Læknablaðið : fylgirit - 01.06.2006, Blaðsíða 35

ÁGRIP VEGGSPJALDA / XVII. ÞING FÉLAGS ÍSLENSKRA LYFLÆKNA
stöðva blæðingu, en duga þó ekki alltaf og dánarhlutfall er hátt.
Recombinant factor VII (rfVII), sem ætlað er sjúklingum með
blæðingarsjúkdóma hefur verið reynt við slíkar blæðingar, oft
með góðum árangri. Lítið er skráð um virkni lyfsins við blæðingar
í hjartaaðgerðum. Markmið þessarar afturvirku rannsóknar var
að kanna árangur meðferðar með rFVII á Landspítala í slíkum
aðgerðum.
Efniviður og aðferðir: Frá júní 2003 til febrúar 2006 hafa 10
sjúklingar fengið rFVII vegna meiriháttar blæðinga, tengdum
hjartaaðgerðum á Landspítala. Upplýsingum var safnað úr
sjúkraskrám og aðgerðarlýsingum.
Niðurstöður: Algengustu aðgerðimar voru ósæðarlokuskipti
með eða án kransæðarhjáveitu. Meðalaldur sjúklinganna var 66
ár (36-82) og voru allir í NYHA*-hjartabilunarflokki III eða IV.
Meðaltímalengd aðgerðanna var 673 mínútur (475-932). Sjúklingar
fengu að meðaltali 17 einingar af rauðkornaþykkni í aðgerð (5-61)
auk blóðs úr hjarta- og lungnavél. Hjá níu sjúklingum náðist að
stöðva blæðingu. Þrír þurftu þó í enduraðgerð vegna blæðinga, þar
af einn sjúklingur í tvær. Blæðingartími (APTT** og PT***) styttist
mjög við gjöf rFVU. Fimm sjúklingar létust. Einn lést úr óstöðvandi
blæðingu í aðgerð. Annar dó úr blóðtappa í heila og í lungum.
Aðrar orsakir voru hjartadrep, fjölkerfabilun og blóðstorkusótt.
Alyktanir: Hár aldur, alvarlegur hjartasjúkdómur og langar
skurðaðgerðir, mikil blæðing og fullreynd meðferð blóðhluta eru
einkennandi fyrir sjúklinga sem fengið hafa rFVII í hjartaaðgerð hér
á landi. Svo virðist sem rFVII sé mjög virkt lyf í að stöðva alvarlegar
blæðingar í hjartaaðgerðum. Dánartíðni er þó há. Rannsaka þarf
betur fylgikvilla rFV/7-meðferðar, en lyfið gæti hafa stuðlað að
myndun blóðtappa í heila og lungum hjá einum sjúklingi.
* NYHA = New York Heart Association
** APTT = Activated Partial Throboplastin Time; *** PT = Prothrombin Time
V 26 Carcinoid lungnaæxli á íslandi
•Jóhanna M. Sigurðardóttir1, Kristinn Jóhannsson', Helgi ísaksson2, Steinn
■Jónsson3'1, Bjami Torfason1-5, Tómas Guðbjartsson1-’
‘Hjarta- og lungnaskurðdeild Landspítala, 2Rannsóknastofa HÍ í meinafræði,
lungnadeild Landspítala, ’læknadeild HÍ
<omasgudbjarlsson@holmait.com johannamsig@yahoo.com
Inngangur: Carcinoid æxli eru krabbamein af taugainnkirtlauppruna
(neuroendocrine) (APUD-frumur) og er algengast að þau greinist
í kviðarholi, sérstaklega í botnlanga. Þau geta einnig greinst í
lungum, jafnt í báðum kynjum og á öllum aldri. Til er eldri rannsókn
á carcinoid lungnaæxlum greindum á íslandi. Sú rannsókn náði
hins vegar aðeins til 20 tilfella sem öll voru greind á tímabilinu
1955-1984 (1). Markmið þessarar rannsóknar er að kanna hegðun
þessa sjúkdóms hér á landi frá 1981, með aðaláherslu á árangur
meðferðar og vefjafræði æxlanna.
Efniviður og aðferðir: Rannsóknin er afturvirk og nær til allra
sjúklinga sem greindust með carcinoid æxli í lungum á Islandi
á tímabilinu 1981-2005. Upplýsingar fengust úr meinafræði- og
sjúkraskrám auk Krabbameinsskrár Krabbameinsfélags íslands.
Skráðar voru upplýsingar um einkenni, meðferð og greiningarmáta.
