Tímarit Máls og menningar - 01.11.1945, Blaðsíða 31

STYRKÞEGAR EÐA SJÁLFSTÆÐ ÞJÓÐ
157
síöan hið mikla peningaflóð stríðsáranna, beri nokkurn ugg í brósti
um framtíðina og möguleikana að skapa landinu traustan baglegan
grundvöll, og það geti flögrað að henni að velja þann breiða veg-
inn, að gera landið að styrkþega voldugs stórveldis, ef það gæti að-
eins tryggt auðtekinn gróða. Slikar leyndar óskir munu sennilega
vera undirrót þeirra staðlausu fregna, er gengið hafa manna á með-
al, að miklar fjárupphæðir væru í boði gegn afnotum bins auðuga
stórveldis á herstöövum á íslenzkri grundu.
SjálfstæÖisbarátta íslenzku þjóðarinnar hefur ætíð byggzt á
þeirri meginhugsun, að þjóðin væri sjálf fær um að sjá sér efnalega
farborða. Ef sú hugmynd fær nú rutt sér til rúms, að efnaleg fram-
tíð landsins sé undir því kornin, að það gerist einskonar niðursetn-
ingur, er lifi á bónbjörgum frá erlendu stórveldi, er brotið það
skarð í trú þjóðarinnar á möguleika sína að lifa sem sjálfstæð þjóð,
er vel getur orðið henni að falli.
Sannleikurinn er þó sá, að aldrei fyrr í sögu þjóðarinnar hafa
möguleikarnir til að skapa henni traustan efnalegan grundvöll verið
eins miklir eins og nú, og það af eigin rammleik, en ekki sem styrk-
þegi erlends stórveldis. Það sem hingað til hefur mest staðið þessu
landi fyrir þrifum, hefur verið skortur á fjármagni. Við höfurn af
þeim ástæðum oröið að láta okkur lynda að vera í hópi hinna fá-
tæku hrávörulanda, er selja iðnaðarþjóðunum óunna og lítt unna
vöru lágu verði. Nú höfum við fengið aðstöðu til að gerbreyta
þessu. Það hefur þegar verið hafizt handa til að byggja hér upp
iðnað, er getur að fullu unnið úr útflutningsvörum okkar og komið
þeim á heimsmarkaðinn sem margbreytilegum, vönduðum neyzlu-
vörum, í stað óunninnar hrávöru og frumstæðra fæðutegunda.
Markaður okkar fyrir þessar vörur hlýtur fyrst og fremst að vera
Evrópa, ekki sízt löndin á meginlandinu, þar sem þjóðirnar ætíð
hafa lifað við fiskskort. í þessum löndum er að vísu allt enn í kalda
koli eftir styrjöldina, en þessi markaður er nú þegar að byrja að
opnast, og eftir því sem atvinnulífið í þessum löndum rís úr rústum
og kjör almennings batna, mun þessi markaöur geta tekið við meiru
og meiru af útflutningsvörum okkar. Innflutningur til landsins hef-
ur á styrjaldarárunum að mestu komið frá Ameríku, en þar er aöeins
um styrjaldarfyrirbæri að ræða. Undir eins og Evrópuþjóðirnar