Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.05.2004, Page 255

TVEIR HJARTANS \TNIR: FORNLEIFAFRÆÐI OG TEXTAR
væðingunni, sem Netið er besta dæmið um, væri ekki stjórnað af
Vesturlöndum. Vera má, að þessi þróun eigi sér góðkynjaðri uppsprettu
en þörfina fyrir ný sóknarfæri kapítalismans, en í besta falli bíður sú
tilgáta enn sönnunar. Eins og fram hefur komið, líta margir svo á að
fomleifafræði sé enn eitt vestrænt verkefni og hugsanlega mun það ekki
breytast. En til þess að hún fái að vaxa, í hvaða átt sem vera skyldi, væri
æskilegt að geta breytt tækifærum í skipulagi og útgáfnmálum. Fom-
leifafræðingar ættu að geta unnið með fólki úr öðmm greinum og frá
öðrum löndum án þess að þurfa að óttast að það komi niður á fjár-
veitingum til þeirra. Fomleifafræðin gæti hnattvæðst án þess að fylgja
drottnunarhyggju arðsemissjónarmiða og tungumálarembings ef auð-
veldlega mætti nálgast gögn og fræðilegar umræður á Netinu, þannig að
lestur þeirra gæti verið skapandi. Til viðbótar við að breiða út þessar
aðgengilegu sérfræðirannsóknir gæti ný hvatning til skapandi skrifa - þar
sem fomleifafræðingum gæfist kostur á að leggja kenningar og rýni til
hliðar og skrifa sögu og bókmenntir - orðið til þess að samtímatúlkanir
kæmu fyrir almenningssjónir. Gengi þessi draumur efdr yrði útgáfa
fomleifafræðirita bundin \dð seljanlegar og læsilegar bækur. Með þvíyrði
miklu álagi létt af bæði fræðimönnum og trjám. Nýjar aðferðir þyrfd til
að meta frammistöðu fræðimanna. Ef við emm sammála um að engin
glóra sé í því að mæla árangur í tölum, verðum við að hafna slíkum
útreikningum. Hins vegar getum við einnig víkkað út umsagnir jafningja
í fræðunum þannig að gagnsemi verks verði könnuð jafnt innan fræðanna
sem fyrir almenning.
Nidurlag
Það væri því, á heildina htið, bæði æskilegt og hagkvæmt að sameina
textarannsóknir og rannsóknir á efiúsmenningu í þeim tilvikum þegar
báðar tegundir gagna em jafii ríkulegar og nákvæmar. Þar sem fomleifar
era ríkulegar en textar rýrir, mun fomleifafræðin reyna að leiða starfið
og öfúgt. I shkum tilfellmn getur sam\dnna engu að síður verið frjó þegar
hvor aðilinn veitir hinum nægilegt rými og áheym. Að því er skipu-
lagningu áhrærir, er hklegra að samþætt nám byggt á einingakerfi muni
verða leiðandi næstu áratugina og að shkt skipulag megi laga að
rannsóknum. Ef til þess kemur þarf að meta rannsóknaverkefni fremur
en deildir eða stofiianir, eins og þegar er raunin í sumum geimm.
253