Fréttablaðið - 20.09.2014, Blaðsíða 19

LAUGARDAGUR 20. september 2014 | SKOÐUN | 19
Í Fréttablaðinu hinn
27. ágúst 2014 er grein
eftir Ólaf Arnalds sem
ber yfirskriftina „Að
rústa háskólastofnun“. Í
greininni fjallar Ólaf-
ur um það ástand sem
skapast hefur við Land-
búnaðarháskóla Íslands
eftir þær hremmingar
sem lagðar hafa verið á
hann (og á samfélagið á
Hvanneyri). Hann lýsir
áhyggjum vegna stöðu
LbhÍ, eins og heima-
menn í héraði og fleiri
hafa gert. Ég þekki hins vegar
ekki marga sem eru sammála
Ólafi í því að þetta sé afleiðing
af því að heimamenn höfnuðu
sameiningu við HÍ, ekki vegna
andstöðu við að vera hluti af
Háskóla Íslands, að mínu viti,
heldur vegna þess að það átti að
rústa samfélaginu á Hvanneyri
og rústa þessari gömlu mennta-
stofnun.
Á Hvanneyri hefur verið
starfandi menntastofnun á
háskólastigi frá 1947. Var lengi
vel eina stofnunin utan HÍ sem
veitti menntun á háskólastigi.
Frá 2005 hefur skólinn starfað
undir heitinu Landbúnaðarhá-
skóli Íslands.
Menntun kandídata frá 1947
Allt frá stofnun Framhalds-
deildarinnar á Hvanneyri 1947
hefur þar verið gott samfélag
vísinda og mannlífs, Campus-
samfélag. Þar hafa lifað saman
nemendur Bændaskólans, stúd-
entar í búvísindanámi, kenn-
arar í búvísindum með kandi-
dats-, masters- og doktorsgráðu
í búvísindum, búvísindamenn
með rannsóknir og kennslu að
ævistarfi og aðrir samfélags-
þegnar.
Ólafur telur að það hafi verið
stefna stjórnvalda í langan tíma
að fækka háskólum. Þetta er
ekki rétt, enda ekki langt síðan
HA, Bifröst og HVANNEYRI og
Háskólinn á Hólum voru stofn-
aðir. Núverandi menntamála-
ráðherra setti fram þá tillögu að
sameina HÍ og LbhÍ en sú tillaga
mætti mikilli andstöðu, ekki
bara sjálfskipaðra „velunnara“
Hvanneyrar og LbhÍ, eins og
Ólafur heldur fram, heldur einn-
ig íbúa Hvanneyrar, allra sveit-
arstjórnarmanna í Borgarbyggð
og allra alþingismanna Norð-
vesturkjördæmis. Það er því æði
mikill hroki að halda því fram
að um sé að ræða „sjálfskipaðan
hóp velunnara“ LbhÍ og Hvann-
eyrar. Reyndar nefnir Ólafur
aldrei samfélagið á Hvann-
eyri og þann vanda sem íbúar
Hvanneyrar eru settir í með
þeirri stefnu sem nú er fram-
fylgt, að svelta LbhÍ og íbúa
Hvanneyrar til hlýðni. Það virð-
ist vera stefna embættismanna
og forstjóra stofnana ríkisins að
skera niður alla starfsemi, sem
ekki er í Reykjavík. Þó er það
yfirlýst stefna núverandi ríkis-
stjórnar að efla starfsemi ríkis-
ins utan höfuðborgarinnar. Það
virðist þó ekki hafa verið stefna
stjórnenda LbhÍ að undanförnu.
