Læknablaðið : fylgirit - 15.04.2008, Blaðsíða 17

VÍSINDl Á VORDÖGUM
FYLGIRIT 56
á lífupplýsingafræðilegan hátt og sýnt fram á að kortlagning
okkar stenst samanburð við metýltengda eiginleika sem sann-
reyndir hafa verið með líffræðilegum tilraunum. Þá höfum við
sýnt fram á möguleika á hagnýtingu kortlagningarinnar til að
auka skilning á hlntverki DNA metýlunar.
V-20 Æsavöxtur (acromegaly) vegna villiframleiðslu á
vaxtarhormónakveikju frá krabbalíki í lunga - sjúkratilfelli
Páll S. Pálsson1, Ari Jóhartnesson1, Tómas Guðbjartsson2,3
Tyflækningasviði 1,2hjarta- og lungnaskurðdeild Landspítala,
3læknadeild HÍ
pallpals@landspitali.is
Inngangur: Æsavöxtur stafar langoftast af offramleiðslu vaxt-
arhormóns (VH) frá góðkynja æxli í heiladingli. I einstaka tilvik-
um (<1%) getur æxli annars staðar í líkamanum, t.d. briseyjaæxli
eða krabbalíki í lungum, orsakað æsavöxt með framleiðslu á
vaxtarhormónakveikju (growth hormone releasing hormone,
GHRH). Hér er lýst einu slíku tilfelli.
Tilfelli: 42 ára kona greindist fyrir tilviljun með 7 cm stórt æxli
miðlægt í hægra lunga. Hún hafði aldrei reykt eða kennt sér
meins frá lungum. Tveimur árum áður hafði greinst hjá henni
hnútur í skjaldkirtli með vægri skjaldvakaofseytingu (sub-
clinical thyrotoxicosis). Hálfu ári síðar greindi einn höfunda (AJ)
hjá henni æsavöxt. Segulómun sýndi vægt stækkaðan heilading-
ul og IGF-1 mældist langt yfir efri mörkum. Hafin var meðferð
með lanreótíð og síðar einnig með cabergolin. Rúmu ári eftir að
meðferð hófst var fyrirhuguð aðgerð á heiladingli en fyrir þá að-
gerð var tekin lungnamynd sem sýndi áðurnefnt æxli. Gerð var
ástunga á æxlinu og kom í ljós dæmigert krabbalíki án illkynja
frumna. í skurðaðgerð var æxlið fjarlægt ásamt mið- og neðra
lungnablaði, og voru skurðbrúnir hreinar og eitilmeinvörp ekki
til staðar. Gangur eftir aðgerð var góður og var sjúklingur út-
skrifaður viku eftir aðgerð. Sermisgildi vaxtarhormónakveikju
var 82 pg/ml (viðmiðunargildi 5-18 pg/ml) fyrir aðgerð, en 24
pg/ml nokkrum dögum eftir aðgerð. Tæpum fimm mánuðum
síðar er konan við góða heilsu og einkenni æsivaxtar hafa að
hluta til gengið til baka. S-VH gildi hafa lækkað úr 21,4ng/
ml í 0,8ng/ml (viðmiðunargildi 0,5-5 ng/ml) og IGF-1 er nú
eðlilegt.
Umræða: Tilfellið sýnir að æxli utan heiladinguls geta framleitt
vaxtarhormónakveikju og valdið æsavexti. Fyrirbærið er afar
sjaldgæft og aðeins nokkrum tugum tilfella hefur áður verið
lýst. Hjá sjúklingum með æsavöxt er mikilvægt að hafa krabba-
líki í lungum í huga, sérstaklega ef niðurstöður myndgreiningar-
rannsókna á heiladingli eru ekki afgerandi, og útiloka slík æxli
með rannsóknum á lunga.
V-21 Gore-tex® míturlokustög sem viðbótarmeðferð við
míturlokuleka vegna langvarandi blóðþurrðar í hjarta
Sigurður Ragnarsson1, Arnar Geirsson2, Sabet Hashim2, Tómas
Guðbjartsson1-3
'Læknadeild HI, 2hjartaskurðdeild Yale University School of Medicine,
■’hjarta- og lungnaskurðdeild Landspítala
sigurra@hi.is
Inngangur: Hefðbundin meðferð við míturlokuleka af völdum
langvarandi blóðþurrðar í hjarta (chronic ischemic mitral reg-
urgitation, CIMR) er að þrengja míturlokuhringinn með hring
(annuloplasty) og framkvæma kransæðahjáveitu. Árangur
þessara aðgerða er þó misjafn, enda talið að framfall á fremra
míturlokublaði og/eða hersli á því aftara hafi þýðingu í þessu
samhengi. Tilgangur þessarar rannsóknar var að kanna hvort
Gore-tex®stög í fremra míturlokublaðið, sem viðbótarmeðferð
við míturlokuhring, bæti árangur þessara aðgerða.
Efniviður og aðferðir: Alls gengust 630 sjúklingar undir mít-
urlokuviðgerð á Yale-New Haven Hospital frá 1995-2006, flestir
vegna hrörnunarsjúkdóms í lokunni (79,4%). Þessi afturskyggða
rannsókn tók til 32 sjúklinga (5,1%) með alvarlegan CIMR.
Upplýsingar fengust úr sjúkraskrám og var farið yfir ábend-
ingar fyrir aðgerð, ómskoðanir af hjarta fyrir og eftir aðgerð,
fylgikvilla og afdrif sjúklinganna (lifun). Bornir voru saman þeir
sem fengu bæði Gore-texu stög og míturlokuhring (hópur G,
n=13) og þeir sem einungis fengu hring (hópur H, n=12) (tafla
1). Átta sjúklingar fengu annars konar viðgerð. Míturlokuleki
var metinn sem vægur, meðal eða mikill.
Niðurstöður: Allir sjúklingarnir voru með meðal eða mikinn
míturlokuleka fyrir aðgerð og útstreymisbrot (EF) og euroS-
CORE var svipað í báðum hópum (tafla 1). Tíðni fylgikvilla var
sambærileg í báðum hópum en algengastur var fleiðruhols-
vökvi sem þurfti að tæma (n=3). Einn sjúklingur fékk sýk-
ingu í bringubein og annar slag og lést <30 daga frá aðgerð.
Á rannsóknartímabilinu fékk enginn í hópi G endurkomu
hvorki meðal né mikils míturlokuleka en í hópi H fengu tveir
endurkomu meðalleka og tveir endurkomu mikils leka. Þessi
munur á endurkomu leka var þó ekki marktækur og heldur ekki
lifun í hópunum tveimur.
Ályktun: Míturlokuviðgerð með Gore-tex stögum er örugg
aðgerð og þótt erfitt sé að meta árangur í svo litlum efnivið þá
virðist vera tilhneiging til betri árangurs, þ.e. lægri tíðni end-
urkomins leka, sé fremra míturlokublað styrkt með Gore-tex®
stögum.
Tafla I. Samanburður á hópum (fjöldi sjúklinga og % í sviga).
Hópur H n=12 Hópur G n=13 p-gildi
Meöalaldur, ár 68,8 61 0,07
Karlar 4(25) 11 (85) 0,002
Útstreymisbrot (EF) 33 27 0,2
euroScore, logistic (%) 20,2 16,2 0,55
Aðgerðar-, tangartími, mín 125 / 95 133 / 103 0,51/0,43
Fjöldi kransæöatenginga 1,9 2 0,85
Tíðni fylgikvilla (%) 33 31 0,9
LÆKNAblaðið 2008/94 1 7