Læknablaðið - 15.02.2005, Qupperneq 56

UMRÆÐA & FRÉTTIR / NÁTTÚRUHAMFARIR í TÆLANDI
Þetta var erfitt en gekk allt glimrandi vel
- segir Friðrik Sigurbergsson læknir um ferð íslenskra heilbrigðisstarfsmanna til Tælands
Þröstur
Haraldsson
Pegar síðast fréttist var talið að fórnarlömb náttúru-
hamfaranna sem urðu á annan dag jóla í Asíu væru
allt að 300.000 talsins. Enn er fjölmargra saknað sem
tæplega eru enn á lífi eftir allan þennan tíma. Auk
þess að vera með mannskæðustu hamförum sögunnar
er þetta einnig mestu slysfarir sem frændþjóð okkar
Svíar hafa orðið fyrir. Óljóst er hversu margir Svíar
fórust í hamförunum en sennilega voru þeir á annað
þúsund talsins, jafnvel fleiri.
Pví er verið að rekja þetta hér að íslenskir læknar
og annað heilbrigðisstarfsfólk kom við sögu björg-
unaraðgerða austur í Tælandi á fyrstu dögum ársins.
Meðal þeirra var Friðrik Sigurbergsson læknir en
hann flaug ásamt 24 öðrum íslendingum til Bangkok
og flutti þaðan hátt í 40 Svía sem lent höfðu í flóðbylgj-
unni og orðið illa úti. Læknablaðið ræddi við Friðrik
um þessa för sem var að sjálfsögðu mikil reynsla fyrir
þá sem hana fóru.
Forsætisráðherra bauð Svíunum aðstoð 29. des-
ember og hópurinn var tilbúinn til brottfarar 31.
desember. Svíarnir þáðu boðið hins vegar ekki fyrr
en að kvöldi nýársdags og 2. janúar var lagt í hann.
í hópnum voru sex læknar, 12 hjúkrunarfræðingar,
tveir sjúkraflutningamenn, þrír frá Landsbjörgu, þar
af einn birgðavörður, einn frá Almannavörnum og
einn frá forsætisráðuneytinu.
„Við flugum til Bangkok með millilendingu í Tíbl-
isi í Georgíu en alls tók flugið 16 klukkustundir," sagði
Friðrik. „Við vissum ekki nákvæmlega hvernig sjúk-
linga við myndum fá svo við reyndum að undirbúa
okkur þannig að við gætum tekið einn eða tvo gjör-
gæslusjúklinga, auk annarra. Þegar við hittum sænsku
læknana kom í Ijós að enginn sjúklinganna þurfti á
gjörgæslu að halda en allir voru þeir verulega slasaðir
og veikir. Við vorum með 18 liggjandi sjúklinga og 20
sem gátu setið.“
Ansi ströng vakt
- Hvernig var ástand sjúklinganna?
„Þeir voru með mikla áverka, marðir um allan lík-
amann, gjarnan með eitt eða fleiri beinbrot, stór og
ljót sár, einkum á útlimum, sem sýking hafði hlaupið
í. Stór hluti fólksins hafði mikil einkenni drukknunar,
blóðrauð augu, húðblæðingar á brjósti og í andliti og
það hóstaði upp sandi. Það hafði greinilega verið við
dauðans dyr en bjargast fyrir einhverja slembilukku.
Eg hef aldrei séð svona stóran hóp með svæsin ein-
kenni drukknunar, þau sér maður afar sjaldan."
Sjúklingarnir voru á fyrsta flokks sjúkrahúsum í
Bangkok og höfðu notið góðrar þjónustu. „Það sem
búið var að gera fyrir þá var allt mjög vel gert. Sænsk-
ir kollegar okkur sögðu að sjúklingarnir væru síst verr
settir þarna en á sænskum sjúkrahúsum. Við sáum
hins vegar ekki sjúkrahúsin því sjúklingarnir voru
fluttir um borð til okkar svo allt gengi sem hraðast
fyrir sig. Við höfðum 20 tíma viðdvöl í borginni en
sá tími þurfti að líða þar til áhöfnin gat flogið aftur
til baka. Það mátti ekki minna vera því sjálf hefðum
við þurft meiri hvíld. Eftir brottför tók nefnilega við
30 klukkustunda þrotlaus vinna. Þetta var ansi ströng
vakt og allir orðnir þreyttir þegar til Svíþjóðar kom.
En þetta gekk allt glimrandi vel.“
Friðrik sagði að allur búnaður hefði verið við hönd-
ina og jafnvel meira en þurfti. „Þannig reynir maður
að útbúa sig en það verður þó að stilla útbúnaðinum
í hóf svo umframbirgðirnar þvælist ekki fyrir manni,“
sagði hann og bætti því við að nú væru menn reynsl-
unni ríkari ef fara þyrfti fleiri svona ferðir.
Mikil streita og sorg
íslenski hópurinn fór ekki víða, þau voru á flugvell-
inum og skruppu svo á hótel til að hvíla sig. Friðrik
sagði að það litla sem hann hefði séð af tælensku sam-
félagi hefði allt verið í föstum skorðum. Öðru máli
gegndi hins vegar um sænsku læknana sem þau hittu.
„Þeir voru algerlega í rusli. Eg hef aldrei séð
kollega með mikla reynslu í svæfinga- og gjörgæslu-
lækningum jafnilla farna af streitu og sorg. Þeir voru
bókstaflega grátandi og höfðu mikla þörf fyrir að tala
við okkur sem komum óþreyttir, segja okkur frá því
hversu erfið reynsla þetta hefði verið. Samt höfðu
þeir ekki verið á flóðasvæðunum heldur tekið á móti
fólkinu á sjúkrahúsum í Bangkok.
Flestir sjúklingarnir voru illa farnir og allir höfðu
misst einhvern náinn í hamförunum, maka eða börn
nema hvort tveggja væri. Sorgin var mikil. Þarna var
sænskur læknir með þrjú slösuð börn og mikið slasaða
eiginkonu en einn sonur þeirra hafði farist. Fólkið
hafði mismikla þörf fyrir að tjá sig, sumir vildu ræða
það sem hafði komið fyrir og sögðu ótrúlegar sögur.
Þau höfðu verið í algerri paradís þangað til þessi flóð-
bylgja skall yfir allt í einu og breytti staðnum í helvíti
á jörð. Þetta átti ekki að geta gerst. Aðrir sneru sér út
í horn og vildu ekki tala við okkur en flestir voru þó
farnir að treysta okkur áður en flugferðin var á enda.
Margir voru hræddir og kvíðnir þegar þeir komu um
borð en það var gaman að sjá hvernig þeir róuðust
smám saman og fóru að treysta okkur.“
196 Læknablaðið 2005/91