Samfélagsleg ábyrgð
Það er líka vanvirðing við íbúa
Hvanneyrar, um 300 manns, að
halda því fram að málið snúist
bara um LbhÍ. Það snýst líka
um íbúa þess samfélags sem er
á Hvanneyri. Það er til fleira
fólk í þessu landi en akadem-
íkerar, þó þeir séu mikilvægir
í starfsemi háskóla og í nútíma
samfélagi og atvinnulífi, en við
háskóla starfar líka annað fólk
og hefur atvinnu af háskóla-
starfsemi. Ólafur nefnir að
„örskóli“ í þágu einnar atvinnu-
greinar geti aldrei staðið undir
nafni sem háskóli. Varla er
það þó til að bæta stöðu þessa
„örskóla“ að stofna annan, enn
meiri „örskóla“, sem mér skilst
að sé verið að koma á fót á
Keldnaholti. LbhÍ hefur hasl-
að sér völl á fleiri sviðum en
bara almennum land-
búnaði. Hér hefur t.d.
verið kennsla í umhverf-
isfræðum- og skipulags-
fræðum, almennum nátt-
úruvísindum, skógrækt
og fleiru sem fellur vel
að landbúnaði og land-
nýtingu.
Regnhlífarháskóli
Í tillögum mennta-
málaráðherra og í þeim
greinargerðum sem ég
hef séð hefur ekki komið
fram að sameining HÍ
og LbhÍ leiði til sparnaðar í
rekstri. Það er því ekki ástæða
fyrirhugaðrar sameiningar, né
lausn á rekstrarvanda LbhÍ.
Ég hef verið talsmaður þess að
farin verði önnur leið en sam-
eining. Farin verði sú leið að
gera HÍ að regnhlíf og að svið
HÍ verði sjálfstæðir háskólar.
LbhÍ gæti orðið einn háskólinn
undir regnhlífinni. Með þessu
skipulagi myndi HÍ njóta þeirra
vísindaritgerða sem starfs-
menn LbhÍ skrifa og stuðla að
því að HÍ þokist upp virðingar-
lista sem vísinda- og kennslu-
stofnun. Ég set fram þessa til-
lögu, en skilyrði þess er að hver
skóli verði algjörlega sjálfstæð
eining, rekstrarlega og stjórn-
skipulega. Dr. Björn S. Stefáns-
son hefur talað fyrir álíka hug-
mynd í grein sem hann ritaði
í Morgunblaðið 11.6. sl. Ég tek
undir þessi orð Björns, nema
ég vil ekki að LbhÍ fari undir
hatt HÍ, nema hann njóti algers
frelsis, bæði fjárhagslega og
stjórnunarlega.
Reynslan sýnir að stóri bróðir
gleypir þann litla, nema sjálf-
stæði sé tryggt.
„Að rústa háskólastofnun“ – og samfélagi
➜ Það virðist vera stefna
embættismanna og forstjóra
stofnana ríkisins að skera
niður alla starfsemi, sem
ekki er í Reykjavík. Þó er
það yfi rlýst stefna núverandi
ríkisstjórnar að efl a starf-
semi ríkisins utan höfuð-
borgarinnar.
Nánari upplýsingar á rsk.is
skattur.is
Til forráðamanna hlutafélaga,
einkahlutafélaga og annarra skattskyldra
lögaðila um skil á skattframtali 2014
menn lögaðila, sem enn hafa ekki Forráða
il á skattframtali 2014 ásamt staðið sk
ngi, eru hvattir til að annast skil hið ársreikni
a. allra fyrst
lögaðili skal ætíð skila Skráður
mtali vegna undangengins skattfra
sárs þrátt fyrir að engin eiginleg reikning
mi eða rekstur hafi átt sér stað starfse
ngsárinu.á reikni
ga jafnframt að skila ársreikningi Félög ei
kningaskrár.til Ársrei
Skattframtali og ársreikningi er unnt að
skila rafrænt á skattur.is.
Framtalsfrestur
lögaðila er liðinn
Álagning opinberra gjalda 2014
á lögaðila vegna rekstrarársins 2013
fer fram í október nk.
rsk@rsk.is Þjónustuver 9:30-15:30
442 1000
MENNTUN
Sveinn
Hallgrímsson
dr. scient.,
fv. skólastjóri
Bændaskólans á
Hvanneyri