Læknablaðið : fylgirit - 01.06.2006, Qupperneq 39

ÁGRIP VEGGSPJALDA / XVII. ÞING FÉLAGS ÍSLENSKRA LYFLÆKNA
V 36 Sameindaerfðafræðileg rannsókn á algengi faraldra
sveppasýkinga í blóði
Lena Rós Ásmundsdóttir'. Helga Erlendsdóttir2, Gunnsteinn Haraldsson1-2, Hong
Guo3, Jianping Xu’, Magnús Gottfreösson1-2
'Læknadeild HÍ, 2Landspítali, ’McMaster University, Hamilton, Kanada
magmisgo@lamlspitali.is
Inngangur: Tíðni alvarlegra sveppasýkinga fer ört vaxandi hér á landi.
Dánartíðni sjúklinga með slíkar sýkingar er mjög há. Rannsóknir
hafa verið gerðar á útbreiðslu þessara sýkinga en umfang faraldra
í stærra samhengi er óljóst. Markmið rannsóknarinnar var að
rannsaka sameindaerfðafræðilega eiginleika allra Candida stofna
sem ræktuðust úr blóði sjúklinga á íslandi á 15 ára tímabili og meta
þannig umfang faraldra sveppasýkinga í blóði á landsvísu.
Efniviður og aðferðir: Öllum tiltækum stofnum af Candida sp.
sem ræktast höfðu úr blóði sjúklinga á íslandi 1980-2005 (N=205)
var safnað. Arfgerð sveppastofnanna var ákvörðuð með því að
magna upp erfðaefnið með AP-PCR. Notaðir voru fjórir vísar:
M13, (GACA)4, T3B og PA03. Skyldleikatré voru gerð til að meta
innbyrðis skyldleika sveppastofnanna. Hópsýking var skilgreind
þegar stofnar af sömu arfgerð ræktuðust frá tveimur eða fleiri
sjúklingum á sömu deild á innan við 30 daga tímabili
Niðurstöður: Sveppastofnarnir skiptust þannig: Candida albicans
61,5% (126 stofnar), C. glabrata 14,1% (29), C. tropicalis 10,2%
(21), C. parapsilosis 8,3% (17), C. dubliniensis 3,9% (átta) og aðrar
Candida tegundir 2% (fjórir). Með því að nota M13 vísinn fundust
62 stofnar C. albicans, átta af C. glabrata, fimm af C. tropicalis, fimm
af C. parapsilosis og sjö af C. dubliniensis. Á rannsóknartímabilinu
greindust 12 hópsýkingar, tveir stofnar með sambærilega arfgerð
í hverri: C. albicans sjö, C. tropicalis þrír, C. glabrata einn og C.
parapsilosis einn. Hlutfall sveppasýkinga í blóði sem orsakaðist af
útbreiðslu skyldra stofna var því að lágmarki 11,7% (n=24).
Ályktanir: í óvöldu þýði sjúklinga má álykta að 11,7%
sveppasýkinga í blóði hið minnsta megi rekja til lítilla faraldra eða
hópsýkinga. Hætta á slíkri útbreiðslu er háð bæði sjúklingahópi og
legudeild og reynist vera mest á gjörgæsludeildum.
V 37 Alvarleiki og birtingarmynd ífarandi sýkinga með
Streptococcus pyogenes á íslandi
Lovísa Ólafsdóttir1, Helga Erlendsdóttir2, Magnús Gottfreðsson1-1
‘Læknadeild HÍ, 2sýklafræðideild og ’lyflækningadeild Landspítala
magnusgo@lamlspitali.is
Inngangur: Streptococcus pyogenes er algeng orsök yfirborðssýkinga
hér á landi. í undantekningartilfellum getur sýkillinn borist í blóðrás
og þá valdið alvarlegum sýkingum með hárri dánartíðni. Tilgangur
rannsóknarinnar var að kanna faraldsfræði ífarandi sýkinga hér á
landi ásamt einkennum, meðferð og afdrifum sjúklinga.
Efniviður og aðferðir: Farið var yfir niðurstöður blóð-, lið- og
mænuvökvaræktana og sjúkdómsgreiningar á sjúkrahúsum á
árunum 1975-2005. Rannsóknarhópinn mynduðu þeir sem
höfðu jákvæða ræktun fyrir S. pyogenes eða fengu greininguna
sýklalost eða fellsbólga með drepi. Upplýsingar voru fengnar
með því að yfirfara sjúkraskrár rannsóknarhópsins. APACHE-II
stigunarkerfið var notað til þess að bera sjúklinga saman og meta
alvarleika sýkingarinnar við komu á sjúkrahús.
