Læknablaðið - 15.10.2003, Qupperneq 23

FRÆÐIGREINAR / KRANSÆÐAVÍKKANIR
Samanburður á árangri og fylgikvillum
kransæðavíkkana hjá konum og körlum
Ragnar Danielsen
SÉRFRÆÐINGUR í
L1TLÆKNINGUM OG
HJARTASJÚKDÓMUM
Kristján
Eyjólfsson
SÉRFRÆÐINGUR f
HJARTASJÚKDÓMUM
Hjartadeild Landspítala Hring-
braut, 101 Reykjavík.
Fyrirspurnir og bréfaskrif:
Ragnar Danielsen, Hjartadeild
Landspítala Hringbraut, 101
Reykjavík.
rcignarda@landspitali. is
Lykilorð: kransœðavíkkanir,
konur, árangur.
Ágrip
Markmið: Umdeilt er hvort árangur kransæðavíkk-
ana sé jafn góður hjá konum og körlum. Tilgangur
þessarar rannsóknar var að bera saman milli kynj-
anna árangur og fylgikvilla eftir kransæðavíkkunar-
aðgerð hér á landi.
Aðferðir: Á árunum 1987-2000 voru alls gerðar
3355 kransæðavíkkanir, 798 hjá konum (24%) og
2557 hjá körlum (76%). Sjúkraskrár sjúklinga
voru kannaðar afturvirkt með tilliti til klínískra
þátta í sjúkrasögu, árangurs við kransæðavíkkun
og fylgikvilla í sjúkrahúslegu eftir aðgerð.
Niðurstöður: I samanburði við karla voru fleiri
konur eldri en 65 ára, með háþrýsting, of háa blóð-
fitu og án fyrri sögu um reykingar, en tíðni sykur-
sýki var svipuð hjá kynjunum. Fyrri saga um
hjartadrep og segaleysandi meðferð var sambæri-
leg, en hlutfallslega færri konur höfðu áður farið í
opna hjáveituaðgerð eða kransæðavíkkun.
Hvikul hjartaöng fyrir aðgerð var algengari hjá
konunum, þær fóru oftar hálfbrátt í víkkun og á
kransæðamynd voru þær sjaldnar með þriggja æða
sjúkdóm en karlar. Kransæðavíkkun á tveim eða
fleiri þrengslum, endurþrengslum eða bláæða-
græðlingum, var jafn algeng hjá báðum kynjum.
Góður víkkunarárangur var svipaður hjá konum
og körlurn (93% á móti 91%; p=0,06) svo og notk-
un stoðneta. Fylgikvillar og dánartíðni á sjúkra-
húsi (0,5% á móti 0,3%; NS) voru álíka hjá konurn
og körlum, ef frá er talið að hlutfallslega fleiri kon-
ur fengu blæðingu á stungustað í nára (1,25% á
móti 0,12%; p<0,001) og gervigúl á náraslagæð
(2,1% á móti 0,6%; p<0,001).
Ályktun: Frumárangur kransæðavíkkana hér á
landi er góður og sambærilegur hjá konum og
körlum. Dánarlíkur á sjúkrahúsi eru lágar og
helstu fylgikvillar álíka algengir hjá kynjunum,
nema hvað náravandamál á stungustað eru tíðari
hjá konum.
Inngangur
Umdeilt er hvort árangur kransæðavíkkunarað-
gerða sé jafn góður hjá konum og hjá körlum. í
sumum rannsóknum er frumárangur víkkunarað-
gerðar lakari hjá konum og fylgikvillar algengari
(1-5), en langtíma árangri er ýmist lýst sem svipuð-
um (2, 3, 5), eða verri (6). Frumárangur valdra
víkkunaraðgerða virðist líka hlutfallslega lakari
ENGLISH SUMMARY
Danielsen R, Eyjólfsson K
Percutaneous coronary intervention in
women compared with men
Læknablaðið 2003; 89; 759-64
Introduction: The literature gives contradictory findings
as to whether percutaneous coronary intervention (PCI) is
equally successful in women and men. The objectives of
this study were to compare between the sexes success
and complications after PCI in lceland.
Methods: During the years 1987 to 2000 a total of 3355
PCI's were performed, 798 (24%) in women and 2557
(76%) in men. Detailed records are held for all patients
regarding clinical background, the outcome of PCI and
in-hospital complications, and these were retrospectively
assessed.
Results: Compared with men, relatively more women
were older than 65 years, hypertensive, hyperlipidemic,
and non-smokers, but the prevalence of diabetes was
similar. A prior history of myocardial infarction, or
thrombolytic therapy was comparable for the sexes,
while women less frequently had a history of a previous
coronary bypass operation or PCI. Unstable angina pect-
oris was more common in women, they more often und-
erwent subacute PCI, and were less likely than the men
to have 3-vessels disease. PCI on two or more lesions,
restenosis, or vein grafts, was comparable in the sexes.
The primary success rate for PCI was comparable in
women and men (93% versus 91 %; p=0.06), and the use
of stents was similar. Complications after PCI and in-
hospital mortality (0.5% versus 0.3%; NS) was equally
frequent, with the exception that women had more groin
bleeding at the entry-site (1.25% versus 0.12%; p<0.001)
and pseudoaneurysms (2.1% versus 0.6%; p<0.001).
Conclusion: The primary success of PCI in lceland is
similar in the sexes. In-hospital mortality is low and
complications comparable, with the exception that
women more frequently developed entry-site groin
sequels than men.
Key words: percutaneous coronary intervention,
complications.
Correspondence: Ragnar Danielsen,
ragnarda@landspitali.is
Læknablaðið 2003/89 759