Læknablaðið - 15.01.2000, Blaðsíða 16

FRÆÐIGREINAR / ÖLDRUNARLÆKNINGAR
Table Va-d. Proportion of patients with medications in medications on admission and discharge (%). common categories of
Va.
Cardio- Admission Discharge alive
vascular Females Females
medications N=208 =133 Males=75 N=187 =122 Males=65
Total % 61.2 63.2 55.3 67.4 65.6 70.8
Most prevalent
medications % % % % % %
Diuretics 53.1 50.4 55.3 55.1 55.7 53.9
6-blockers 21.1 22.6 18.4 21.4 20.5 23.1
Calcium blockers 26.8 21.1 36.8 37.4 34.4 43.1
ACE-inhibitors 15.8 18.1 11.8 18.7 20.5 15.4
Nitrates 34.9 32.3 39.5 44.4 36.1 60.0
Digoxin 19.6 16.5 25.0 24.1 21.3 29.2
Antiarrhvthmics 8.1 6.8 10.5 8.0 6.6 10.8
Vb.
Admission Discharge alive
Medications for the Females Females
digestive tract N=208 =133 Males=75 N=187 =122 Males=65
Total % 41.1 42.1 39.5 54.6 55.7 52.3
Most prevalent
medications % % % % % %
Laxatives 34.5 39.1 26.3 39.0 41.0 35.4
Acid-inhibitors* 24.4 20.3 31.6 29.4 27.1 33.9
* H-2 blockers and proton pump inhibitors.
Vc.
Admission Discharge alive
Females Females
Psychotropics N=208 =133 Males=75 N=187 =122 Males=65
Total% 40.7 41.4 39.5 49.7 50.0 49.2
Most prevalent
médications % % % % % %
Neuroleptics 7.2 8.3 5.3 6.4 7.4 4.6
Hypnotic-anxiolytics 36.4 35.3 38.2 46.0 45.1 47.7
Antidepressents 14.4 20.3 4.0 17.7 22.1 9.2
Vd.
Admission Discharge alive
Females Females
Pain medications N=208 =133 Males=75 N=187 =122 Males=65
Total % 27.3 24.8 31.6 25.6 27.1 23.1
Most prevalent
medications % % % % % %
NSAIDs 10.1 9.8 10.5 6.4 5.7 7.7
Paracetamol+
codeine 20.1 18.8 22.4 18.7 23.0 16.9
Table VI. Cases (N) with high likelihood of medications causing hospitatisation.
Admitting diagnosis Complicating medication
Complication of osteoporosis (6) Longterm glucocorticoid use
Gastrointestinal bleeding (6) NSAIDs
Constipation (3) Codeine combination
Dehydration (1) Diuretics
Umræða
Aldraðir eru sá þjóðfélagshópur sem hefur hvað
flesta sjúkdóma og neytir flestra lyfja. Þeir eru einnig
sá aldurshópur sem er í mestri hættu á auka- og hjá-
verkum. Breytingar í vökvajafnvægi líkamans, lifrar
starfsemi, magni bindiprótína í blóði, nýrnastarfsemi
og virkni ýmissa taugaboða í heila gera það að verk-
um að lyfjameðferð hins aldraða er vandaverk. Fjöldi
rannsókna hefur sýnt tengsl lyíjanotkunar við dettni,
Fig. 3. Proportion of prescription for different types of
benzodiazepines.
Fig. 4. Proportion of prescription for types of antidepres-
sents on admission and discharge. SSRI=Serotonin reup-
take inhibitors.
minnkaða hreyfifærni og vitræna getu, hættu á rugli
og skerðingu lífsgæða. Fjöllyfjanotkun er sjálfstæður
áhættuþáttur fyrir áföllum þegar háum aldri er náð
og eykur margfalt hættu á auka- og hjáverkunum
lyfjameðferðar (1-11). Til að flækja málin enn frekar
koma á markaðinn á hverju ári aragrúi nýrra lyfja og
nteðferðarmöguleika og rannsóknir birtast sem færa
nýjar ábendingar fyrir lyfjameðferð.
Þessi rannsókn sýnir, eins og fjöldi rannsókna er-
lendis frá, að fjöllyfjanotkun er algeng og vex með
aldri og legutími virðist fremur tengjast fjölda lyfja en
aldri, enda eru þeir sem taka flest lyf líklega veikari
en hinir sem færri lyf taka. Meðalfjöldi lyfja eykst
nokkuð við að leggjast á sjúkrahús, sem má telja eðli-
legt þegar fólk leitar hjálpar vegna sjúkleika. Þetta
getur þó að einhverju leyti endurspeglað vissa tregðu
til að endurskoða lyfjameðferð og hætta þeim lyfjum
sem ekki er lengur þörf á. Ljóst er að ekki má ein-
blína á fjölda lyfja þar sem ekki skiptir síður máli teg-
14 Læknablaðið 2000/86