Læknablaðið - 15.02.2005, Síða 15

FRÆÐIGREINAR / HEILSUFAR ALDRAÐRA
Tafla I. Þýði, síðasti dvalarstaður, fötlun, lyf, dánarferli og meðaldvalartími.
Þýöi, færni, lyf, ferill 1983-1986 1987-1990 1991-1994 1995-1998 1999-2002 Meöaltal/samtals
Kyn karlar 10 18 20 30 28 106
meðalaldur 82,9 87,0 86,7 84,5 85,8 84,0 ±6
konur 35 44 51 80 69 279
meðalaldur 85,4 84,2 84,7 85,5 85,9 85,2 ± 7
Síöasti dvalarstaður Eigið heimili, % 37 41 52 22 17
Stofnun, % 42 39 38 61 24
Sjúkrahús, % 21 20 10 17 59
Ástand við komu
Hreyfigeta Sjálfbjarga, % 2 4 0 0 9
Létt aðstoð, % 15 27 5 4 17
Göngugrind, % 56 38 61 38 42
Hjólastóll, % 27 31 34 58 32
Vitræn geta Eðlileg, % 0 0 2 2 11
Lítil skerðing, % 50 38 29 14 29
Óáttun, % 43 39 50 54 37
Full stýring, % 7 23 19 30 23
Lyfjanotkun við komu Engin lyf 2 7 6 0 4
Meðalfjöldi lyfja á mann 4,3 3,6 4,4 5,3 7,1 5,3 ± 3
Meðalljöldi geð- og róandi lyfja á mann 0,8 0,5 1,0 1,2 1,5 1,1 ±i
Dánarferli
Stigun meðferðar FME* 8 12 15 22 23 21%
LM* ferli 13 24 9 6 8 16%
LM* skráð 6 11 26 30 62 35%
Óskráð (FM*?) 18 15 21 52 4 29%
Látnir á sjúkra- húsi, (%) 29(64%) 14(23%) 10(14%) 9 (8%) 2 (2%)
Létust alls Fjöldi 45 62 71 110 97 385
Létust á sjúkrahúsi Hlutfall, (%) 29 (64) 14 (23) 10 (14) 9(8) 2(2) 64(17)
Meðaldánartíöni á ári, % 17 23 26 40 37 29
Meðaldvalartími ár 1,9 3,8 3,9 2,8 2,6 3,0 ± 2,9
* FME = full meðferð að endurlífgun; LM = líknandi meðferö; FM = full meóferó.
ust á tímabilinu frá byrjun árs 1983 til loka ársins
2002. Skráð var aldur og kyn og hvaðan heimilismenn
komu, dánarár og andlátsstaður. Metin var sjálfsbjarg-
arfærni við komu á heimilið eftir breyttum Katz-ADL
skala og voru hreyfifærni og skilvitund stiguð 1-4, þar
sem 1. stig er sjálfbjarga færni, 2. stig: þarf eftirlit og
létta aðstoð, 3. stig: háður göngutæki eða stýringu, 4.
stig: þarf hjólastól og/eða fulla stýringu (4). Skráðar
voru þær sjúkdómsgreiningar sem fundust í dagálum
vistmanna við komu og taldar þær sem valda færni-
skerðingu. Skráð voru öll lyf við komu og geðlyf sér-
staklega. Vítamín og bætiefni eru ekki talin með en
róandi lyf og svefnlyf voru talin með geðlyfjum.
Safnað var öllum heilsufarsbreytum, veikind-
um og áföllum sem skráðar höfðu verið úr dagálum
lækna. Pvagfærasýkingar voru taldar hafa komið fyrir
ef þvagsýni hafði sýnt jákvæða ræktun eða meðferð
verið hafin með sýklalyfi. Skráð var bæði algengi og
nýgengi mjaðmarbrota og annarra brota á heimilinu
ásamt tíðni byltna. Vitjanir lækna heimilisins til sjúk-
lings voru einungis taldar ef þær voru skráðar í dagála.
A sama hátt voru skráðar tilvísanir á bráðamóttöku
sjúkrahúss og samráðskvaðningar til annarra sérfræði-
lækna á stofum eða göngudeild.
Gerð var grein fyrir stigun læknismeðferðar við
lífslok sem var ýmist skráð á formlegan hátt og lýst í
dagálum á síðustu 10 árunum, en fyrir þann tíma var
tekið mið af upphaflegum reglum læknaráðs Sjúkra-
húss Reykjavíkur og síðar leiðbeiningum siðaráðs
Landlæknisembættisins (5). Leiðbeiningar kveða á
um ferli fyrir a) fulla meðferð (FM), b) fulla meðferð
að endurlífgun (FME) og c) líknandi meðferð (LM).
Álitið er að óskráð sé FM nema annað komi fram.
Dagálar á fyrri 10 árunum voru metnir með hliðsjón
af þessum leiðbeiningum. Meðaldánartfðni á ári var
reiknuð fyrir hvert fjögurra ára tímabil fyrir sig og
Læknablaðið 2005/91 155