Þjóðlíf - 01.09.1990, Síða 54

LEIKLISTIN ÞARF
MEIRA HLUTVERK
í SAMFÉLAGINU
Segir Hlín Agnarsdóttir leikstjóri í Þjóðlífsviðtali
EINAR HEIMISSON
—Ég lít auðvitað ekki á mig sem ein-
hvern sjálfskipaðan gagnrýnanda þótt ég
hafi mínar skoðanir. Ég hef sagt þær
upphátt, öðrum þykir þægilegra að
þegja. I fáum orðum sagt er íslenskt leik-
hús í kreppu, en það þarf ekkert að
hamra á því — það er augljóst mál. Þessi
kreppa hlýtur líka að vera kreppa okkar
sjálfra andleg og listræn, segir Hlín, en
viðtalið hefst í Svíþjóð fyrir hálfum öðr-
um áratug:
— Ég fór til Svíþjóðar 1976 og var við
nám í Uppsölum í byrjun. Það var kallað
skapandi leikræn tjáning, foreldrar mínir
og fleiri botnuðu aldrei í hvað það væri.
Það var verklegt leiklistarnám og hugsað
fyrir sænska móðurmálskennara, sem
vildu nota leiklist við kennslu. Mig lang-
aði alltaf til að læra leikstjórn, en á þessum
tíma var mjög erfitt að komast í beint nám
í henni. Síðan fór ég til Stokkhólms og var
þar í tvö ár og lauk prófi í leikhúsfræðum
1979. Ég lagði aðaláherslu á leikstjórn og
skrifaði lokaritgerð um umdeilda upp-
færslu á Puntila og Matta eftir Brecht í
Stokkhólmi 1978. Ástæðan fyrir því að ég
valdi þessa sýningu, sem var í anda ’68
tímabilsins, var vitaskuld sú, að ég var á
þessum árum mjög róttæk.
— Síðan fór ég frá Stokkhólmi 26 ára
gömul og óttaðist að fá aldrei neitt að gera í
þessu fagi. Þrá mín var sú að vinna verk-
lega í leikhúsi, frekar en vera leikhúsráðu-
nautur eða eitthvað þvíumlíkt. Ég var með
umsókn frá blaðamannaháskólanum í
Gautaborg í töskunni þegar ég hitti konu
úti á götu, sem var aðalkennarinn við
deildina í Uppsölum, þar sem ég hafði
verið áður. Hún bauð mér starf aðstoðar-
kennara við deildina og þar vann ég með
leiklistina aftur sem uppeldis- og kennslu-
tæki.
Á þeim tíma komst ég í kynni við mjög
færa breska kennara, þau Dorothy Heat-
hcote og Gavin Bolton sem voru braut-
ryðjendur í slíku starfi í Bretlandi og
þangað fór ég 1980 til þess að kynna mér
bresku aðferðina, sem aðallega gekk út á
að nota leiklist til kennslu ýmissa náms-
greina.
— Þegar ég kom heim 1981 lagði ég
leikstjórnardrauminn á hilluna og ein-
beitti mér að því að nota leiklist sem
kennslutæki. Ég fór að kenna við Kenn-
araháskóla Islands. Það var áhugi í byrjun
og fólk spennt og vildi læra, kynnast nýj-
um hugmyndum, en síðan var ekkert gert.
Mér finnst tvímælalaust vanta meiri leik-
list og tjáningu inn í íslenska skólakerfið.
Það þyrfti að koma á samvinnu milli
Leiklistarskólans og Kennaraháskólans
og þróa aðferðir til að nota við kennslu.
Við erum á eftir hvað varðar alla kennslu í
tjáningu og því tók ég sérstaklega eftir
þegar ég var að kenna í Menntaskólanum í
Hamrahlíð. Þar var ágætur leiklistará-
fangi og aðrir kennarar við skólann sögðu
mér að þeir nemendur, sem höfðu sótt
hann, kæmu betur fyrir í öðrum verkefn-
um, væru öruggari, hefðu persónulegri
framkomu og væru þroskaðri í mannleg-
um samskiftum. Okkar nemendur kunna
ekki almennt nógu vel að tjá sig. Við leggj-
um of mikla áherslu á aðra þætti í móður-
málskennslunni eins og t.d. að lesa og
skrifa, en gleymum því að fólk þarf oftast
að tjá sig munnlega. Það ætti að gera leik-
list að skyldu frá upphafi skólagöngu og
sömuleiðis í námi kennara.
— Ég reyndi að koma leiklistinni inn í
skólana, en fór smám saman að missa
áhugann á því, enda viðbrögðin ekki mik-
il. Þá fór ég meira út í leikhúsvinnu og
fékk svolítið að gera, en ekki í leikstjórn.
Ég fór þá að gera mínar eigin tilraunir,
leikstýrði mest í menntaskólum, þar sem
ég gat haft áhrif á verkefnaval og annað og
þær sýningar urðu alls 8. Þar þurfti ég að
byrja frá grunni og kenna fólki allt frá því
Hlín Agnarsdóttir leikstjóri hefur vakið athygli fyrir nýjar
hugmyndir í íslensku leikhúsi. Hún hefur beitt sér fyrir aukinni
leiklistarkennslu í skólwn og sett upp margar nemendasýningar í
framhaldsskólum. Hún hefur gagnrýnt leikstarfsemi hérlendis og
talar um kreppu í íslensku leikhúsi um þessar mundir. Hún hefur
alltaf haft mjög sjálfstœða afstöðu til stjórnmála og kvennabaráttu,
ekki síður en til leikhússins. Hún er núna að vinna að handriti fyrir
afmœlissýningu Útvarpsins og kvikmyndahandriti, sem byggir á
gamalli þjóðsögu, sem flutt er inn í tímabilið 1950-60. Allt þetta
rœðir Hlín í Pjóðlífsviðtali.
54 ÞJÓÐLÍF