Læknablaðið - 15.04.2001, Blaðsíða 51

FRÆÐIGREINAR / ÞING SKURÐLÆKNA, SVÆFINGA- OG GJÖRGÆSLULÆKNA
Efniviður og aðferðir: Stúlka var svæfð 37 sinnum á tæplega átta
vikna tímabili. Eftir innleiðslu með própófóli í æð var svæfingu
haldið við með innöndun sevóflúrans. Blóðsýni voru tekin fimm
sinnum á tímabilinu (á degi 1, 15, 26, 47 og 54). Gerðar voru
mælingar á bílírúbíni og eftirtöldum ensímum: ALP, ASAT, GGT,
LD og CK.
Niðurstöður: Bílírúbín 6, 6, 7, 7, 6 pmól/L (viðmiðunarmörk <20),
ALP 346, 291,225,137,129 U/L (viðmiðunarmörk 80-280), ASAT
34,25,26,24,24 U/L (viðmiðunarmörk <35), GGT13,19,23,25,24
U/L (viðmiðunarmörk <40), LD 430, 376, 465, 514, 540 U/L
(viðmiðunarmörk <450), CK 57, 20, 20, 20, 20 U/L
(viðmiðunarmörk <150).
Alyktanir: Rannsókn þessi styður fullyrðingar um að endurteknar
sevóflúransvæfingar valdi ekki lifrarbólgu.
SV 07 Notkun á magnesíumsúlfati við alvarlega meðgöngueitrun
Hiidur Harðardóttir1, Ástríður Jóhannesdóttir2
'Kvennadeild Landspítala , 2svæfinga- og gjörgæsludeild Landspítala Hringbraut
Inngangur: Alvarlegasti fylgikvilli meðgöngueitrunar er krampi
(eclampsia) sem er ein algengasta orsök fyrir sjúkdómum og
dauðsföllum hjá bæði mæðrum og nýburum í heiminum í dag.
Magnesíumsúlfat er kjörlyf sem fyrirbyggjandi meðferð við
krömpum en hefur lítið verið notað í Evrópu þar til á síðustu árum.
Markviss meðferð með magnesíum byrjaði á fæðingadeild
Landspítalans árið 1996 en fram að því var díazepam kjörlyf við
fæðingarkrömpum.
Efniviður og aðferðir: Fæðingadeild Landspítala Hringbraut sér um
meðferð á alvarlegum meðgöngueitrunum fyrir allt landið. Þar eru
2800 fæðingar árlega. í rannsókninni var farið yfir allar fæðinga-
skýrslur kvenna með alvarlega meðgöngueitrun á tímabilinu 1.
janúar 1997 - 31 .desember 1998.
Greining á alvarlegri meðgöngueitrun byggist á blóðþrýstingi yfir
160/110 að minnsta kosti tvímælt, 5 g prótín í þvagi á sólarhring.
Tregur þvagútskilnaður undir 400 ml á sólarhring.
Höfuðverkur og/eða sjóntruflanir, verkir um ofanverðan kvið sem
ekki láta undan meðferð sýrubindandi lyfja, lungnabjúgu, blámi,
skert lifrarstarfsemi, blóðflögufæð undir 100.000. Þegar greining
liggur fyrir eru lögð drög að fæðingu og meðferð hafin með
magnesíumsúlfati. Notast er við Zuspan protocol: Gefinn er
hleðsluskammtur 4 g í æð og í framhaldi af því sídreypi 2 g/klst.
Sermisgildi mæld á sex klukkustunda fresti. Æskileg gildi 1,6-3,3
mmól/L (4-8 mg/dL). Sívöktun eins og á gjörgæslu. Meðferð haldið
áfram þar til 24 klukkustundum eftir fæðingu.
