Læknablaðið - 15.01.2000, Qupperneq 60

UMRÆÐA & FRÉTTIR /HEILBRIGÐISTÆKNI
Um mitt þetta ár
gætu fyrstu tösk-
urnar með fjar-
lækningabúnaðin-
um Mobile Medic
verið komnar um
borð í íslensk skip.
Búnaðurinn er
gott dæmi um
tækni sem sprett-
ur upp úr starfí og
þekkinga lækna
Lœknablaðið
heldur dfram að
fjalla um tœkni-
þróunina á sviði
heilbrigðismála.
Eins og fyrr er við-
fangsefnið fyrir-
teeki og tcekninýj-
ungar sem sprottn-
ar eru beint upp úr
starfi lœkna og
byggðar á þekk-
ingu þeirra. Að
þessu sinni er rcett
við Sigurð Ás-
geir Kristinsson
bceklunarlcekni á
slysadeild Sjúkra-
húss Reykjavtkur
um fjarlcekninga-
búnað fyrir sjó-
menn sem hann á
þátt í að þróa.
Sigurður Ásgeir Kristins-
son í fjarlœkningamiðstöð-
inni sem verið er að koma
á fót í húsakynnum slysa-
deildar Sjúkrahúss Reykja-
víkur.
Fjarlækningabúnaður TeleMedlce - Mobile Med-
ic - var kynntur á sjávarútvegssýningunni sem haldin
var í Kópavogi á liðnu hausti og það er óhætt að slá
því föstu að hann er skilgetið afkvæmi samvinnu
lækna og sjómanna. Og ef við höldum líkingunni
áfram þá er ljósmóðirin Jón Bragi Björgvinsson
rafeindaverkfræðingur og eigandi fyrirtækisins Skyn
ehf. Ef allt fer að óskum verða fyrstu töskumar með
fjarlækningabúnaði komnar um borð í skip um eða
upp úr miðju þessu ári.
En eins og allir góðir hlutir á þessi búnaður sér all-
langa sögu. Sigurður Asgeir rekur hana allt aftur til
þess að hann fór sem læknir í Smuguna norður í Bar-
entshafi haustið 1994. Það var raunar fyrir tilviljun
því hann var nýkominn til landsins úr framhaldsnámi
og eiginlega á leiðinni út aftur þegar hringt var í hann
þar sem hann var að störfum á slysadeildinni og spurt
hvort hann væri til á fara með varðskipi norður í
Smugu til að þjóna íslenskum sjómönnum sem þar
voru að veiðum. Það leið varla sólarhringur þar til
Sigurður var kominn um borð í Óðin.
Slys á sjómönnum eru dýr
„Þarna kynntist ég fyrst heilbrigðismálum sjómanna
og hversu lélegum farvegi þau voru í,“ segir Sigurður
og bætir því við að eftir þessa Smuguferð hafi hlutirn-
ir undið upp á sig. Heim kominn úr Smugunni fór
hann að kenna sjómönnum, bæði í Stýrimannaskól-
anum og um borð í Sæbjörgu, skipi Björgunarskóla
sjómanna. Árið 1995 gekk hann til liðs við þyrlusveit
lækna og sama ár fór hann fyrir greiningarsveit
Sjúkrahúss Reykjavíkur vegna snjóflóðanna mann-
skæðu á Vestfjörðum. „Þessi reynsla kenndi mér
hversu viðkvæmt sambandið við umheiminn er í
svona björgunarstörfum og hversu einn maður er í
heiminum ef það rofnar," segir hann.
Á einu námskeiðinu fyrir sjómenn kviknaði sú
hugmynd að gera myndband sem sýndi undirstöðu-
atriði algengustu aðgerða sem sjómenn geta þurft að
sinna ef slys ber að höndum. Ut úr því komu tvö hálf-
tíma myndbönd sem nú eru komin um borð í hartnær
eitthundrað skip.
„í framhaldi af þessu fór ég að forvitnast um það
hvernig heilbrigðismálum sjómanna væri háttað ann-
ars staðar í heiminum. Það fyrsta sem ég rak mig á
var að þau eru alls staðar alveg rosalega dýr. Við
fengum Hagfræðistofnun Háskóla Islands til að gera
könnun á þessu árið 1997 og niðurstaða hennar var
sú að slys á sjómönnum kosta samfélagið 3,7 millj-
arða króna á ári, þar af er um það bil helmingur
eignatap en tæpir tveir milljarðar eru persónulegur
og samfélagslegur kostnaður. Og þess ber að gæta að
veikindi eru ekki inni í þessum tölum nema að litlu
leyti. Þessar tölur eru mjög svipaðar því sem gerist
hjá öðrum þjóðum.
Þegar ég fór að bera okkur saman við aðrar þjóðir
komst ég að raun um að þótt við hefðum tekið seint
við okkur væri heilbrigðisþjónusta við sjómenn kom-
in á svipað stig og jafnvel lengra en gerist og gengur
hjá nágrannaþjóðum okkar. Það segir okkur að það
þarf ekki svo mikið til að bæta þjónustuna verulega.
Sjómenn eru langt í burtu og þeir munu aldrei fá eins
góða þjónustu og fólkið í landi en það er engin
ástæða til þess að þeir hljóti ekki eins góða þjónustu
og auðið er. Þetta eru menn sem leggja mikið af
mörkum til samfélagsins en njóta ekki mikillar þjón-
ustu frá því.“
Evrópskt og norrænt samstarf
Þessar athuganir Sigurðar leiddu hann á vit evr-
ópskra starfsbræðra sinna sem hafa verið að rann-
saka svipaða hluti. Árið 1997 hófu Sjúkrahús Reykja-
X
52 Læknablaðið 2000/86