Stígandi - 01.10.1943, Blaðsíða 71

STÍGANDI
UM BÆKUR
133
þeim, sem þessu eru ókunnir. Síðasti
kafli bókarinnar, Dimma og dulmögn,
er safn ýmissa þjóðsagna og frásagna
frá þessum Furðuströndum.
Höfundur Hornstrendingabókar, sem
er sjálfur Hornstrendingur að ætt og
uppvexti. hefir augljóslega haft nautn
af viðfangsefni sínu, en einnig glöggt
yfirlit. Lífið, sem hann lýsir, þekkir
hann, lifir því, um leið og hann segir
frá því, svo næm er frásögn hans og
lifandi, en þó gædd víðsýni þess og
skilningi, sem hefir getað virt það fyrir
sér úr nokkrum fjarska og borið saman
við annað og ólíkt. Það gerist ekki á
hverjum degi, að nýr maður kveði sér
svo skörulega liljóðs og höfundur Horn-
strendingabókar gerir. Mál hans er
ferskt og skýrt, og stíll og frásögn mynd-
arleg, blátt áfram og eðlileg. Ef til vill
hefði málfars Hornstrendingsins mátt
gæta meira, svo að bókin hefði verið
nreiri heimild um sérstök orð og orðtök
manna þar um slóðir. En vandfarið mun
með slíkt, svo að ekki þyki óvenjulegt
og sérlundað. Eins og fyrr er sagt, er
frásögn bókarinnar öll sérstaklega lif-
andi og ber augljósan vott um rithöf-
undarhæfileika Þorleifs. Ekki ósjaldan
eru beinlínis skáldlcg tilþrif í frásögn-
inni, þótt henni muni meir ætlað að
vera til fróðleiks. Fyrir utan kaflann
Baráttan við björgin, sem mun veiga-
mestur þáttur bókarinnar, er t. d.
prýðilegur þátturinn „Hið mikla geym-
ir minningin". Um skörunginn Her-
mann á Sléttu, þjóðhagann og atorku-
manninn Stíg á Horni og afburðafor-
manninn Albert á Hesteyri langar les-
andann að vita fleira að loknum lestri.
Nokkur lýti eru það á bókinni, að
prófarkalesendum hefir sézt yfir tals-
vert margar villur. Ekki valda þær þó
nrisskilningi við lestur, — aðeins eru til
leiðinda í svo góðri bók — nema ef
vera skyldi nafnaruglun á bls. 27, 4. 1.
Þorgeir fyrir Þorgils, og bls. 28, 9. 1.
Snorri fyrir Einar.
Kvæðasafn Davíðs Stefánssonar,
ný og mjög myndarleg útgáfa, er ný-
lega komið á bókamarkaðinn frá forlagi
Þorsteins M. Jónssonar. Hafa ljóðabæk-
ur Davíðs verið uppseldar, og er hér
bætl úr þeim skorti með óvenjulega
vandaðri útgáfu.
Hamingjudagar heima í Noregi
heitir bók, sem nú er að koma út hér
á Akureyri hjá forlagi Pálma H. Jóns-
sonar. Höfundur þesarar bókar er
norska skáldkonan og Nobelsverðlauna-
höfundurinn Sigrid Undset, en þýðingu
hefir Brynjólfur Sveinsson mcnntaskóla-
kennari annazt. Bókin er í þremur köfl-
urn, er heita Heilög jól, Sautjándi maí
og Sumarleyfi, auk formála höfundar og
eftirmála þýðanda. Nú er þessi heims-
kunna skáldkona landflótta vestur í
Ameríku, og þar er þessi bók rituð,
meðan ættjörð hennar stynur undir
járnhælum crlendra kúgara, þjóð henn-
ar sveltur, annar sonur hennar er fall-
inn fyrir morðvopnum innrásarhersins,
en liinn er einhvers staðar á vígstöðvun-
um, og enginn veit, hvort hann muni
snúa aftur. í eldi þessarar sáru reynslu
er bókin skírð. Þessi roskna kona, sem
næsta dag er kannske að fullu sem af-
kvistuð eik, sezt ekki niður og ritar hat-
ursþrungnar ádeilur né nötursárar
harmatölur. Hún ritar bókina um ham-
ingjuna, ritar um það, sem henni virðist
nú mestu máli skipta, er hún lítur um
öxl: heimilisunaðinn, börnin, frelsið og
ættjörðina eins og þetta birtist í dag-
legu lifi manns. Henni er það hamingj-
an að eiga svo stórbrotna ættjörð sem
Noreg, að hafa hlotnazt að ala þessu
landi börn, auðnazt að ala þau upp við
gamlar og gagnhollar þjóðarvenjur og
ný og víðsýn viðhorf, fengið að sjá son-
una vaxa og dafna og geta vafið litlu,
vanburða dótturina ást og umhyggju.
Svo hlýr og næmur er skilningur skáld-
konunnar á þessu viðfangsefni, að les-