnir voru gróðurlausir og lóðréttir, og
niður í fossaði vatnið fram yfir ruðningssteina. É.g leit þangað
niður og hugsaði: Hvernig skyldi Jrað vera, ef ég steyptist niður?
En ég hafði næga reynslu til að svara mér sjálfur. Ef Jrað skeði,
mundi ég segja við sjálfan mig, meðan ég væri að hrapa: Nú
hrapar þú, nú er |>að staðreynd! Hvað er ]>að nú eiginlega?
Vil jið þér trúa mér, að ég hafi reynt tióg til }>ess að mega leggja
orð í belg? Fyrir mörgum árum unni ég stúlku, viðkvæmri og
yndislegri veru, sem ég gjarna hefði kosið mér fyrir lífsförunaut
og skjólstæðing. En hún unni mér ekki, það var engin furða, og