Læknablaðið - 15.04.2011, Qupperneq 46

UMRÆÐUR 0 G FRÉTTIR
LIFRARBÓLGUSMIT LÆKNIS
Fékk ekki að njóta vafans
Hávar
Sigurjónsson
Fyrir tæpu ári síðan fékk íslenskur skurðlæknir
á besta aldri þann úrskurð að hann væri með
lifrarbólgu C og þyrfti að gangast undir erfiða
lyfjameðferð sem tæki 24 vikur. Ekki er vitað
með vissu hvenær hann smitaðist af þessum
alvarlega sjúkdómi en fullvíst má telja að um
blóðsmit frá sjúklingi í aðgerð hafi verið að
ræða. Sjúkratryggingar íslands höfnuðu beiðni
um sjúkrapeninga á þeim forsendum að ekki
væri hægt að slá því föstu að læknirinn hefði
smitast í vinnunni.
Hann segist hafa verið blessunarlega óraunsær í
upphafi meðferðarinnar og engan veginn gert sér
grein fyrir hversu afgerandi áhrif hún myndi hafa
á líf hans. Nú er hann laus úr viðjum sjúkdómsins,
snúinn aftur til vinnu en ýmislegt gerðist meðan á
veikindunum stóð sem breytti viðhorfum hans til
vinnu og vinnustaðar; hann segir forgangsröðina
í lífi sínu hafa breyst og að það hafi verið
lærdómsríkt fyrir sig sem lækni að verða fangi í
eigin líkama um hálfs árs skeið.
Læknirinn féllst á að rekja þessa sögu í Lækna-
blaðimi en þó án þess að nafn hans komi fram, af
tillitssemi við sjúklinga hans þó smithætta sé engin
lengur af hans hálfu. Læknirinn strmdaði sémám
og gegndi síðan sérfræðings- og yfirlæknisstöðu á
þekktu sjúkrahúsi í Svíþjóð við góðan orðstír í 13
ár áður en hann flutti heim til íslands fyrir þremur
árum og hóf störf á Landspítalanum.
„Eg fór að finna fyrir breytingum á mínu
líkamlega ástandi í byrjun árs 2010. Það er reynd-
ar erfitt að tímasetja það nákvæmlega, en ég varð
var við breytingamar á því hvemig ég brást við
líkamlegri áreynslu. Ég var svo lengi að jafna
mig. Ég var búinn að vera duglegur að koma mér
í gott líkamlegt form árið á undan og hafði mjög
gott þrek og úthald, en þama fór ég skyndilega
að finna fyrir slappleika og miklum stirðleika í
líkamanum að morgni, verkjum í liðum sem ég
hafði aldrei þekkt áður. Ég áttaði mig samt ekki
á því hvað var að gerast og hélt í nokkrar vikur
að þetta hlyti að jafna sig. Ég fann líka fyrir því
að ég hafði ekki úthald í neitt nema rétt að sinna
vinnunni og eftir langar aðgerðir, 6-8 klukkutíma,
sem ég fann yfirleitt ekkert fyrir áður, var ég
gersamlega uppgefinn líkamlega og varð að
leggjast fyrir.
Eitt kvöld hitti ég nokkra gamla skólafélaga og
við fengum okkur í glas og að öllu óbreyttu hefði
slíkt átt að rjúka úr manni daginn eftir en í þetta
skiptið var engu líkara en ég ætlaði ekki að jafna
mig. Þá fór mig að gruna að eitthvað væri í ólagi
með mitt líkamlega ástand þó rétta skýringin
hvarflaði ekki að mér. Sambýliskonan mín hvatti
mig til að fara til læknis og ég gerði það, sem var
satt að segja fyrsta heimsókn mín til læknis frá
því ég var krakki. Ég valdi mér góðan lyflækni út
í bæ sem ég þekkti ekkert persónulega en hafði
heyrt látið vel af, fór til hans og lýsti einkennunum
fyrir honum. Honum fannst einkennin benda í
ýmsar áttir, jafnvel að ég væri orðinn þunglyndur.
Hann tók af mér blóðprufur og sendi mig í
hjartarannsókn en það voru síðan lifrarprufurnar
sem skiluðu brengluðustu niðurstöðunum og
hann sendi mig áfram til lifrarsérfræðings. Sá tók
fleiri blóðprufur og rannsóknir af lifrinni og þá
kom þetta í ljós. Það var í lok apríl. Þá var ég búinn
að finna fyrir einkennunum í 3-4 mánuði."
Hann lýsir þessu sem algeru reiðarslagi. Hann
hafi verið búinn að ímynda sér ýmislegt en þetta
hafi honum ekki dottið í hug. „Símtalið þar sem
læknirinn tilkynnti mér að ég væri með aktíva
lifrarbólgu C var algert reiðarslag. Þetta hafði
hreinlega ekki hvarflað að mér. En auðvitað áttu
öll einkennin vel við þegar greiningin lá fyrir.
Þá fór maður auðvitað að velta fyrir sér hvenær
smitið hefði hugsanlega getað átt sér stað og þó
ekkert sé hægt að fullyrða um það er líklegast að
það hafi gerst á þremur mánuðum áður en ég fór
að finna fyrir einkennunum. Það þýðir september
til desember 2009. En þó er ekki hægt að fullyrða
það og ég átti blóðprufur sem teknar voru af
mér í Svíþjóð þremur árum fyrr. Þær voru alveg
hreinar. Og ég hafði ekki orðið fyrir stungu eða
sambærilegu óhappi í aðgerð. Ef maður verður
fyrir stunguóhappi er það tilkynnt og í gang
fer mjög skilmerkilegur ferill. Það er fylgst með
manni og tekin sýni og gengið úr skugga um að
engin sýking hafi átt sér stað.
Vandi okkar skurðlæknanna er hins vegar sá að
þó við verðum ekki fyrir stungu kemur stundum
fyrir að blóð úr sjúklingi fer undir hanskann og
liggur við húðina kannski í nokkra klukkutíma.
Ef maður tekur eftir slíku tékkar maður á því að
sjúklingurinn sé ekki með smit af einhverju tagi
og síðan er það búið. Ég er reyndar einn af fáum
skurðlæknum sem er alltaf í tvöföldum hönskum
250 LÆKNAblaðið 2011/97