Lagt var mat á árangur meðferðar og reiknaðar lífshorfur. Öll
vefjasýni voru endurskoðuð af meinafræðingi og æxlin stiguð
samkvæmt TNM-stigunarkerfi fyrir lungnakrabbamein.
Niðurstöður: Frá 1981 til 2005 greindust samtals 46 sjúklingar (17
karlar og 29 konur, meðalaldur 47 ár, bil 20-86 ár) með carcinoid
lungnaæxli á íslandi, sem er 2% af öllum lungnakrabbameinum
sem greindust á sama tímabili. Algengasta einkenni sem leiddi til
greiningar var hósti og lungnabólga en 30 sj úklingar (65 %) greindust
fyrir tilviljun við myndrannsóknir á lungum. Hjá 31 sjúklingi voru
æxlin staðsett í miðju lunganu, oftast í hægra lunga. Meðalstærð
æxlanna var 2,6 cm (bil 1-5,5 cm). Langoftast var um dæmigerða
(classical) vefjagerð að ræða (90%) en fjórir sjúklingar voru með
illkynja afbrigði (atypical). Einn þessara sjúklinga greindist með
meinvörp í litla heila og dó skömmu síðar. Hinir sjúklingamir voru
allir á stigum I eða II, þar af tveir með meinvörp í miðmætiseitlum
Allir sjúklingamir fóru í skurðaðgerð, oftast blaðnám (87%) en hjá
einum sjúklingi þurfti að nema á brott allt lungað. Engir sjúklingar
létust innan 30 daga eftir skurðaðgerð. Af 46 sjúklingum hefur
aðeins einn (2%) látist úr sjúkdómnum.
Ályktanir: Carcinoid lungnaæxli virðast álíka algeng hér á landi og
í nágrannlöndum okkar. Hegðun þessara æxla er yfirleitt tiltölulega
góðkynja en í sumum tilvikum geta þau sáð sér í eitla og jafnvel í
önnur líffæri. Árangur skurðaðgerða er góður og langtímahorfur
sömuleiðis.
Heimildir
1. Hallgrimsson JG. et al. Bronchopulmonary carcinoids in Iceland 1955-1984. A
retrospective clinical and histopathologic study. Scand J Thorac Cardiovasc Surg 1989;
23:275-8.
V 27 Miðblaðsheilkenni. Klínísk einkenni og meinafræði
Jón Þorkcll Einarsson'. Jónas G. Einarsson1, Helgi J. ísaksson2, Gunnar
Guömundsson1
'Lungnadeild og 2rannsóknastofa í meinafræði, Landspítala
jonthorkell@gniail. com
Inngangur: Miðblaðsheilkenni (middle lobe syndrome) er sjaldgæft
sjúkdómsástand í miðblaði hægra lunga. Lítið er vitað um klínísk
einkenni og meinafræði þess. Tilgangur rannsóknarinnar var að
kanna þessi atriði.
Efniviður og aðferðir: Skoðuð voru sjúkragögn sjúklinga þar sem
miðblaðið hafði verið fjarlægt árin 1993 til 2006. Þeir fundust með
leit í gagnagrunni Rannsóknarstofu í meinafræði Landspítala og
sjúkraskýrslur frá klínískum deildum voru kannaðar.
Niðurstöður: Um var að ræða 18 sjúklinga, fimm karla og 13 konur
á aldrinum 2-86 ára (meðaltal 53 ár). Algengast var að sjúklingar
hefðu endurteknar sýkingar (13) og hósta (12). Einnig uppgang
(níu), mæði (átta), brjóstverk (sjö) og blóðhósta (tveir) sem
einkenni.
Átta voru með teppusjúkdóm í lungum. Við skoðun heyrðist
önghljóð yfir lungum hjá sjö sjúklingum. Tölvusneiðmyndir voru
til af öllum sjúklingunum og sýndu þær þéttingu (níu), samfall
(níu), berkjuskúlk (sex) og dreifðar þéttingar (fjórar). Hjá
einum sást aðskotahlutur í berkju. Vefjafræðilegar greiningar
voru berkjuskúlk hjá 10 sjúklingum, trefjavefslungnabólga hjá
sex, langvinnar bólgubreytingar hjá fimm, lungnahrun hjá
tveimur, einn sjúklinganna hafði æxli við eða í berkju og einn
var með aðskotahlut í berkju. Berkjuspeglun hafði verið gerð
Læknablaðið/Fylgirit 52 2006/92 35