Læknablaðið : fylgirit - 01.06.2006, Blaðsíða 20

ÁGRIP ERINDA / XVII. ÞING FÉLAGS ÍSLENSKRA LYFLÆKNA
meningitidis) eru gríðarlegt heilsufarsvandamál um allan heim.
Settar hafa verið fram kenningar um síðbúna sjálfsofnæmiskvilla í
kjölfar sýkinga með meningókokkum af hjúpgerð B. Við gerðum
afturvirka rannsókn þar sem könnuð voru kiínísk einkenni,
alvarleiki sjúkdóms og fylgikvillar hjá þeim sem greindust með
ífarandi sýkingu af völdum meningókokka á íslandi.
Efniviður og aðferðir: Sjúkraskrár þeirra einstaklinga sem höfðu
greinst með ífarandi sýkingu af völdum meningókokka á Islandi
á árunum 1975 til 2004 voru skoðaðar. Enn fremur leituðum við
handvirkt að síðbúnum sjálfsofnæmisfylgikvillum og leituðum að
sjálfsofnæmissjúkdómum með leit í ICD 9 og ICD 10 kóðum.
Niðurstöður: Á þessu 30 ára tímabili greindust 562 einstaklingar
með 566 tilfelli af ífarandi meningókokkasýkingum. Skoðaðar voru
sjúkraskár 538 einstaklinga. Þar af voru 400 börn (meðalaldur 4,7 ár)
og 138 fullorðnir (meðalaldur 32,3 ár). Meðallengd einkenna fyrir
innlögn var 27,6 klukkustundir. Meirihluti einstaklinga greindist
með heilahimnubólgu, eða 62,5%, en 33,6% einstaklinga greindust
með blóðsýkingu. Meðaltal GMSPS skors hjá börnum sem lifðu
var 1,9 en 8,3 hjá þeim sem létust (p<0,05). Meðaltal APACHE
II skors hjá fullorðnum sem lifðu var 8,4 en 20,5 hjá þeim sem
létust (p<0,05). Dánartíðnin hélst óbreytt á rannsóknartímabilinu.
Tíðni langtímafylgikvilla var 8,7%. Algengasti fylgikvilli var
heyrnarskerðing og drep í húð.
Ályktanir: Dánartíðni einstaklinga með ífarandi meningó-
kokkasýkingu er svipuð hér á landi og hefur verið lýst annars staðar.
Sterk tengsl eru milli klínískra einkenna við innlögn og dánartíðni,
bæði á meðal barna og fullorðinna. Tíðni langtímafylgikvilla er há.
Engin tengsl fundust milli sýkinga með hjúpgerð B og síðbúinna
sjálfsofnæmiskvilla. Okkar niðurstöður styðja að hafnar verði
klínískar prófanir með bóluefni gegn hjúpgerð B sem fyrst.
E 7 Spá þarfir sjúklings við innlögn á sjúkrahús
fyrir um afdrif einu ári síðar?
Pálmi V. Jónsson', Anja Noro2, Anna B. Jensdóttir1, Gunnar Ljunggren3, Else V.
Grue4, Marianne Schroll5, Gösta Bucht6, Jan Björnsson4, Harriet Finne-Soveri2,
Elisabeth Jonsén6
'Landspítali, STAKES, 2Centre for Health Economics, Helsinki, -’taugavísindadeild
Karolinska Institutet Stokkhólmi, 4Diakonhjemmets Hospital Osló, 'Bispebjerg
Hospital Kaupmannahöfn, ‘Háskólasjúkrahúsið Umeá
palmivj@landspitalUs
Inngangur: Markmið rannsóknarinnar var að finna spáþætti
fyrir afdrif við eilt ár með tilliti til lifunar, vistunar á stofnun og
endurinnlagna meðal aldraðra sem eru lagðir brátt inn á sjúkrahús.
Efniviður og aðferðir: Slembiúrtak var tekið úr hópi sjúklinga 75 ára
og eldri sem voru lagðir brátt inn á lyflækningadeildir sjúkrahúsa
á Norðurlöndunum fimm; n=770. Gögnum var safnað á fyrsta
sólarhring með MDS-AC mælitækinu og niðurstöður tengdar við
afdrif (dauða, vistun á öldrunarstofnun og endurinnlagnir) eftir eitt
ár í hverju landi fyrir sig: Danmörku (D), Finnlandi (F), íslandi (í),
Noregi (N) og Svíþjóð (S). Beitt var fjölþáttagreiningu.
