Tímarit Máls og menningar - 01.11.1945, Blaðsíða 45

EYÐING ÍSLANDSBYGGÐAR
171
þar er að hafst. íslendingum er þar óheimill aðgangur, nema með
sérstöku leyfi (vegabréfi), og er börn og aðrir óvitar álpast þang-
að, eru þau réttdræp, eins og dæmin sanna. Aftur á móti höfum
við daglega fyrir augum, utan bækistöðvanna, liina einkennisklæddu
íbúa herstöðvanna. Þeir fara hvert á land, sem þeir vilja, og hegða
sér þar, eins og þeim býður við að horfa. Enginn staður er friðhelg-
ur fyrir ófögnuði þessum. Glæpir, sem þeir drýgja, þjófnaður, rán,
árásir, nauðganir og forfæringar smástúlkna og drengja, svo drep-
ið sé á það, sem algengast er, verða ekki. sóttir að íslenzkum lög-
um, eins og við öll vitum. Hermennirnir eru í sínu eigin ríki í
okkar landi.
Erfðavenjur og siðgæðishugmyndir Bandaríkjabúa og íslend-
inga eru næsta ólíkar. Það sem við teljum óþokkabragð og dólgs-
hátt, finnst þeim fögur kurteisi og öfugt. í tækni eru þeir öðrum
þjóðum freinri, en í félagsmálum eru þeir aftan við steinöldina,
hnefaréttinn lögvernda þeir, og í kynþáttakúgun gefa þeir nasistum
lítið eftir. Þeir eru mýmargir og hafa mikil fjárráð. Islendingar eru
fáir og rétt bjargálna í auðugu en óunnu landi. Sambúð svo and-
stæðra þjóða í nánu sambýli yrði aldrei snurðulaus, en jöfnuður
milli litilmagnans og hins sterka er ekki til í auðvaldsskipulagi. Sá
sterki hefur völdin og beitir þeim óspart sér í hag. Kúgun, ánauð og
ófrelsi er hlutskipti hins veika, eins og margra alda reynsla ber vott
um.
Áróður þeirra manna, er þjóðarheiður sinn meta til fiskvirða og
óska þess eins, að landið verði leigt undan íslendingum, beinist mjög
í þá átt, að nú eigi íslenzka þjóðin kost á auðfengnum auði, er geri
henni fært að lifa farsælu menningarlífi við allsnægtir. Þetta er hinrt
mesti misskilningur. Blóðpeningar gera engan mann sælli, þeir leiða
alltaf til bölvunar. — Annars bæri nýrra við, ef nokkur þjóð hagn-
aðist á því fjárhagslega að hafa erlendan her í landi sínu, svo ekki
sé um annað talað. Þvert á móti er það margreynt af okkur sem öðr-
um, að kostnaðurinn við hernaðarbækistöðvarnar lendir alltaf á
herðum þeirra, sem landið undir þær lætur, þó það komi ekki einatt
opinberlega fram. Oliklegt er, að íslenzka ríkið gæti risið undir því
fargi til lengdar, því afurðir okkar mundu ekki seljast framar í
Evrópulöndum, ef það ólán henti okkur að leigja landið. Að mak-