Læknablaðið - 15.04.2001, Blaðsíða 92

UMRÆÐA & FRÉTTIR / LÆKNAR OG STJÓRNUN
hlutina hratt og vel en oft á að gera þá svo hratt að
það sem gera á vel fer forgörðum. Stjórnendur færast
oft út í fen þar sem þeir komast hvorki afturábak né
áfram og þá er erfitt að leysa málin, eins og hefur
kannski verið að gerast í sumum stjórnunarathöfnum
á háskólasjúkrahúsinu síðustu misserin.“
Skattur vegna sameiningar
Nú eiga sér stað ýmsar breytingar, hefur þú trú á að
hœgt sé að breyta stjómunarmálum í þá átt sem þú
telur œskilegast?
„Pað er verulegt rúm til breytinga og til þeirra þarf
einnig tíma. Ég vona að við komumst yfir í léttari
stjórnunartíma þegar við erum búin að koma okkur
saman með samningi um háskólasjúkrahúsið, í
hverju svoleiðis stofnun á að felast, og starfsfólk jafnt
sem almenningur verður meðvitaður um hvað
háskólasjúkrahús er. Mér finnst að ráðuneyti
heilbrigðis- og menntamála verði að gera okkur
kleift að vinna vel að uppbyggingu háskólasjúkra-
hússins og skilji að til þess þarf einhverja peninga.
Fyrst og fremst þarf að losna við hallann sem nú er til
staðar. Horfurnar eru ekkert allt of góðar. Nú á til
dæmis að taka skatt af öllum deildum sjúkrahússins
vegna sameiningarinnar. Hvað þýðir það annað en
skerta þjónustu, minni rannsóknargetu og verri
kennsluaðstæður? Við vitum að víða á spítalanum
þarf í raun að auka starfsemina, bæta við fólki, svo
við getum rekið almennilegt háskólasjúkrahús sem er
að verulegu leyti kennslu- og fræðastofnun. Pað er
ekki hægt að sinna rannsóknum, þjónustuhlutverki
og kennslu nema hafa til þess nægan tíma og til þess
að fá hann þarf nægt starfslið, ekki síst lækna, enda
eru þeir forystusveitin í mjög miklu af starfsemi
spítalans. Það þarf að fjölga störfum en auðvitað eru
ekki til þess endalausir peningar. Hvaðan á þá að
taka þá peninga? Það er fljótlegt að benda á
ráðuneytin og ríkiskassann og vissulega verða þau að
koma stöðugt til móts við þarfir spítalans sem
meginsjúkrahúss, rannsókna- og kennslustofnunar
heilbrigðisstétta. En ef við lítum fyrst á það sem er
okkur næst, þá er landlægt hér á landi að vera í fleiri
en einu starfi. Það er kannski í raun og veru ekki
eðlilegt að ég sé í 100% yfirlæknisstarfi sem spítalinn
kaupir af mér og 50% prófessorsstarfi, sem
Háskólinn kaupir. Sumir vinna þar að auki önnur
störf, utan við spítalann, sem gætu farið upp í önnur
30-50%. Þannig að það er augljóst að þó menn vinni
mikið, kannski 60-80 klukkustundir á viku að jafnaði,
eða meira en Evrópusambandið leyfir, þá dugar það
tæplega til. Menn verða að klípa af störfum sem verið
er að kaupa þá til. Mín skoðun er sú að læknar eigi að
hafa ágæt laun eftir langa skólagöngu. En það er
stundum spurning hversu hátt þarf að fara, áður en
það fer að koma niður á lífsgæðunum. Stundum væri
betra að við réðum fleira fólk til þess að sinna
störfunum og dreifðum þeim á fleiri herðar, jafnvel
þótt það kostaði það að lækka eitthvað í tekjum. Ef
til vill þarf að byggja hugmyndina um eitt starf á
spítalanum betur inn í kjarasamningana og háskóla-
sjúkrahússamninga líka, þannig að menn geti unnið
utan hans, til dæmis í Háskólanum eða í einkarekstri
með ákveðnu hámarki áður en spítalahlutinn færi að
lækka."
Er ekkert slíkt fyrir hendi núna?
„í raun og veru ekki. Þetta þýðir að ef maður er
100% sérfræðingur og tekur að sér 37% dósentsstarf
að auki, þá verður hann í sama vinnutímanum að fá
starfsfélaga til að vinna störf, sem háskólakennarinn
er keyptur til að vinna, ef hann á að geta sinnt
kennsluhlutverkinu vel. Að vísu ber háskólakennar-
inn meiri ábyrgð á kennslunni en starfsfélagamir
sem eru ekki ráðnir af Háskólanum í kennslu, en þeir
komast heldur ekki sem sérfræðingar á háskóla-
sjúkrahúsi undan vissri ábyrgð á henni og fá ekki
umbun fyrir það eins og sjúkrahúskerfið er nú.
Fjármagni er misskipt í heilbrigðisþjónustu. Fjár-
magnið hefur ekki alltaf fylgt eftir þeim breytingum
sem orðið hafa í þjóðfélaginu. Fólk hefur flutt á suð-
vesturhorn landsins en þjónustan eykst ekki í takt við
það. Dæmi eru um heilbrigðisstarfsmenn utan Reyk-
javíkur, þó kannski ekki í hópi lækna, sem hafa orðið
tiltölulega litlu hlutverki að gegna. Mikið af því fólki
sem þeir önnuðust er nú sent eða það velur að fara
annað, en starfsfólkið fylgir ekki með. Nærtækt dæmi
er í ljósmæðrastörfum.
í stað þess að færa til fjármagn þangað sem þess er
þörf þegar álagið eykst, er okkur gert að sæta flötum
niðurskurði. Á minni deild hefur gengið þó nokkuð
vel að spara og afla sértekna, en þrátt fyrir það er
þjónustan í járnum. Fólk hættir ekki að vera veikt,
konur hætta ekki að fæða og við losnum ekki við
krabbamein og þó kröfur um meiri og betri þjónustu
aukist með fleiri skjólstæðingum að auki, þá fylgir
fjármagnið ekki með.
Ef við mætum niðurskurðinum sem nú á að fara í
með lokunum og minni þjónustu þá verður stjórn-
unarhlutverkið þyngra og erfiðara. Við verðum að
eyða meiri tíma í að finna lausnir á fjárhagsvandan-
um í stað þess að fá umbun fyrir að standa okkur vel
og meira fjármagn til að mæta fleiri verkefnum sem
samfélagið vill að við sinnum.“
Læknadeildin þarf á uppbyggingu að halda
„Læknadeildin stendur frammi fyrir því á næstu
árum að þurfa að fjölga læknanemum til að mæta
þörf fyrir lækna. Störf lækna hafa breyst og spár sem
gerðar voru fyrir 10 árum eiga ekki við í dag. Læknar
fara í fleiri og fjölbreyttari störf en áður. íslendingar
eru ekki aðeins að framleiða lækna fyrir heima-
markað, heldur fyrir víðari markað í öllum
heiminum. Við verðum að efla og bæta kennsluna og
364 Læknablaðið 2001/87
J