Niðurstöður: Eftir eitt ár bjuggu 55% sjúklinganna á eigin heimili
(D=58%, F=47%, í=58%, N=50%, S=61%), 11% bjuggu á stofnun
(D=9%, F=5%, í=19%, N=14%, S=6%) en 28% höfðu látist
(D=13%, F=30%, í=20%, N=36%, S=23%). Átján af hundraði
bjuggu á eigin heimili án endurinnlagna á sjúkrahús á tímabilinu
(D=5%, F=16%, í=23%, N=26%, S=22%). Vitrænt og líkamlegt
færnitap við innlögn voru marktækir spáþættir fyrir stofnanavistun
en nýr heilsufarsvandi spáði fyrir um dauða eftir eitt ár. Sjálfstæðar
innlagnarbreytur skýrðu 36% af breytileika varðaði stofnanavistun
en 14% af breytileika vegna dauða (logistic regression analyses;
R-square).
Ályktanir: Talsverður breytileiki sést eftir eitt ár í afdrifum sjúklinga
sem eru lagðir brátt inn á lyflækningadeildir á Norðurlöndum.
Niðurstöður okkar benda til þess að kerfisbundið mat á þörfum og
færni aldraðra við innlögn geti skilgreint áhættuhóp hvað varðar
óæskileg afdrif. Slíkt mat er fyrsta skrefið í því að vinna gegn
endurinnlögnum og stofnanavistun aldraðra.
E 8 Áhættumat Hjartaverndar fyrir hjarta- og
æðasjúkdóma í samræmi við nýjar evrópskar leiðbeiningar
Thor Aspelund', Guðmundur Porgeirsson1-2, Gunnar Sigurðsson1-2, Vilmundur
Guðnason1-2
■Hjartavernd, 2Landspítali
aspehind@hjartCL is
Inngangur: Áhættureiknivél Hjartaverndar hefur verið í notkun
á vefsetri stofnunarinnarðan 2003. Um svipað leyti gáfu
Evrópusamtökin um forvarnir hjarta- og æðasjúkdóma út nýjar
leiðbeiningar um áhættumat. Þar er lagt til að svonefnd SCORE-
(Systematic Coronary Risk Evaluation) áhættukort verði notuð
við mat á lfkum á dauðsfalli vegna hjarta- og æðasjúkdóma á næstu
10 árum. Sitt hvort kortið er notað fyrir svæði með lága eða háa
áhættu. Mikilvægt er að vita hvernig áhættumat á íslandi samræmist
áhættumati í Evrópu.
Efniviður og aðferðir: Gögn 15.553 einstaklinga (52% konur)
úr Hóprannsókn Hjartaverndar voru notuð. Upplýsingar um
dánardag og dánarorsök voru fengnar frá Hagstofu Úíslands. Sömu
aðferðarfræði var beitt og við gerð SCORE-kortanna. Líkur á
dauða á næstu 10 árum vegna hjarta- og æðasjúkdóma voru metnar
fyrir hvern einstakling út frá aldri, reykingasögu, heildarkólesteróli
og blóðþrýstingi. Grunnáhætta (meðaláhætta eftir aldri) fyrir karla
og konur, svo og hlutfallsleg áhætta vegna reykinga, hækkunar
kólesteróls um lmmól/L og hækkunar blóðþrýstings um 10 mmHg
var metin.
Niðurstöður: Hlutfallsleg áhætta vegna ofangreindra áhættuþátta
er næstum sama á íslandi og í Evrópu. Grunnáhætta karla er
mitt á milli lágrar og hárrar áhættu, eins og hún er skilgreind af
SCORE og grunnáhætta kvenna telst lág. Fylgni milli áhættumats
Hjartaverndar og SCORE er næstum fullkomin eða 0,99. Með því
að skoða næmi og sértæki sést að SCORE-kortið fyrir svæði með
lága áhættu á vel við á Islandi.
Ályktanir: Mjög gott samræmi er á milli áhættumats Hjartaverndar
og SCORE. Grunnáhætta og hlutfallsleg áhætta vegna helstu
áhættuþátta sker sig ekki úr á íslandi miðað við Evrópu. Áhætta á
dauðsfalli á næstu 10 árum vegna hjarta- og æðasjúkdóma telst lág
á íslandi, þó svo að lagt sé til af Evrópusamtökunum að nota kort
fyrir háa áhættu fyrir lönd á norðurhveli.
20 Læknablaðið/Fylgirit 52 2006/92