Læknablaðið - 15.11.2011, Blaðsíða 13

RANNSÓKN
O
I------1-------1-------1------1-------1------1-------1------1
0 12 24 36 48 60 72 84 96
Tími (mánuðir)
c
3
ítí
•E
‘<D
</)
cfl
E
■o
2
-3
co
CD
Ö
Ö
cvl
ö
o
ö
i----1-----r—
0 12 24
~i-----1--------1----1--------1----1
36 48 60 72 84 96
Tími (mánuðir)
Mynd 2. Heildarlifun sjúklinga sem gengust utidir lokuskipti vegna ósæðarlokuprengsla
á Islandi á tímabilinu 2002-2006. Gráa línan sýnir áætlaða lifun Islendinga afsama
kxjni og aldri yfir sama tímabil. Eflirfjögur ár sker línan við 95% vikmörk heildarlifunar
sjúklinga (blá brotalína) og er munurinn milli Itópa þar með ekki lengur marktækur (log
rank próf).
hjá þremur (0,4/100 sjúklingaár). Enginn sjúklinganna var lagður
inn vegna sega á lokunni eða þurfti á nýrri aðgerð að halda.
Fimm sjúklingar fengu hjartaþelsbólgu á tímabilinu samkvæmt
greiningarskilmerkjum Dukes. Greiningin var í öllum tilvikum
nema einu fengin með vélindaómun og blóðræktunum. Einn
sjúklingur lést á gjörgæslu fljótlega eftir greiningu en hinir lifðu af
án nýrrar aðgerðar. Fengu þeir sýklalyfjameðferð í æð samkvæmt
ræktunum og næmiprófi.
Á mynd 2 sést heildarlifun fyrir alla sjúklingana 156 og var
eins árs lifun 89,7% og fimm ára lifun 78,2%. Á myndinni sést
einnig samanburður á heildarlifun sjúklinganna og áætlaðrar
lifunar sambærilegs hóps íslendinga miðað við aldur, kyn og
rannsóknartímabil. Fyrsta mánuðinn var dánarhlutfall hærra í
aðgerðarhópnum, en eftir 48 mánuði skarast kúrfurnar og eftir
það er ekki marktækur munur á lifun hópanna. Mynd 3 sýnir
sjúkdómssértæka lifun sem var 93,5% ári frá aðgerð og 90,7%
eftir fimm ár.
Umræða
Niðurstöður rannsóknarinnar benda til þess að langtímaárangur
þessara aðgerða sé sambærilegur og lýst hefur verið í öðrum
rannsóknum.10 Rúmur fjórðungur (26,3%) sjúklinga lagðist inn
vegna lokutengdra vandamála og heildartíðni langtímafylgikvilla
reyndist 6/100 sjúklingaár. Af langtímafylgikvillum voru blæð-
ingar og blóðsegarek algengust en tíðni hjartaþelsbólgu reyndist
lægri. Samanburður á tíðni langtímafylgikvilla fyrir gervilokur og
lífrænar lokur í nokkrum helstu rannsóknum er sýndur í töflu II.
Engin tilfelli af segamyndun á hjartaloku greindust og ekki
þurfti að skipta út neinum hjartalokum vegna skemmda eða bilana
(SVD). Þó þarf að hafa hugfast að meðaleftirlitstími í þessari
rannsókn var aðeins 4,8 ár en lífrænar hjartalokur endast að
jafnaði mun lengur.5 Eftir 10 ár er tíðni bilaðra lífrænna loka
2-5% í erlendum rannsóknum og vex svo ár frá ári (10-25% eftir
Mynd 3. Sjúkdómasértæk lifun sjúklinga sem gengust undir lokuskipti vegna
ósæðarlokuþrengsla á íslandi á tímabilinu 2002-2006. Brotalínur sýna 95% vikmörk.
15 ár og 30-45% eftir 20 ár).11-12 Því svarar þessi rannsókn ekki
spurningunni um endingu lífrænna loka, né heldur hvort lífrænar
lokur með grind endist betur en grindarlausar lokur. Þar sem
meðalaldur sjúklinga sem fengu lífræna loku var hár (75 ár) má
gera ráð fyrir að endingartími lokanna sé í mörgum tilvikum
betri en áætlaðar lífslíkur. Til eru rannsóknir á sjúklingum sem
fengu svínalokur með grind þar sem eftirfylgdartími var rúmlega
tveir áratugir.11 Tíðni lokubilana reyndist 30% eftir 20 ár og 7%
sjúklinga þurftu enduraðgerð vegna lokutengdra vandamála.
Færri rannsóknir eru til fyrir grindarlausar lífrænar lokur enda
hafa þær verið skemur á markaði og aðeins í nokkrum þeirra
hefur sjúklingum verið fylgt eftir lengur en í áratug.13'16
Tafla II. Samanburður á rannsóknum á tíðni langtímafylgikvilla eftir ósæðar-
lokuskipti. Fylgikvillar eru gefnirupp miðað við 100 sjúklingaár.
Rannsókn (ár) Loku- gerð Sjúk- lingaár Blæð- ingar Blóð- segarek Hjartaþels- bólga Sega- myndun á loku
Emery (2005)7 St. Jude Medical® gerviloka 21.741 2,7 1,9 0,2 0,06
Khan (2001 )5 St. Jude Medical® gerviloka 3881 2,0 2,5 0,3 0,3
Butchart (2001 )22 Medtronic Hall® gerviloka 5120 1,2 2,3 0,4 0,04
Khan (2001 )5 Lífrænar lokur 3387 0,7 2,1 0,6 0,0
Bach (2005)23 Medtronic Freestyle® 4488 0,8 2,7 0,4 0,05
Eichinger (2008)11 St. Jude Medical Biocoh® 3321 0,8 2,1 0,5 Ekki tekið fram
Viktorsson (2010) Ýmsar lokugerðir 749 1,6 1,6 0,7 0,0
LÆKNAblaðið 2011/97 593