Niðurstöður: Tvö hundruð og sjö tilfelli uppfylltu skilyrði
rannsóknarinnar á síðustu 30 árum. Upplýsingar fundust um 192
sjúklinga, 150 fullorðna og 42 börn. Meðalaldur fullorðinna var 62,6
ár og barna 5,1 ár. Fyrstu 10 ár rannsóknartímabilsins var nýgengi
sýkinga 0,79/100.000/ár, næstu 10 árin 2,79/100.000/ár og á síðustu
10 árunum var nýgengið 3,43/100.000/ár (p<0,05). Greinilegur
árstíðarbundinn munur var á sýkingatíðni, en 28,65% sýkinganna
greindust í mars og apríl. Sýkingar í mjúkvefjum ásamt blóðsýkingu
var algengasta birtingarformið. B-laktam lyf voru notuð í 97,2%
tilfella. Meðallengd sýklalyfjameðferðar í æð var 11,6 dagar.
Dánartíðni sjúklinga var 10,4%.
Ályktanir: Nýgengi ífarandi sýkinga af völdum S. pyogenes hefur
aukist á síðastliðnum 30 árum. Alvarlegum sýkingum virðist fara
fjölgandi. Áhugavert væri að skoða þessar niðurstöður í samhengi
við stofngerðir sýkilsins.
V 38 Meðferð við sykursýki tegund 2 á
Heilbrigðisstofnuninni Selfossi
Margrét Dís Oskarsdóttir'. Ragnar Gunnarsson2
•Læknadeild HÍ, 2Heilbrigðisstofnunin Selfossi
mdo@hi.is
Inngangur: Sykursýki er algengur og alvarlegur sjúkdómur (1). Á
undanförnum árum hefur komið í ljós að góð stjórn blóðsykurs,
blóðþrýstings og fleiri þátta getur seinkað eða komið í veg fyrir
langvinna fylgikvilla (2,3) sem valda skerðingu lífsgæða og
miklum kostnaði fyrir heilbrigðiskerfið (1). Árið 2002 voru gefnar
út klínískar leiðbeiningar á vegum Landlæknisembættisins um
meðferð við sykursýki af tegund 2 og er því tímabært að spyrja
hvort slíkt skili sér í bættri meðferð sykursjúkra (4).
Efniviður og aðferðir: Rannsóknin var afturvirk og tók til
áranna 1999-2003. Upplýsingar voru fengnar úr sjúkraskrám 60
einstaklinga, völdum handahófskennt úr þýði 130 einstaklinga
sem höfðu greininguna sykursýki tegund 2 á þessu tímabili á
Heilsugæslustöðinni á Selfossi (2,0% af íbúum svæðisins). Skráð
var í töflu hvort og hvaða ár eftirfarandi mælingar/rannsóknir
lágu fyrir: hjartalínurit, augnskoðanir, fótapúlsar, taugaskoðanir,
blóðþrýstingur og þyngdarstuðull. Öll mæld blóðrannsóknargildi,
sem getið er um í klínískum leiðbeiningum, voru einnig skráð.
Niðurstööur: Meðalaldur úrtaksins var 69+11,5 ár. Meirihlutinn
voru karlar (59%) og meðalþyngd var 96±21 kg. hjá þeim 76% sem
voru vigtaðir á tímabilinu. Meðaltal langtímablóðsykursmælinga,
HbAlc, lækkaði úr 7,46+1,2% í upphafi tímabilsins í 6,53±0,7%
við lok þess (p<0,01). Blóðþrýstingurinn lækkaði úr 154±17,5 og
83±10,8 mmHg árið 1999 í 138±18,1 og 80±8,4 mmHg árið 2003
(p<0,01). Árið 1999 var heildarkólesteról 5,7±0,7 mmól/1 en árið
2003 var það komið niður í 4,7±0,9 mmól/l (p<0,01). Hlutfall
sjúklinga, sem náði settum markmiðum leiðbeininga, jókst á
tímabilinu (HbA]C: 50 á móti 88%; blóðþrýstingur: 17 á móti 76%
og 39 á móti 88%; heildarkólesteról: 35 á móti 71% (p<0,01). Ekki
voru marktækar breytingar (p<0,l) í tíðni mælinga. Sérstaklega
þarf að auka eftirfarandi þætti: hjartalínurit, tauga- og æðaskoðanir,
líkamsþyngdarmælingar sem og vísun til augnlækna.
Læknablaðið/Fylgirit 52 2006/92 39