Listin að lifa - 01.10.2002, Blaðsíða 21
Jón kennir stelpunni frá London hvernig á að sleppa pysju í Eyjum. „Þú verður að gæta þess að halda ekki utan um vængina -
og halda henni hátt svo hún sjái út á hafið!” Q'ósm. O.Sv.B.
ara í Eyjum,” segir Jón kímileitur.
Traustvekjandi maður, Jón. Hann ætl-
ar að sýna mér sólbjarta Heimaey.
Fyrst er skoðuð glæsileg ný veislu-
og ráðstefnuhöll ofan við Löngulág
með útsýni til Heimakletts. Birtuskilin
yfir klettinum hljóta að vera seið-
mögnuð á fögrum kvöldum. Stór
veisluhöll var nauðsynleg til að rækta
sterkan félagsanda í Eyjum, fáir kunna
að skemmta sér betur og margir vilja
sækja þá heim.
Hallarstjórinn, Sigmar Georgsson,
sýnir fullkomustu tæki í 200 fermetra
eldhúsi. Tölvustýrðan ofn, forritaðan
af kokkinum. Leifturkæli sem kostaði
á þriðju milljón. Hér framleiða þeir 50
tonn af tilbúnum mat á ársvísu: Fisk-
réttir fara héðan út um allt land; í
mötuneyti skólanna; salöt í veislur og
móttöku ferðamanna; fyrir utan allar
Eyjaveislurnar.
Lundaböllin í Eyjum eru fjörug,
þegar lundaveiðimenn úr úteyjunum
og fjöllunum koma saman. „I tal-
stöðvunum fjúka gamanyrðin yfir
veiðitímann sem eru svo tíunduð á
uppskeruhátíðinni,” segir Sigmar.
„Ótal klúbbar og samtök halda hér
árshátíðir. Oft erum við með 600
manns í mat, samhliða veislum úti í
bæ. Við komust varla yfir þetta allt,
þótt 15 manns vinni hér að jafnaði.
Oddgeirshátíðin var í fyrra, hana á að
endurvekja í vor. Svo erum við að
undirbúa þrjátíu ára goslokaafmælið.”
Stórveislur eru árlega fyrir eldri borg-
ara sem félagasamtök gangast fyrir.
Hér kunna menn að skemmta sér og
öðrum.
Eyjahöllinni má líkja við Perluna í
Reykjavík að því leyti að hún er reist
á vatnsgeymi. Kjallarinn er fullur af
neysluvatni sem streymir til Eyja frá
Syðstu-Mörk undir Eyjafjöllum.
í forstofu er ljóð innrammað á
vegg, upphaflega ort um gömlu sam-
komuhöllina, nú Betelshús, en á ekk-
ert síður við hina nýju:
Þessa traustu háu höll
hefur reist hinn sterki vilji.
Anda og handa átök snjöll
ey&a vanda, ryðja völl,
samtak margra flytur fjöll,
framtak sjálfstætt brúar hylji.
Þessa traustu, háu höll
hefur reist hinn sterki vilji.
Hatlfreður
Næst skoða ég nýja hraunið, sé
hvemig grænn gróðurlitur færir sig
inn yfir úfna breiðuna. „Það þýddi
ekki að sá beint í vikurinn,” segir Jón,
„moldin þarf að binda fræin. Fyrst var
álitið að flytja þyrfti mold úr landi, en
bak við Helgafell fannst heilmikil
moldarnáma. Fjörutíu vörubílar fluttu
vikurinn úr bænum, síðar mold yfir
vikurinn. Menn voru að keyra sig vit-
lausa! Ég leysti af þrjá bílstjóra um
sumarið, mikil vinna.”
Undarlegt að sjá háan hraunvegginn
við götuna. A stöku stað sjást glugga-
tóftir og húsveggir sem mörgum reyn-
ist erfitt að horfa á, en börnin milda
rústirnar með litrfkum teikningum.
Hraunfjöllin Litli- og Stóri-Flakkari
eru sakleysislegir núna, en voru ógn-
andi þegar þeir sigldu skyndilega af
stað frá gígnum í átt að bænum, en
hraunkælingin stoppaði þá.
„Svo miklu af sjó var dælt á hraun-
ið að einn verkfræðingurinn reiknaði
út að um 100.000 tonn af salti væru í
hrauninu. í sjó er um 3% af salti og
geta menn glímt við að reikna úr sjó-
magnið sem dælt var á hraunið. Menn
töldu að hreinsun bæjarins tæki tvö
ár,” segir Jón, „en í lok september var
búið að hreinsa allan bæinn“.
Við göngum um Skansinn, horfum
á bátana koma siglandi inn. Skansinn
er skemmtigöngusvæði Eyjabúa. Kátir
krakkar eru að leik í fjörunni, eins og
þegar Jón var strákur. „Þá voru hér
krossfiskar og ígulker,” segir hann.
Við rekumst á Lundúnabúa að
vandræðast með pysju í pappakassa.
Jón kennir handtökin, ekki sama
hvernig pysjunni er sleppt. Pysjan
stingur sér á kaf, sjórinn svo tær að
sundlistir ungans sjást vel. Ljóminn í
augum ungu stúlkunnar segir að þetta
sé mikið lífsævintýri.
Skansinn er sögulegt fallbyssuvirki
á íslandi. Enskir kaupmenn reistu
Skansinn í byrjun 15. aldar úr torfi og
grjóti til varnar íbúðarhúsum sínum
og sölubúðum. Síðar komu danskir
konungskaupmenn með sitt trévirki,
aðallega gegn ensku kaupmönnunum.
Eftir Tyrkjaránið var Skansinn endur-
byggður. Ög í seinni heimstyrjöld var
breska setuliðið með bækistöð sína á
Skansinum. Sagan endurtekur sig.
Tvö merkishús standa við Skans-
inn, nýja stafkirkjan frá Noregi og
húsið Landlyst sem er fyrsta fæðing-
arstofnun á íslandi, stofnuð 1848 til
að draga úr miklum ungbarnadauða.
Ginklofi var landlægur í Eyjum, rak-
inn til slæms drykkjarvatns og óþrifn-
aðar.
Stórkostleg sjónarhorn í útsýnisferð
um Heimaey. Hafið er síbreytilegt og
brimið við ströndina. í fjöru álengdar
eru foreldrar með böm að kenna þeim
að hjálpa pysjunum aftur til hafs.
Golfvöllurinn við Herjólfsdal er í
fögru umhverfi. Ég trúi því alveg að
kylfingarnir gleymi stundum að hitta
kúluna. Þeir þjálfa sig jafnvel í að
skjóta yfir Atlantshafið - ein brautin
liggur yfir klettavík!
21