Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.10.2008, Page 42

SIGRÍÐUR SIGURJÓNSDÓTTIR
í (3) má sjá nokkur algeng frávik í setningamyndun ungra íslenskra
barna.1-
(3) a. 3. pers.et.-mynd sagnar alhæfð
Eg situr eins og mamma. (=Egsit...) Fía(3;0:16)
Ég sefur hérna. (=Eg sef héma) Eva (2;2:28)
Ég gerir næst. (=Ég geri næst) Fía (2; 11:8)
Ég kemur rétt strax. (=Ég kem ...) Fía (3;4:13)
Ég vill ekki fara. Eva (2;3:9)
b. Érumlag í nf.
Mamma, Fía vantar lykla. (=... Fíu vantar...) Fía (1; 10:12)
Ég langar í brauð. (=Mig langar ...) Fía(2;ll:8) (ópers.legar sagnir/
Eva, vantar þú tissjúblað? (=... vantar þig ...) Fía (2;9:21) aukafallssagnir)
Ég finnst gott að hafa tröll. (=Mér finnst...) Fía (2;11:1)
Ég hlakka til í kvöld. Fía(2;ll:l) (persónuleg sögn)13
Ég er illt. (=Mér er illt) Fía(2; 11:18) (lýs.orðssagnfylling)
c. Sagnir í nafhhættd
Api sitja. (=Api á að sitja/Sittu api!) Eva (1;4:0)
Eva ekki láta illa. (=Eva má ekki láta illa) Eva (1;8:9)
Hún ekki bíta fuglana! (=Hún má ekki bíta íúglana) Birna (2;1:7)
d. Beita ekki andlagsstökki
Eva vill ekki hann. (=Eva vill hann ekki) Eva (1;11:28)
Nei, þú átt ekki mig. (=... þú átt mig ekki) Eva (2;2:6) (fornafn (andlag))
Þá ná þau ekki mér. (=Þá ná þau mér ekki) Fía (3;3:20)
Eva leyfir ekki mér að hafa skóna. (= Eva leyfir mér ekki...) Fía (3;2:5)
Ég var ekki það. (=Ég var það ekki) Eva (2 ;2:16) (sagnfylling)
Eva á ekki [þetta golfsett]. Eva (1 ;8:11) (nafnorð (andlag))
Ung íslensk börn alhæfa oft 3. persónu eintölumynd sagna, eins og í (3a),
þ.e. láta persónubeygðar sagnir standa í 3. persónu eintölu þó þær standi
með 1. persónufornafhi. Þau hafa öll frumlög í nefhifalli, einnig frumlög
aukafallssagna eins og í (3b), enda er frumlag í tungumálum langoftast
12 Sum þessara atriða eins og notkun sagna í 3. persónu, sjá (3a), og nefnifallshneigð,
sjá (3b), eru á mörkum beygingar- og semingafræði (e. morphosyntax).
13 Þetta dæmi er að sjálfsögðu ekki ffávik frá máli margra fullorðinna sem segja Ég
hlakka til. Aðrir segja aftur á móti Mig hlakkar til eða Mér hlakkar til. Ung börn
fylgja hins vegar yfirleitt þeirri reglu að hafa öll frumlög í nefnifalli.
4°