Niðurstöður: Tíðni alvarlegrar meðgöngueitrunar var 1,1 % eða í 61
af 5569 fæðingum. Upplýsingar fengust frá 58 sjúklingum. Tveir
sjúklingar fengu krampa fyrir komu á sjúkrahús sem er 1:2785
fæðingum. Meðalaldur var 26 ár (17-41 ár) meðalmeðgöngulengd
35 vikur + fjórir dagar (25 vikur sex dagar - 41 vika sex dagar) og
meðalfæðingarþyngd var 2502 g (560-4650 g), 60% sjúklinga fengu
magnesíummeðferð og engin fékk krampa eftir að meðferð hófst.
Meðferðarlengd var að meðaltali 29 klukkustundir (10-57 stundir).
Enginn fékk magnesíumeitrun. Sextíu prósent sjúklinga höfðu
blóðþrýsting yfir 160/110 og meðalprótínleki var 3,9 g á sólarhring,
15,5% fengu HELLP heilkenni, 6,5% fengu lungnabjúg, 76% voru
frumbyrjur og 43 fóru í keisaraskurð.
Fimmtíu og níu börn fæddust (þar af einir tvíburar) helmingur
fullbura, þriðjungur eftir meðgöngu skemmri en 34 vikur og eitt
barn fæddist andvana. Dánarhlutfall barna í þessum hópi reiknaðist
17:1000.
Alyktanir: Eingöngu 60% kvenna með alvarlega meðgöngueitrun
fengu kjörmeðferð með magesíumsúlfati. Þetta sýnir innbyggða
tregðu gegn breytingum þrátt fyrir kennslu og fundi fyrir starfsfólki.
Við munum stefna að magnesíummeðferð fyrir allar konur með
alvarlega meðgöngueitrun.
SV 08 Halótan og önnur innöndunarlyf til svæfinga. Aldamótakönnun
meðal svæfingalækna
Jón Sigurðsson, Oddur Fjalldal
Svæfinga- og gjörgæsludeild Landspítala Hringbraut
Inngangur: Halótan var tekið í notkun hérlendis árið 1960. Hér á
landi sem erlendis tók það íljótt stöðu eters sem mest notaða
innöndunarlyfið til svæfinga. Síðan komu fleiri lyf til sögunnar og
notkun halótans fór minnkandi. Var það að lokum tekið af skrá á
íslandi í september 2000. Frá sögulegu sjónarmiði kann það að hafa
þýðingu í framtíðinni að gera úttekt á notkun innöndunarlyfja á
aldamótaári og líta sérstaklega á stöðu halótans.
Efniviður og aðferðir: Spurningalisti var sendur öllum (45)
starfandi svæfingalæknum á íslandi, einnig fjórum (4) lands-
byggðarsjúkrahúsum, þótt ekki væru þar svæfingalæknar í starfi.
Auk spurninga um innöndunarlyf var spurt um notkun tveggja
innleiðslulyfja í æð. Spurningum svöruðu 46 (94%).
Niðurstöður: Notkun halótans: mikil 3%, stundum 5%, sjaldan
20%, aldrei 72%. Notkun sevóflúrans: mjög mikil 54%, mikil 28%,
stundum 9%, aldrei 9%. Innöndunarlyf til innleiðslu svæfingar hjá
börnum: halótan 7%, sevóflúran 86%, ísóflúran 8%. Viðhald
svæfingar hjá börnum: halótan 7%, sevóflúran 82%, ísóflúran 12%.
Innöndunarlyf fullorðinna: halótan 2%, sevóflúran 65%, ísóflúran
27%, enflúran 3%. Notkun glaðlofts: oftast 87%, oft 4%, stundum
7%. Æskileg innöndunarlyf samkvæmt könnunni eru: halótan 9%,
enflúran 11%, ísóflúran 70%, sevóflúran 96%, desflúran 9%.
Notkun pentótals: mikil 2%, stundum 9%, sjaldan 57%, aldrei
33%. Notkun própófóls: mjög mikil 83%, mikil 17%.
Alyktanir: I byrjun nýrrar aldar eru sevóflúran og ísóflúran talin
bestu innöndunarlyfin til svæfinga. Notkun halótans er lítil.
Própófól hefur næstum algerlega ýtt pentótali til hliðar.
Læknablaðið 2001/87 323